مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
فیلم سینمایی
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش، پاسخ به این سؤال بوده که فیلم های سینمایی پس از انقلاب مسائل مربوط به اعتیاد و معتادان را چگونه بازنمایی کرده است. روش: برای پاسخ به این سوال 33 فیلم سینمایی ساخته شده بین سال های1360 تا 1390 که شخصیت های اصلی آنها را معتادان تشکیل داده اند، به روش تحلیل محتوایی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد که در فیلم های مورد بررسی، معتادان غالباً مرد، مجرد، بیوه یا مطلقه و اکثریت آن ها تحصیلکرده و دارای مدارک دانشگاهی بودند. همچنین، مصرف هروئین بیش از سایر انواع مواد مخدر در فیلم ها نمود داشته، خانه شخصی معتاد و خانه دوستان مهم ترین مکان های مصرف بوده و دوستان مهم ترین تهیه کننده مواد مخدر و مهم ترین عامل شروع مصرف نمایش داده شده اند . از سوی دیگر، طلاق و فروش فرزند بیشترین فراوانی آسیب های مربوط به معتادان فیلم ها را شامل شده و خانواده و گروه دوستان به عنوان مهم ترین علل اعتیاد در فیلم ها برجسته شده است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که فیلم های سینمایی در بازنمایی های خود از مسئله اعتیاد و معتادان نوعی ""اعتیادپژوهی عامه پسند"" فراهم می کنند که با اعتیادپژوهی آکادمیک تاحدودی همپوشانی دارد.
آزوفا سینمایی: کاربرد فیلم سینمایی در آموزش زبان و فرهنگ ایران به غیرفارسی زبانان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف مقاله حاضر بررسی و امکان سنجی کاربرد فیلم سینمایی به عنوان منبعی برای تهیه و تدوین مواد درسی در دوره های آزوفا (آموزش زبان و فرهنگ ایران به غیرفارسی زبانان) است. در مقاله به این پرسش پاسخ داده می شود که چگونه می توان بر مبنای یک فیلم سینمایی ایرانی طرحی درسی ارائه داد که نکات زبانی و فرهنگی مورد نظر در برنامه های آزوفا را داشته باشد (زرودا، 2006؛ گارن، 2012). این پژوهش که از نوع کتاب خانه ای است، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، امکان آموزش واژگان، مهارت های شنیدن، گفتن، خواندن و نوشتن و نیز معرفی فرهنگ ایرانی به غیرفارسی زبانان را بر اساس فیلم سینمایی رنگ خدا ساخته مجید مجیدی (1997)، ارزیابی می کند. در این راستا نقش فرهنگ و اهمیت توانش بینافرهنگی در آموزش زبان (مِیِر، 1991؛ بایرام، 1997) مبنای نظری پژوهش قرار گرفته است. بررسی نشان می دهد که فیلم سینمایی به درستی می تواند به عنوان منبعی غنی برای آموزش کارآمد زبان فارسی و فرهنگ ایرانی به غیرفارسی زبانان به کار گرفته شود. بدین منظور، انتخاب فیلم و رویکرد آموزشی مناسب باید با توجه به ویژگی های ساختاری و محتوای فیلم و نیازهای زبان آموزان صورت پذیرد. علاوه بر این، ضرورت دارد که تعداد محدود مدرسان توانای ایرانی در خارج از کشور و نبود مجموعه ای ارزیابی شده و در دسترس از فیلم های سینمایی ایرانی در طراحی برنامه درسی فیلم محور به دقت مورد توجه قرار گیرد.
بررسی رابطه عفاف و محبوبیت نقش در شخصیت های زنِ فیلم های سینمایی پربیننده تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی رابطه محبوبیت نقش و عفاف در شخصیت های زنِ فیلم های پربیننده تلویزیون است. دلیل اصلی توجه به این امر، نقش شخصیت ها و ستاره های محبوب فیلم ها در شکل دهی به نگرش و رفتار مخاطبان است که با ارائه الگوهای مناسب در زمینه ترویج و تبلیغ عفاف می تواند به عنوان یکی از منابع اصلی جامعه پذیری عفاف ایفای نقش کند. این تحقیق با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی انجام گرفته است و در این راستا، نمونه آماری با 36 فیلم از جامعه آماری پربیننده ترین فیلم های سینمایی پخش شده از تلویزیون انتخاب شده است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون خی دو یا مجذور کای) با خطای نوع اول 5 درصد استفاده شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که در فیلم های مورد بررسی، تصویر مناسبی از وضعیت عفاف در شخصیت هایی که می توانند به عنوان الگو انتخاب شوند یعنی کسانی که دارای محبوبیت نقش هستند دیده نمی شود. به طورکلی عملکرد فیلم های پربیننده تلویزیون در تبلیغ و ترویج فرهنگ عفاف از طریقِ ارائه الگوها و اسوه های حسنه، مطلوب نبوده است.
