مدیریت ریسک شرکت

این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تنوع جنسیتی هیئت مدیره بر ریسک سیستماتیک به واسطه نقش تعدیلگر مدیریت ریسک در میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به انجام رسید. متغیر وابسته ریسک سیستماتیک و متغیر مستقل تنوع جنسیتی هیئت مدیره و متغیر تعدیلگر مدیریت ریسک شرکت می باشد. این تحقیق از جنبه هدف، از نوع تحقیقات کاربردی بشمار می رود، از بعد نحوه استنباط، در گروه تحقیقات توصیفی- همبستگی قرار می گیرد. برای گردآوری اطلاعات، تعداد 131 شرکت در دوره سال های 1392 تا 1397 به عنوان نمونه آماری از بورس اوراق بهادار تهران انتخاب گردید. فرضیه های پژوهش با استفاده از روش رگرسیون پانل دیتا و رگرسیون ترکیبی در نرم افزار Eviews10 تجزیه و تحلیل گردید. تجزیه و تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته در سطح اطمینان 95 درصد نشان داد که تنوع جنسیتی هیئت مدیره تاثیر منفی و معناداری بر ریسک سیستماتیک شرکت دارد، لذا با افزایش تنوع جنسیتی هیئت مدیره، ریسک سیستماتیک شرکت کاهش می یابد. مدیریت ریسک شرکت بر رابطه میان تنوع جنسیتی هیئت مدیره و ریسک سیستماتیک شرکت تاثیر منفی و معناداری دارد.

مدیریت ریسک انگیزه اقتصادی یک مدیر را برای تخصیص برخی از منابع شرکت به منظور افزایش فعالیت های مسئولیت اجتماعی شرکت ها تقویت می کند. برخلاف تکنیک های مرسوم مدیریت ریسک، مدیریت ریسک شرکت الگوی جدیدی برای مدیریت مجموعه ریسک هایی است که سازمان ها با آن مواجه هستند و سیاست گذاران همچنان بر مکانیسم هایی برای بهبود حاکمیت و مدیریت ریسک شرکت تمرکز می کنند. حمایت فزاینده ای برای این استدلال وجود دارد که سازمان ها عملکرد خود را با استفاده از مدیریت ریسک شرکت بهبودمی بخشند از این هدف این تحقیق بررسی این موضوع است که آیا مدیریت درآمد واقعی و اعتماد مدیریتی بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی و مدیریت ریسک شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیرمعناداری دارند؟ جامعه آماری تحقیق شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1395 تا 1400 با نمونه مشتمل بر 185 شرکت و رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته و داده های ترکیبی به آزمون فرضیه ها پرداخته شد که با توجه به نتایج آزمون فرضیه اول، مسئولیت اجتماعی شرکت و مدیریت ریسک شرکت رابطه مستقیم و معناداری دارند. و همچنین نتایج فرضیه دوم حاکی از آن است که مدیریت سود واقعی بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و مدیریت ریسک شرکت تأثیر معناداری دارد. و نیز نتایج فرضیه سوم حاکی از آن است که اعتماد مدیریتی بر رابطه بین مسئولیت اجتماعی شرکت و مدیریت ریسک شرکت تاثیر معناداری دارد.

مقاله حاضر این دیدگاه را مطرح می کند، که استفاده از سازه های مختلف برای سنجش مدیریت ریسک شرکت، تا حدودی در ایجاد نتایج متضاد و بحث برانگیز نشات گرفته از مطالعات تجربی مختلف نقش داشته است. علاوه براین، محققان بر این باور هستند که ماهیت فراگیر مدیریت ریسک شرکت، به این معنی است که اجرا و پیاده سازی آن در شرکت، روی جنبه های مختلف عملکردشرکت تاثیرگذار است. لذا، مناسب ترین شاخص قابل تعریف برای اندازه گیری آن، باید از جامعیت کافی برخوردار باشد تا تمامی سیگنال ها، خروجی ها، و اثرات ناشی از ویژگی های شرکت راتحت پوشش قرار بدهد. ثانیاً، ماهیت تخصصی فعالیت های بانکی و ریسک های مربوطه، نیازمند شاخص های است که با ویژگی های این بخش سازگار باشند، در این مقاله مدل مدیریت ریسک شرکت مخصوص بخش بانکداری تدوین ودرهمین راستا، یک متدولوژی جامع، و یک رویکرد چندبُعدی را پیشنهاد می دهیم. در متدولوژی پیشنهادی، دومدل مهم دریکدیگرترکیب می شوند : مدل مدیریت ریسک شرکت برای بخش بانکداری، و مدل CAMELS برای ارزیابی عملکرد بانک ها. بدین ترتیب با ترکیب کردن این دو مدل، رویکرد جامع و فراگیری برای تعیین شاخص های مدیریت ریسک شرکت مخصوص صنعت بانکداری حاصل شده است. مدل فعلی ماهیت نوآورانه ای دارد و شیوه های مدیریت ریسک بانکی را تا جایی که امکان داردبهبود می بخشد.

این پژوهش با درک حیاتی بودن کنترل و مدیریت ریسک شرکت، به دنبال ارائه مدلی از عوامل نظارتی و محیطی موثر بر مدیریت ریسک شرکت و پیامد های مالی آن می باشد. این پژوهش از نظر هدف در دسته پژوهش های توسعه ای و از منظر نتیجه در زمره پژوهش های توصیفی-کاربردی تفکیک می شوند. همچنین از نظر نوع داده، جزء پژوهش های ترکیبی محسوب می شود. در بخش کیفی با مشارکت 15 نفر از خبرگان و با استفاده از تحلیل های فراترکیب و دلفی فازی اقدام به شناسایی مولفه های نظارتی و محیطی موثر بر مدیریت ریسک و  پیامدهای مالی آن گردید. همچنین با مشارکت 19 نفر از خبرگان نسبت به تعیین محرک ترین بعد مؤثر علل مدیریت ریسک و مهمترین پیامد اثربخشی مدیریت ریسک با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی خاکستری و مجموعه راف توسعه یافته اقدام شد. نتایج پژوهش نشان داد، از میان 64 شاخص اولیه در تحلیل فراترکیب، تعداد 55 شاخص طی دو مرحله تحلیل دلفی فازی به حدکفایت نظری رسیدند و مشخص شد، کیفیت محیط اطلاعات و راهبرد رقابتی،حاکمیت شرکتی، کنترل داخلی و ساختار مدیریتی به عنوان مولفه های نظارتی و محیطی موثر بر مدیریت ریسک و اثربخشی نسبت های سودآوری، ایفای مسئولیت اجتماعی و افزایش اعتماد ذینفعان به عنوان پیامدهای مدیریت ریسک تعیین شدند. بر مبنای مجموعه تحلیل راف توسعه یافته مشخص شد، کیفیت محیط اطلاعاتی تاثیرگذارترین عامل مدیریت ریسک بوده و افزایش سطح اعتماد ذینفعان مهمترین پیامد مدیریت ریسک شرکتها می باشد. توجه به عوامل محیطی و نظارتی می تواند سبب بهبود مدیریت ریسک و در نتیجه ارتقا اعتماد سرمایه گذاران و کاهش هزینه سرمایه گردد.