مدیریت بهره وری

هدف از این پژوهش، سنجش الگوی مفهومی مدیریت بهره وری از دیدگاه کارکنان سازمان آموزش وپرورش فارس بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری241 نفر از کارشناسان سازمان آموزش و پرورش فارس بودند که آزمودنی های پژوهش بر اساس جدول مورگان به گونه ی تصادفی طبقه ای 159 نفر تعیین شدند. برای گرد آوری داده ها، دو پرسشنامه به سبک لیکرت تنظیم شد. یک پرسشنامه برای سنجش مؤلفه های الگوی موردنظر که شامل: عوامل گروهی، عوامل قانونی، عوامل جلب رضایت مراجعین، عوامل حمایتی، عوامل کیفی، تفکر منطقی و وجدان کاری بود و پرسشنامه ای نیز برای اندازه گیری بهره وری تنظیم شد. پایایی پرسشنامه سنجش مؤلفه های الگوی مدیریت بهره وری بر اساس آلفای کرونباخ 87/0 و پایایی پرسشنامه بهره وری 97/0 گردید. باکمک ضریب همبستگی پیرسون عوامل مورد آزمون قرار گرفتند، بر اساس نتایج بدست آمده، کلیه ی متغیرها همبستگی مثبت و معناداری با بهره وری داشتند و همگی از عوامل موثر بر بهره وری کارکنان بودند. برای پیش بینی بهره وری بر اساس الگوی مورد نظر در سازمان آموزش و پرورش از رگرسیون چند متغیره استفاده گردید که مشخص شد عوامل تفکر منطقی، عوامل گروهی و جلب رضایت مراجعین توانایی پیش بینی بهره وری را دارند

سازمان ها در هر مرحله ای از عمر خود و همچنین متأثر از فضای رقابتی پیرامون موجود، می دانند که بایستی از منابع، استفاده بهینه ای به عمل آورند. ساماندهی محیط کار، 5S، از جمله رویکردهایی است که بهره وری و تعالی سازمانی را امکان پذیر می سازد. مزایا و منافع حاصل از به کارگیری این نظام در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی سیستم های انسانی در سطوح خرد و کلان، نشانگر جایگاه مهم این طرح نوین مدیریتی می باشد. موضوع طرح پژوهشی حاضر، بررسی استقرار 5S همراه با اقدامات لازم در خصوص بسترسازی آن بوده است. مسئولین و کارکنان با درک نکات مفهومی 5S در کاهش هر نوع اتلاف ها و در نتیجه بهبود روش ها و بهینه سازی سیستم ها، با علاقه مندی روزافزونی برای استقرار طرح مذکور مشارکت نموده اند. تحلیل یافته های حاصل از آزمون آماری t یک نمونه ای بر روی پرسش نامه پژوهشگرساخته نشان می دهد که مسئولین و کارکنان به کارگیری ابعاد پنج گانه 5S را مورد تأیید قرار داده اند. استفاده مطلوب از منابع، حذف به موقع مواد غیرضروری، ریشه یابی موفقیت آمیز آلودگی ها، بازنگری در استانداردهای موجود، افزایش تعهد مسئولین و کارکنان، بهبود سیستم های ارتباطی افراد، اهمیت به شناسایی هر نوع اتلاف با هدف کاهش انواع آن موارد قابل مشاهده ای می باشند که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل بر اساس استقرار این طرح به وقوع پیوسته اند.