بررسی آثار پرفروش سینمای ایران سالهای 95-92 با موضوع های اجتماعی و خانوادگی در دیدگاه سیستمی
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف تحلیل و بررسی آثار پرفروش سینمای ایران با موضوع های اجتماعی و خانوادگی در دیدگاه سیستمی بر خانواده های ایرانی در سالهای 95-92 انجام گرفت. پژوهش حاضر کیفی بود که از روش تحلیل محتوا انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق 10 فیلم پر فروش هر سال بین سالهای 92-95 می باشد که از طریق نمونه گیری هدفمند 6 فیلم از این فیلم ها انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش جمع آوری اطلاعات به صورت به رشته تحریر در آوردن دیالوگ فیلم ها، که مفهوم بندی و سپس زیر مفهوم سازی شد. یافته های پژوهش نشان داد که فیلم های سینمایی پر فروش 4 سال دهه 90 مفهوم مثلث در دیدگاه سیستمی با زیر مفهوم مثلث بی کفایتی را به نمایش گذاشته که در اکثر مثلث ها خانم ها در یکی از اضلاع مثلث حضوردارند. در رتبه ی دوم آمیختگی و در رتبه سوم ائتلاف، و سپس گسلش، فرایند انتقال نسلی، بیراهه، جایگاه قدرت، به ترتیب در رتبه های بعدی مفاهیمی هستند که فیلم های سینمایی به مخاطب خود القا می کنند.
گفتمان جامعه پاک: شالوده شکنی سیاست نمایش بدن زنانه در دوره پهلوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هشتم بهار ۱۳۹۱ شماره ۲۶
27 - 51
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر به مطالعه گفتمان مقاومت در مقابل شبه مدرنیته نظام پهلوی می پردازد. الگوی نظارت بر تن زنانه، محور این مطالعه هم در بررسی ساختار گفتار حاکم و هم گفتمان مقاومت است. با استفاده از نظریه فوکو در مورد مناسبات قدرت و بدن و نیز نظریه گفتمانی لاکلا و موفه سعی شده تا مرزهای معنایی برساخته شده حول مدلول تن زنانه درون بستری از منازعات و رخدادهای اجتماعی- سیاسی دوران پیش از انقلاب، ترسیم شود. این تحلیل نشان داد که پهلوی دوم در انقلاب سفید با بهره گیری از تن نمایشگر زنانه اراده به غربی سازی جامعه ایرانی را پیش برد. این گفتمان که در متن جامعه در حال تکوین و انتشار بود از سوی حاشیه سنّتی مورد هجوم قرار گرفت؛ مواجهه این دو گفتمان منجر به ظهور گفتمان سومی شد که با توجّه به قوّت استعاری اش از عوامل تأثیر گذار در پیروزی انقلاب اسلامی شد. این گفتمان با طرد سنّت و تجدد به معنای رایج آن الگوی نویی را ترسیم کرد که توانست اغلب گروه ها را ذیل چتر استعاری خود برای ایجاد جامعه ی آرمانی هم صدا سازد.
