مطالب مرتبط با کلیدواژه

زرتشتی دوزی


۱.

دراسه فی البنیه الشکلیه والدلالیه للزخارف الإیرانیه الزرادشتیه(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۳۰۵
تداول فی الفنون الزخرفیه الأثریه الإیرانیه، صنف من التطریز ما یسمّی بالتطریز الزرادشتیه؛ ویعنی به فنّ یضفی علی فساتین النساء رسوماً متناسقه ومتناغمه من الناحیه البصریه والجمالیه، لیطرح علی البال هذا التساؤل: ما هی البنی الشکلیه والدلالیه التی ابتنت علیها الرسوم الزرادشتیه المطرّزه علی فساتین النساء؛ والتی اعتبرت أبرز الأمارات الثقافیه فی آداب الستر آنذا ک ، وتکفّلت دوراً حاسماً وبارزاً فی حفظ هویه المرأه الزرادشتیه واستمرارها طول التاریخ الإیرانی الإسلامی؟ وعلی هذا الأساس، جاءت هذه المقاله بصدد فکّ الرمز عن شکل هذه الرسوم ودلالاتها؛ إذ یقدّم النظرُ فی هذا المجال، صوره أبین وأوضح من ممیزات هذه الرسوم الفنیه العامه، وستعتبر نتائج البحث، مرجعاً موثوقاً به فی فهم التطریزات الزخرفیه الإیرانیه الأخری، فی مجال تصمیم الأزیاء. تشیر النتائج بأنّ هذه الرسوم کانت مستمدّه من العناصر الطبیعیه والنباتیه والحیوانیه التی تحظی فی النظام العقیدی-الثقافی فی إیران القدیم بقیم ودلالات رمزیه کالخلود، البعث، النموّ، التبیین، النشاط، الحیویه، الحکمه، العلم والبرکه والخصوبه، وکانت النساءتزیّنّ مختلف أجزاء فساتینهنّ بها، حسب مدی قدسیتها ونظراً إلی إیمانهنّ بأنّها تجسّد رغباتهنّ وآمالهنّ وأمنیاتهنّ المثالیه فعلاً، فیطرّزنها برسوم یتّسع نطاقها لتتجاوز الرسوم الواقعیه إلی التجریدیه، کما یعملن بعضها بخیوط من الحریر حسب أسلوب التطریز؛ لیزدنها رونقاً وبهاءاً.
۲.

ضرب المثل های دَری بهدینی زرتشتیان ایران و تأثیر آن بر نقشمایه های هنر زرتشتی دوزی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ضرب المَثل های دری زرتشتی دوزی فرهنگ و معاش زرتشتیان زیست کشاورزی و شبانی انسان شناسی فرهنگی و هنری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۵۱
هنر، محمل مناسبی برای فرهنگ است. زرتشتیان، همواره زندگی مسالمت آمیزی با هموطنان خویش داشته اند. اما به واسطه آنکه در ساختار و قشر خاص خویش، قواعد و نحوه زیستی متفاوتی را تجربه می کرده اند؛ لذا خرده فرهنگ ویژه ای را رقم زده اند که در ضرب المَثَل هایشان رخ نمایی می کند. چرایی به وجود آمدن زرتشتی دوزی در راستای ضرب المثل های دَری بهدینی پرسش اصلی این پژوهش می باشد. تأثیر و تأثرات ضرب المَثل های دَری بهدینی به همراه قوانین حاکمه عصر قاجار، یکی از دلایل شکل گیری این نحوه ی خاص سوزن دوزی سنتی گردید که به هنر «زرتشتی دوزی» شهرت دارد. هدف اصلی مقاله، پیگیری همانندی ها و تکرار نقشمایه های هنر زرتشتی دوزی با واژه های پراستعمال ضرب المثل های دَری بهدینیست که بر نام حیوانات اهلی، آب (ماهی) و گیاهان دلالت دارد. از آنجا که ضرب المثل ها، شامل بخش شفاهی فرهنگند و گویش دری بهدینی هرگز نوشتار نشده است، به ناچار بخشی از گردآوری اطلاعات بر پایه مصاحبه های میدانی و کتابخانه ای نهاده شد. زرتشتی دوزی مسبب شکل گیری اولین نمونه هنر تکه دوزی ایرانی، به نام «تیر و سیخ» گردید. پارچه های «تیر و سیخ» مزین به زرتشتی دوزی می شد، اغلب در مراسم و مجالس سنتی یا آیینی کاربرد داشت. در واقع زرتشتی دوزی، هنر زنانه ایست که توسط بانوان زرتشتی یزد به ثبت و ضبط فرهنگ خویش پرداخت؛ فرهنگ زرتشتیان نیز که به نوبه خود با نحوه زیست و معاش ایشان ارتباط تنگاتنگ داشت منجر به شکل گیری ضرب المثل های دَری بهدینی شد. این ضرب المثل ها نیز به ترسیم واژگانی زیست کشاورزی و شبانی زرتشتیان پرداخته اند. چنانکه کمیت تکرار اسامی مرتبط با شیوه زیستی ایشان مشابه با مقدار استعمال و اقبال در انتخاب نقشمایه های موجود در زرتشتی دوزیست.