یادگیری خدمت محور

هدف این پژوهش بررسی پیامدهای یادگیری خدمت محور در مدارس ابتدایی شهر تهران بود. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا آمیخته بود. در بخش کیفی از میان خبرگان دانشگاهی طبق اصل اشباع نظری 20 نفر با روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی از میان معلمان دوره ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 (1600 نفر) طبق فرمول کوکران 309 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها در بخش کیفی از طریق مرور منابع و مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی از طریق پرسشنامه محقق ساخته (45 گویه) جمع آوری شد. پایایی در بخش کیفی از طریق توافق درون موضوعی و در بخش کمی علاوه بر تایید روایی صوری، محتوایی و سازه، پایایی آن با روش های آلفای کرونباخ و ترکیبی بالای 93/0 بدست آمد. داده ها در بخش کیفی با روش های تحلیل محتوی و کدگذاری نظری و باز و در بخش کمی با روش تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار SPSS نسخه 20 تحلیل شدند. در بخش کیفی پس از مرور پیشینه و مصاحبه با خبرگان، شاخص ها شناسایی و سپس پرسشنامه یادگیری خدمت محور طراحی شد. در بخش کمی یافته ها نشان داد که پیامدهای یادگیری خدمت محور دارای سه مولفه فردی (25 شاخص و واریانس تبیین شده 879/29)، مدرسه ای یا سازمانی (9 شاخص و واریانس تبیین شده 277/13) و اجتماعی (11 شاخص و واریانس تبیین شده 994/12) بود. بنابراین، یادگیری خدمت محور دارای پیامدهای متنوعی برای دانش آموزان به عنوان ارائه دهندگان خدمات به جامعه، برای جامعه به عنوان دریافت کننده خدمات از دانش آموزان و برای معلمان به عنوان تسهیل کننده، سازمان دهنده و هماهنگ کننده یادگیری است.

پژوهش حاضر به منظور طراحی و اثربخشی آموزش مطالعات اجتماعی براساس الگوی IPARD بر مهارت های یادگیری خدمت محور در دانش آموزان دوره متوسطه اول صورت پذیرفته است. پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه است. جامعه پژوهش، کلیه دانش آموزان دختر مدارس دولتی شهر تبریز بودند که 30 نفر از کودکان دختر مدارس دوره متوسطه اول شهر تبریز به صورت روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. دانش آموزان گروه آزمایش براساس روش یادگیری خدمت محور و دانش آموزان گروه گواه براساس روش سنّتی آموزش داده شدند. از ابزار پرسشنامه پژوهشگرساخته یادگیری خدمات رسانی به عنوان پیش آزمون پس آزمون در این پژوهش استفاده شد. از هر دو گروه پیش آزمون یادگیری خدمت رسانی گرفته شد. آلفای کرونباخ محاسبه شده در این پرسشنامه 79/0 است. روایی پرسشنامه نیز ازطریق نظر متخصصین احراز شد. برنامه آموزشی طراحی شده به عنوان متغیر مستقل در 11 جلسه (هفته ای ۲ جلسه) بر روی آنها اجرا شد. سپس بعد از دریافت محتوای آموزشی طراحی شده براساس الگوی آیپارد بر روی گروه آزمایش، از هر دو گروه پس از ۲۴ ساعت، دوباره پس آزمون یادگیری خدمت محور گرفته شد و درنهایت، داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و در نرم افزار SPSS نسخه 13 تحلیل شد. در روش اجرای برنامه آموزش محتوا از روش متناسب با الگوی آیپارد استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد آموزش برنامه درسی مطالعات اجتماعی خدمت محور طراحی شده براساس الگوی IPARD بر نمرات یادگیری خدمت محور دانش آموزان اثربخش بوده است و دانش آموزان نسبت به برنامه درسی سنّتی در تمام مؤلفه های یادگیری خدمت رسانی عملکرد بهتری از خود نشان دادند.

: به منظور اشتغا ل پذیر کردن دانش آموختگان کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه با یک اقدام مبتکرانه، نظریه یادگیری "خدمت محور" را برای اولین بار در درس عملیات کشاورزی به کار گرفت. این مطالعه کیفی بر مبنای روش اقدام پژوهی، با هدف معرفی روش یادگیری خدمت محور شکل گرفت. چهارده نفر از دانشجویانی که درس عملیات کشاورزی را در نیمسال دوم 89-90 انتخاب کرده بودند به روش نمونه گیری داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند. نتایج نشان داد که روش یادگیری خدمت محور، موجب شکل گیری نگرش مثبت در دانشجویان، تلفیق تئوری و عمل، توسعه مهارت های ارتباطی و حرفه ای و نیز افزایش مسئولیت پذیری اجتماعی، تفکرمداری و توانمندسازی دانشجویان شده است. همچنین نظرات ارائه شده توسط کارفرما نشان داد که آنان نیز از اینکه گلخانه بیمارستان بیستون احیاء و راه اندازی شده است بسیار خرسند و رضایتمند هستند. نتایج این مطالعه می تواند دستاوردهایی برای نظام آموزش عالی کشاورزی در کشور به دنبال داشته باشد؛ بدین صورت که یادگیری خدمت محور می تواند به عنوان یک روش یادگیری تجربی در سایر دانشکده های کشاورزی به کار گرفته شود.