سنخ شناسی مسائل مربوط به اقتصاد فرهنگ در حوزه تولید فیلم های سینمایی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فرهنگ و اقتصاد دو حوزه موثر بر یکدیگر و غیرقابل تفکیک از یکدیگر هستند. اقدامات سلبی، ایجابی، کنترلی و غیره، در هیچ یک از این دو، بدون لحاظ نمودن الزامات حوزه دیگر، نتایج نامطلوبی را در هر دو حوزه خواهد داشت. براساس پژوهش های صورت گرفته، در ایران نیز به این درهم تنیدگی مهم و تاثیرگذاری متقابل، در حوزه تولید فیلم های سینمایی، توجه شایانی نشده است. ازطرف دیگر شناسایی مسائل عینی و واقعی حوزه اقتصاد فرهنگ، جزء اولین گام های داشتن سیاست گذاری مطلوبی در این حوزه است. لذا پژوهش حاضر در پارادایم کیفی و با استفاده از روش گردآوری کتابخانه ای و روش تحلیل مضمون، بعد از بررسی مفصل پژوهش های انجام شده در این زمینه، به سنخ شناسی مسائل مربوط به حوزه اقتصاد فرهنگ در تولید فیلم های سینمایی در ایران، پرداخته است. براساس داده های بدست آمده در این پژوهش، 7محور اصلی (که خود دارای زیرمحورهایی هستند) به عنوان سنخ های اصلی مسائل مربوط به اقتصاد فرهنگ در حوزه تولید فیلم های
واکاوی تطبیق نظام معارف قرآنی در فیلم های سینمایی «تنگه ابوقریب» و «به وقت شام» با رویکرد بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سینما یکی از حوزه هایی است که ابعاد فرهنگی جامعه ی اسلامی را تحت تأثیر خود قرار می دهد. از این رو اهمیت نظام معارف قرآنی در بیداری مسلمانان و تأثیرات مهم سینما در فرهنگ جامعه این ضرورت را ایجاب کرده است تا شناخت نظام معارف قرآنی و بازتاب آن در فیلم های سینمایی مورد بررسی قرار بگیرد. نمونه های مورد بررسی پژوهش حاضر فیلم های سینمایی تنگه ابوقریب و به وقت شام می باشد. هدف پژوهش، شناخت نظام معارف قرآنی در فیلم های سینمایی تنگه ابوقریب و به وقت شام و شناسایی میزان شباهت ها و تفاوت های نظام معارف قرآنی در این دو فیلم سینمایی است و سؤالات مطرح شده چنین می باشد که: 1- نظام معارف قرآنی چگونه و تا چه میزانی در فیلم های سینمایی «تنگه ابوقریب» و «به وقت شام» بازتاب یافته است؟ 2- چه وجوه اشتراک و افتراق در بازتاب نظام معارف قرآنی در فیلم های سینمایی تنگه ابوقریب وبه وقت شام وجود دارد؟پژوهش پیش رو به شیوه ی توصیفی- تحلیلی و تطبیقی انجام پذیرفته و داده های آن با جستجو در منابع کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در دو فیلم سینمائی مورد بحث، ضمن رعایت و پایبندی به بیشتر مؤلفه های نظام معارف قرآنی، "احکام جهان شناسی و احکام بین المللی" بیشترین بازتاب را داشته اند. هم زمان برای برقراری احکام الهی و مبارزه با حکام ظالم، می بایست برای معنویت و شناخت خدا نیز مبارزه نمود و بعد از پیروزی برای سازوکارهای تربیتی اسلامی، تلاش نمود تا جامعه ای بیدار و بدور از ستم حاصل آید.
روایت پسامدرنیستی در دو فیلم سینمایی ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش ادبیات معاصر جهان دوره ۲۵ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
125 - 158
حوزه های تخصصی:
با تحلیل فیلم های سینمایی، پژوهش گران ادبیات می توانند وضعیت فرهنگی جامعه را بکاوند. یکی از انواع روایت های داستانی، روایت های پسامدرن است که از حدود 1960 میلادی به بعد، در ادبیات غرب ظهور کرد و اندکی بعد از آن نیز در روایت های سینمایی گسترش یافت. در ایران، در حالی که وضعیت پسامدرن به امری مسئله دار برای ادبیات داستانی درآمده است، به نظر می رسد در سینما این پدیده، به شکل روزافزونی در حال گسترش است. از آنجایی که هنوز به درستی مشخص نیست که فیلم های سینماییِ تولید شده با شگردهای پسامدرنیستی در ایران، ذاتاً روایت هایی پسامدرن هستند یا صرفاً رنگ و لعابی تقلیدی از شگردهای پسامدرنیستی دارند، این پژوهش قصد دارد به بررسی رویکرد ها و شگرد های پسامدرنیستی در دو فیلم سینمایی بپردازد و مشخص کند که آیا این متون را می توان روایت های سینمایی پسامدرنیستی قلمداد کرد یا نه. فیلم-های پرسه در مه (بهرام توکلی؛ 1388) و بی خود و بی جهت (عبدالرضا کاهانی؛ 1391) در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرند.
