تحلیل خوشه

انجمن های داوطلبانه استخوان بندی جامعه مدنی و استقرار حاکمیت مردم و میانجی بین دولت و ملت هستند و نقش عمده ای در شکل گیری جریان های اجتماعی و سیاسی در جامعه دارند. این انجمن ها با توجه به ماهیت داوطلبانه بودن خود، میزان اراده گرایی و میل به مشارکت در میان شهروندان یک جامعه را نشان میدهند. میزان عضویت در این انجمن ها در جوامع مختلف متفاوت است و عوامل مختلفی بر عضویت شهروندان در این انجمن ها مؤثرند. مطالعه حاضر با روشی تطبیقی به بررسی الگوهای عضویت افراد در انجمن های داوطلبانه در میان 60 کشور دنیا پرداخته است. نتایج مطالعه نشان میدهد کشورهای اسکاندیناوی دارای بیشترین میزان عضویت انجمنی هستند و کشور ترکیه و کشورهای دارای سابقه حاکمیت کمونیسم، کمترین میزان عضویت در انجمن های داوطلبانه را دارند. هر چند الگوی عضویت در انجمن های مختلف در کشورها متفاوت است. بررسی عوامل مؤثر بر عضویت در انجمن های داوطلبانه با استفاده از رگرسیون لوجستیک نشان داد که مردها، جوان ترها، افراد تحصیل کرده، شاغل و دارای درآمد بالاتر، بیشتر احتمال دارد که در انجمن های داوطلبانه عضو شوند. اعتماد اجتماعی به عنوان مؤثرترین متغیر است که احتمال عضویت انجمنی را پیش بینی میکند. همچنین حضور در مناسک مذهبی، نگرش مثبت به دموکراسی و داشتن ارزش های پسامدرنیسم میتواند احتمال عضویت انجمنی را افزایش دهد. نتایج یک تحلیل حساس نشان داد، عوامل بررسی شده آثار متفاوتی بر عضویت در انجمن های مختلف دارند.

هدف تحقیق مقایسه الگوهای فراغتی نوجوانان (18-15 سال) و میانسالان (55-35 سال) برای نشان دادن تغییر الگوهای فراغتی و منطق شکل گیری آنها در خانواده های ایرانی و بررسی نقش هویت جنسیتی و دینداری در این الگوها است. تحقیق به روش پیمایشی بوده و 2615 نفر از نوجوانان و میانسالان از 15 منطقه اصفهان انتخاب شدند. فراغت به صورت فردی، خانوادگی و دوستانه دسته بندی شده و در یک پرسشنامه محقق ساخته الگوها با تحلیل عاملی استخراج شدند. درگروه نوجوانان فراغت خانوادگی در دو الگو، فراغت فردی در سه الگو و فراغت دوستانه در دو الگوی دسته بندی شدند. در میانسالان فراغت فردی در سه الگو، فراغت خانوادگی در سه الگو و الگوهای فراغت دوستانه در دو الگو شبیه به نوجوانان دسته بندی شدند. نتایج نشان می دهد که الگوهای فردی در دوگروه با هم تفاوت کیفی دارند. در گروه نوجوان مصرف موسیقی و فیلم اهمیت زیادی داشته و دینداری الگوها را از هم جدا می کند. در گروه میانسالان هویت جنسیتی و تحصیلات الگوها را از هم جدا کرده است. برخی از سبک های فردی و خانوادگی با دینداری رابطه منفی دارند. سپس پاسخگویان بر اساس الگوهای فراغت فردی با استفاده از تحلیل خوشه دو مرحله ای دسته بندی شدند. در گروه نوجوان یک خوشه دیندار درکنار سه خوشه کمتر دیندار قرار دارد. در خوشه دیندار فراغت در هر سه حوزه، مذهبی است. در گروه میانسال یک خوشه با تحصیلات پایین و هویت جنسیتی سنتی تر و یک خوشه با تحصیلات بالا و هویت جنسیتی مدرن تر بدست آمد که گروه اول در الگوهای فردی مذهبی میانگین بالاتری دارند. گروه دوم در الگوهای غیرمذهبی میانگین بالاتری داشته و در الگوهای خانوادگی نیز فعالتر بوده اند.