صفت عام

 با دقت در کتاب های دستور زبان فارسی، متوجه این موضوع می شویم که اکثر تقسیم بندی ها در مورد صفت، تکراری و شبیه به هم هستند؛ بنابراین در این پژوهش در حوزه معنایی و با توجه به اختصاص یا عدم اختصاص (عمومیت) صفت به موصوف ها، تقسیم بندی جدیدی از صفت صورت گرفته است و بر این اساس صفات به دو دسته خاص و عام تقسیم شدند؛ صفات خاص بر اساس اختصاص به حوزه معنایی خاص یا فقط یک موصوف خاص، به دو دسته «خاص نوع 1» و «خاص نوع 2» (خاص الخاص) تقسیم می شوند. صفات عام نیز بر اساس دامنه شمول تعلق پذیری به واژه ها (موصوف) به سه دسته «عامِ کم فعال»، «عامِ نیمه فعال» و «عامِ فعال» تقسیم می شوند. برای دست یابی به مجموعه ای از صفات و بررسی و تحلیل آن ها، سه رمان «سمفونی مردگان» عباس معروفی، «سووشون» سیمین دانشور و «چشم هایش» بزرگ علوی به عنوان جامعه آماری برای استخراج صفات انتخاب شدند و بعد از استخراج، صفات به روش تحلیلی و توصیفی به صفات خاص و عام تقسیم شدند و مجدداً صفات تقسیم شده بر اساس صفات بیانی (ساده/مطلق، فاعلی، مفعولی، نسبی و لیاقت) تقسیم بندی شدند و مشخص شد که هر کدام از صفات بیانی به کدام تقسیم بندی جدید، اقتران معنایی بیشتری دارد. با توجه به بررسی های انجام شده صفت های فاعلی بیشتر خاص موصوف های کنشگر و دارای اختیار هستند و صفت های مفعولی با موصوف های کنش پذیر و فاقد اختیار همراه می شوند. صفات نسبی مخصوصاً زمانی که مفهوم جنسیت را برسانند، خاص حوزه معنایی جمادات هستند. صفات اشاره، مبهم، عدد و... نیز عمومیت دارند و جزء صفات عام به حساب می آیند.