تحلیل فیلم سینمایی "زیر سقف دودی" بر اساس نظریه های خانواده درمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فیلم ها از جمله منابع آموزشی موثر برای دانشجویان به خصوص محصلان علم روان شناسی به شمار می روند. هدف از انجام این مطالعه، تحلیل فیلم «زیر سقف دودی» به کارگردانی پوران درخشنده، براساس نظریه های خانواده درمانی است. این فیلم روایتگر داستان خانواده ای است که با مسائل زیادی دست و پنجه نرم می کنند. در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است و به منظور جمع آوری اطلاعات مورد نیاز، داستان فیلم و دیالوگ ها مورد بررسی قرار گرفتند. در این مطالعه، مسائل و مشکلات خانواده ی حاضر در فیلم بر اساس چهار نظریه ی خانواده درمانی بوئن، نظریه ی ساختاری مینوچین، نظریه ی راهبردی و نظریه ی شناختی- رفتاری مورد بررسی قرار گرفتند. در انتها، درمان پیشنهادی هر رویکرد به منظور مرتفع ساختن مشکلات این خانواده نیز ارائه شده است.
معناسازی برای خانه؛ زندگی روزمره تهران در فیلم های سینمایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
معنا، مدلول و مضمون هر چیز است و تداعی ای که در پس آن برای ذهن ایجاد می شود. هدف پژوهش حاضر، یافتن معنای خانه و مؤلفه های شکل دهنده آن در زندگی روزمره زیست کنندگان خانه است. مقاله حاضر سعی دارد بر همین مبنا و با مطالعه خانه های بازنمایی شده در چهار فیلم سینمایی مربوط به تهران که طی سال های 1391-1387 در شبکه سینمای خانگی توزیع شده اند، فرآیند معناسازی برای خانه و مؤلفه های اصلی آن را استخراج کند. به این منظور، فیلم های «سر به مهر»، «حوالی اتوبان»، «سعادت آباد» و «اینجا بدون من» انتخاب و با روش گراندد تئوری، مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش، گویای آن است که نظام معناساز برای خانه، در تجربه تهران روایت شده در فیلم ها متشکل از پنج مؤلفه «ادراک حسی»، «نشانه ها و نمادها»، «روابط اجتماعی»، «مالکیت» و نیز «کالبد» است. فضا زمانی معنای خانه را می پذیرد که اولاً، واجد ارتباطاتی با مؤلفه های مذکور باشد و دوما این ارتباط، در اشکال مثبت و نه نابهنجار آن تجربه شود. پژوهش همچنین گویای آن است که در نظام ارائه شده، روابط اجتماعی و کیفیت آن، بیش از سایر مؤلفه ها در فرآیند معناسازی برای خانه ایفای نقش می کند. این روابط چه در قالب مناسک و چه در قالب الگوهای زندگی روزمره می توانند معنا را برای خانه، ایجاد و در آن انباشت کنند. در مقابل، نقش کالبد معمارانه، کمتر تصویر شده و تأکید به جای فضای ثابت بر فضاهای نیمه ثابت است.
روایت از آسیب های اجتماعی در سینمای دهه ۷۰ ایران (مورد مطالعه فیلم های دو زن و زیر پوست شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر، روایت سینمای ایران از آسیب های اجتماعی در دهه ۷۰ را با تحلیل فیلم های دو زن و زیرپوست شهر مورد مطالعه قرار می دهد. روش تحقیق این پژوهش از نوع کیفی و از جنس تحقیقات توصیفی- اکتشافی است که برای پاسخ گفتن به پرسش خود سعی در ارایه ی یک توصیف غلیظ از پدیده مورد مطالعه خود دارد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل گفتمان بهره مند شدیم. به این صورت که فیلم ها را بر اساس روش تحلیل گفتمان «روث وداک» به ژانرها یا کارکردهای زبانی تقسیم کردیم و در هر کارکرد زبانی بنا بر روش تحلیل گفتمان «پل جی»، به هفت سوال مهم پاسخ دادیم. سپس جدولی از آسیب های اجتماعی در هر فیلم ارایه شده است. در بخش نتیجه گیری نیز به ارایه ی روایت از آسیب های اجتماعی در فیلم های دو زن و زیرپوست شهر بر مبنای بستر و شرایط جامعه ایران در دهه ۷۰ پرداختیم. مهم ترین یافته پژوهش این است فیلم های سینمایی دهه هفتاد (با مطالعه فیلم های دو زن و زیرپوست شهر) آسیب های اجتماعی رویارویی دو گفتمان سنت گرا و مدرنیته، مقاومت گفتمان پدرسالار/ مردسالار در برابر گفتمان زنان روشنفکر و خواهان آزادی های اجتماعی، احساس شکاف طبقاتی میان اقشار مرفه و فقیر جامعه، عدم امکان تحرک اجتماعی و... را بازنمایی کرده اند.