امروزه صنعت ساختمان سهم قابل توجهی در اقتصاد دارد و به عنوان صنعت پیشران و اشتغال زا محسوب می شود. با توجه به فعالیت های متنوع و گاهی خطرآفرین در طول انجام عملیات ساختمانی، احتمال وقوع خطرات و آسیب هایی جانی و مالی وجود دارد که کنترل و کاهش این خطرات می تواند در موفقیت پروژه بسیار تأثیرگذار باشد. در پژوهش حاضر، مدلی جهت ارزیابی ریسک های ایمنی پروژه های ساختمانی ارائه گردیده و از ابزارهای نو و قدرتمندی همچون سیستم خبره فازی بهبود یافته با الگوریتم ژنتیک بهره گرفته شده است. ازاین رو در ابتدا عوامل اصلی تأثیرگذار در ایمنی پروژه های ساختمانی با مطالعه پیشینه موضوع و مشاوره با افراد خبره به دست آمد. سپس پرسش نامه ای جهت کسب نظرات خبرگان و جهت ارزیابی میزان شدت اثر ریسک و احتمال وقوع هر یک از ریسک ها در اختیار خبرگان قرار گرفت. بر اساس نظرات خبرگان، سیستم خبره ای جهت ارزیابی ریسک ها به دست آمد که به جای استفاده از منطق صفر و یکی حاکم بر سیستم های خبره، از منطق فازی استفاده گردیده است. در مدل پیشنهادی جهت بهبود عملکرد سیستم خبره فازی، از الگوریتم ژنتیک به عنوان یک بهینه ساز استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از کارایی مطلوب مدل پیشنهادی در ارزیابی ریسک های ایمنی پروژه های ساختمانی بوده، به نحوی که میزان خطای مدل قابل قبول است. همچنین مدل می تواند ابزاری کارآمد برای مدیران پروژه در ارزیابی و پالایش وضعیت ایمنی در کارگاه ساختمانی را ارائه نماید. با افزایش ایمنی و سازماندهی آن، ریسک تعطیلی کارگاه ها به علت فقدان ایمنی کم شده و مدیریت بهره وری در کارگاه های ساختمانی افزایش می یابد.

بسیاری از سازمان هایی که مبادرت به استقرار مدیریت دانش مشتری نموده اند، با این مشکل مواجه شده اند که با استفاده از چه مکانیزم هایی می توان مدیریت دانش مشتری را در سازمان مستقر کرد و به رغم مزایایی که استقرار مدیریت دانش مشتری دارد، به دلیل ناآشنایی با مکانیزم های استقرار، بسیاری از پروژه های آن با شکست مواجه می شوند. از سوی دیگر، تحقیقات این حوزه از مدیریت دانش مشتری، نگاه بخشی به این موضوع داشته اند. با توجه به مشکلات موجود سازمان ها در زمینه استقرار مدیریت دانش مشتری و نواقص مطالعات موجود، این تحقیق با به کارگیری روش تحقیق آمیخته؛ در مرحله کیفی با نمونه گیری نظری از خبرگان دانشگاهی دارای زمینه علمی مرتبط و سابقه فعالیت بانکی به همراه مدیران و کارشناسان ارشد به شناسایی مکانیزم های استقرار مدیریت دانش مشتری پرداخته؛ و در مرحله دوم، مرحله کمی، با نمونه گیری هدفمند از مدیران و کارشناسان ارشد بازاریابی و روابط عمومی و سایر واحدهای مرتبط در بانک های تجاری خصوصی، اعتبار مکانیزم های شناسایی شده در مرحله اول را مورد بررسی قرار داده است. بر اساس نتایج تحقیق، اعتبار 69 مکانیزم نظیر مقایسه خدمات، بازنگری و امتیازدهی مشتریان، تالارهای گفتمان و کیوسک، با توجه به شرایط حاکم بر بانک های تجاری خصوصی جهت استقرار مدیریت دانش مشتری مورد تایید قرار گرفت که دست اندرکاران مربوطه می توانند جهت استقرار مورد استفاده قرار دهند.

امروزه شیوه مطلوب ادارة شهرها با اعمال نظام مدیریت بهره وری مرتبط است. بدین سبب شهرها تحت تأثیر نیروها و فرایندهای مدیریتی دچار گسترش کالبدی می شوند. کنترل رشد و توسعه شهرها از نظر کالبدی و جمعیتی نیازمند وجود مدیریت سازمان یافته و کارآمد است که بتواند تمامی عوامل و عناصر مؤثر در ادارة شهر را به نحوی مطلوب جهت پاسخگویی به نیاز شهروندان سازماندهی کند؛ زیرا شهر به عنوان یک منبع توسعه مطرح است و جایگاه مدیریت بهره وری در روند توسعه شهر و بهبود سکونت گاه های شهری نقش بسیار مهم و تعیین کننده دارد. در این پژوهش مؤلفه های شهر هوشمند و ارتباط آن با مدیریت بهره وری در کلانشهر تبریز بررسی شده است.. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع پیمایشی و از حیث هدف کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل شهرداری منطقه دهگانه شهر تبریز و افراد ساکن در مناطق شهرداری تبریز در سال 1400 می باشند. پرسش شوندگان مجموعاً 120 نفر (80 نفر مرد و 40 نفر زن است) اغلب پاسخگویان را گروه جنسی مردان (67 درصد) تشکیل می دهند و ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسش نامه است. یافته های حاصل از پژوهش که بر اساس تحلیل AHP و TOPSIS انجام شده، نشان میدهد که مناطق 7 و 5 و 10 از نظر مدیریت بهره وری هوشمند در وضعیت مناسب قرار ندارند و به بازنگری در سیستم مدیریت بهره وری نیاز دارند. همچنین بازنگری در زیرساخت های مدیریت راهبردی، آموزش نیروی انسانی، خدماتی و کاربردی برای استقرار شهرداری الکترونیک در شهرداری تبریز امر ضرور است.

نظام مدیریت بهره وری، به عنوان یکی از کلیدی ترین خرده نظام های سازمانی و مدیریتی، از تأثیر حیاتی در حرکت پایدار مجموعه سازمان به سمت اهداف ارتقای بهره وری برخوردار است. با وجود اهمیت کم نظیری که برای مفهوم بهره وری، در مبانی نظری و محافل عملی مدیریت و اقتصاد قائل شده اند، تاکنون مدلی جامع برای راهنمایی بنگاه ها در زمینه استقرار نظام مدیریت بهره وری با تمام عناصر و ارتباطات ضروری اش، طراحی نشده است. مطالعه کیفی و توصیفی حاضر که با هدف توسعه ای-کاربردی طراحی شده است، بر آن است تا با بهره گیری از دانش ذخیره شده در سوابق پژوهشی و نظرهای خبرگی بومی، چنین مدلی را توسعه دهد و الگویی را از منطق ارزیابی برای سنجش بلوغ این پدیده در سازمان های ایرانی، ارائه کند. در بخش نخست مطالعه و با بهره گیری از راهبرد تحلیل محتوا و کدگذاری، مجموعه عناصر مفهومی تشکیل دهنده خرده نظام مدیریت بهره وری، از اسناد علمی مرتبط و مصاحبه با مطلعان استخراج و در ادامه با تشکیل جلسات نشست خبرگی، نحوه تعامل میان این اجزا نیز در قالب مدلی یکپارچه تعیین شده است. اجرای موفقیت آمیز فرایند دو مرحله ای اعتبارسنجی این مدل (که با عنوان i-MAPS نام گذاری شده است)، تناسب آن با مقتضیات سازمان های ایرانی معاصر را اثبات می کند. بر اساس این مدل، به مسئولان بهره وری در بنگاه های تولیدی و خدماتی بخش های عمومی و خصوصی کشور توصیه می شود که برای تحقق اهداف غایی خود، به استقرار نظام مدیریت بهره وری با عناصر و مشخصات تبیین شده در مدل حاضر اقدام کنند.