فیلم به مثابه برنامه درسی: تحلیل پداگوژیک فیلم نویسندگان آزادی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ۲۰ بهار ۱۴۰۳ شماره ۷۴
301 - 324
حوزه های تخصصی:
ماهیت و معنای معلمی به میدان مدرسه گِره خورده است. میدانی که زبان رسمی از بازنمایی صحنه های آشکار و پنهان و تلخی ها و شیرینی هایش ناتوان است. گویی به ابزاری از جنس هُنر نیاز است تا به تصویر درآوردن ظرفیت ها و ظرافت های این میدان ممکن شود. اینجاست که صنعت سینما می تواند در نقش آینه ای تمام نما، یاری دهد تا به درون کلاس درس و به درون قلب های دانش آموزان و معلمان سفر کنیم، و معلمی را با تمام پیچیدگی هایش به تصویر بکشیم. هدف پژوهش حاضر این است که با معرفی صنعت سینما به عنوان یک ابزار آموزشی، به بررسی و تحلیل پداگوژیک فیلم نویسندگان آزادی بپردازد. پژوهش، از نوع مطالعات کیفی است که با استفاده از روش نشانه شناسی انجام شده است. فیلم با استفاده از روشِ نشانه شناسیِ جان فیسک تحلیل شده است. شش سکانس که بیشترین قرابت را با هدف پژوهش داشته ، انتخاب، و دلالت های هر سکانس مشخص شده است. یافته ها نشان می دهد فیلم نویسندگان آزادی، روایتگر معلمی است که فضای کلاس را از ایدئولوژی تنفر نژادی به معناآفرینی سوق می دهد. نقد و تحلیل داستان و رمان، بازدید از موزه، تجربه نگاری، خودشرح حال نویسی مشارکتی و ملاقات با چهره های الهام بخش، برخی از راهبردهای آموزشی متمایز در این فیلم است. در نهایت، با توجه به یافته ها، برگزاری جلسات نقد و تحلیل فیلم های مرتبط با میدان مدرسه، و بررسی تأثیری که نمایش این فیلم ها در باورها و انگیزه های مخاطبان دارد، پیشنهادی است که می تواند مورد توجه پژوهشگران و مراکز تربیت معلم قرار گیرد.
تاریخچه بازنمایی سقط جنین در سینمای ایران و جهان
منبع:
فرهنگ پژوهش پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۵ ویژه علوم اجتماعی
215 - 239
اگر نگاهی به تاریخچه و سیر تولید فیلم های سینمایی مرتبط با سقط جنین بیندازیم، از اولین فیلمی که موضوع سقط جنین در آن نقش دارد تا سال 2013، نزدیک به 400 فیلم سینمایی ساخته شده است که در 300 مورد از آن ها، سقط جنین به عنوان موضوع اصلی و محوری پرداخته شده است. نزدیک به 20 مورد از فیلم ها در مورد شخصیتی است که ارائه دهنده سقط جنین بوده و بیش از 40 مورد از فیلم ها به عنوان یک موضوع محوری به سقط جنین پرداخته اند. همچنین بالای 20 عدد نیز این موضوع را از نگاه دینی و سیاسی در فیلم خود مورد داستان سرایی قرار داده اند. هم زمان با شروع و رشد صنعت سینما، موج اول فمینیستی در اواخر قرن 19 میلادی آغاز شد و برای تحقق خواسته های خود سعی در گفتمان سازی و ایجاد خواست اجتماعی کردند. عمده خواسته فمینیست های موج اول اعطای حقوق مدنی و سیاسی مانند حق رأی به زنان بود و علت سلطه مردان بر زنان را تأثیرات محیطی؛ مانند نبود آموزش می دانستند. برابری زن و مرد از نگاه صاحب نظران اولین جنبش های فمینیستی مانند مری ولستون کرافت و جان استوارت میل در حقوق مدنی خلاصه نمی شد بلکه آن ها ادعای برخورداری زنان از آزادی های جنسی مانند حق طلاق، جلوگیری از بارداری و حق سقط جنین را نیز خواستار بودند.