تأمین مالی یکی از مسائل مهمی است که هر صنعتی به نحوی با آن روبه رو است. از این رو، یکی از تصمیمات مدیران واحدهای صنعتی کوچک و متوسط به منظور حداکثر ساختن ثروت سهامداران، تصمیمات مربوط به تأمین مالی می باشد. هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل تأمین مالی صنایع کوچک و متوسط ایران (در راستای بهبود مدیریت بهره وری) است. باتوجه به این که این پژوهش دارای رویکردی کیفی بوده است، از روش نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری) به عنوان روش تحقیق استفاده شده است. روش گردآوری داده ها، مصاحبه های عمیق و باز با 20 نفر از خبرگان دانشگاهی و صنعت است که پس از کدگذاری های انجام شده مدل نهایی اعتبارسنجی گردید. بر اساس، یافته های تحقیق، کُدهایی در قالب 411 مفهوم (کدباز) و 20 مقوله اصلی استخراج شدند. با استناد به رهیافت نظام مند نظریه داده بنیاد، کُدهای شناسایی شده در شش طبقه، شامل «پدیده محوری، شرایط علّی،شرایط زمینه ای،شرایط مداخله گر،راهبردها و پیامدها» دسته بندی شدند. نتایج به دست آمده از مصاحبه ها نشان می دهد پدیده محوری «مدل تأمین مالی» شامل «تدوین برنامه های مالی در جریان تأمین مالی»، «پایش و ارزیابی مالی در جریان تأمین مالی» می باشد که مقولات «توسعه فعالیت های عملیاتی»، «تحولات مالی شرکت» و «علل محیطی شرکت» به عنوان شرایط علّی بر مقولات پدیده محوری تأثیرگذار می باشند. مقولات بسترساز به عنوان شرایط زمینه ای لازم در تحقق تأمین مالی در صنایع کوچک و متوسط شامل: «استانداردهای حسابداری مالی»، «صورت های مالی استاندارد شده»،«مدیریت امور مالی شرکت»،«نهادهای تأمین کننده مالی» و «مدیریت کلان شرکت» می باشد. در این بین برخی از مقولات به عنوان شرایط مداخله گر در تحقق تأمین مالی در صنایع کوچک و متوسط شامل:«مداخلات کلان محیطی»،«مداخلات درونی شرکت»و«پیش نیازهای تحقق تأمین مالی» که هر دو شرایط زمینه ای و مداخله ای می-توانند روی راهبردهای ارایه شده تأثیرگذار باشند این راهبردها عبارت اند از: «انضباط شرکتی»، «تحلیل و رصد وضعیت حاکم در شرکت»، «اقدامات و دسته بندی امور جهت تأمین مالی» و «بهره مندی از اهرم های کمکی» که استراتژی-های لازم در پیاده سازی تأمین مالی در صنایع کوچک و متوسط می باشند. در صورت تحقق پدیده محوری می توان مقولات «تعالی کسب وکار» و سازمان دهی جریانات مالی» و «توسعه اقتصادی» را به عنوان پیامدهای حاصله انتظار داشت.

هدف: هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی و ارائه راهکارهای بهبود کاربست نظام آراستگی محیط کار موسوم به فایو اس[1] (5 S) در مراکز نگهداری و تعمیر (نت) یک سازمان دفاعی می باشد.روش شناسی: این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی بوده و از نظر ماهیت گردآوری داده ها نیز، توصیفی / پیمایشی می باشد. جهت شناسایی آسیب ها و راهکارها از روش کیفی و جهت تایید و اولویت بندی راهکارها از روش کمی استفاده شده است. در هر دو بخش کمی و کیفی روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات در روش کتابخانه ای، مطالعه کتابها، مقالات داخلی و خارجی و وبگاه ها و در روش میدانی، پرسشنامه و مصاحبه بوده است. در تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی  با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس[2] و در بخش کیفی از نرم افزار مکس کیودی ای[3] استفاده شده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر شامل کارکنان و مدیران بخش های نگهداری و تعمیر در سازمان دفاعی مورد مطالعه می باشد. حجم نمونه در بخش کیفی،  تعداد 10 نفر از خبرگان سازمانی با روش هدفمند (گلوله برفی)  و در بخش کمی نیز حدود 80  نفر با استفاده از روش تمام شماری انتخاب شدند.یافته ها: پژوهش حاضر پس از معرفی نظام آراستگی محیط کار کارکنان به عنوان یک ابزار قدرتمند برای ارتقاء کیفیت و بهره وری، راهکارهای احصاء شده را رتبه بندی نموده و در پایان پیشنهاداتی متناسب با این راهکارها به منظور تسهیل و هموارسازی اجرای این نظام در مراکز نگهداری و تعمیر  سازمان ارائه نموده است.نتیجه گیری: نیاز سازمان به ارتقاء بهره وری، ارائه آموزش های مرتبط و مؤثر به کارکنان و مدیران، تسهیل قوانین و مقررات، نهادینه کردن نظافت محیط کار به عنوان یک فرهنگ و وظیفه همگانی به منظور تداوم نظام آراستگی و جلب حمایت از نظام آراستگی به وسیله مدیران ارشد سازمان، به عنوان مهمترین راهکارهای مورد تآکید می باشند.