عکاسی جنگ

بیان مسئله: نظریه لحظه قطعی هانری کارتیه برسون کشف و شهودی ادراکی از آموزه های بودیسم است. در این نظریه برسون معتقد است که عکاس برای عکس گرفتن باید جذب واقعه شود و در مرکز وقایع قرار گیرد. در این صورت، واقعه همه ضرباهنگ ساختار همان شکل را به خود می گیرد و اگر عکاس بتواند این لحظه را دریابد، لحظه قطعی را دریافته است.هدف پژوهش: پژوهش حاضر به آن می پردازد که تأثیر نظریه لحظه قطعی در آثار رزمنده-عکاسان جنگ تحمیلی به چه نحو به نمایش درآمده است. بنابراین بازتاب نظریه لحظه قطعی برسون در آثار سه تن از رزمنده-عکاسان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران هدف این مقاله است.روش پژوهش: روش انجام این پژوهش توصیفی-تحلیلی و گردآوری اسناد به شیوه کتابخانه ای و نیز مصاحبه میدانی با سه تن از رزمنده-عکاسان برجسته و صاحبنظر، علی فریدونی، سعید صادقی و مهرزاد ارشدی، به عنوان شاهدان عینی وقایع جنگ تحمیلی، با تأکید بر نظریه لحظه قطعی برسون است. گزینش افراد مورد نظر به واسطه خودآموختگی این افراد بوده که برحسب نیاز و اقتضا، مبادرت به عکاسی از فضای جبهه و جنگ کرده اند و در این مقاله با عنوان رزمنده-عکاس از آنان یاد شده است.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مقاله حاکی از آن است که کشف و شهود عکاسانه، ذهن ناخودآگاه، ادراکات ذهنی، دیدن و زمان سنجی که از مؤلفه های محوری این نظریه است در آثار رزمنده-عکاسان مذکور نیز موجب شکل گیری جریان خودآموزی و کشف و شهود عکاسانه شده و در آثار آنان قابل مشاهده و تحلیل است.

در عکس ظرفیت های ناشناخته ای وجود دارد که از حیث واقعیت به مراتب به آنچه رخ داده نزدیک تر از روایت های ادبی و تاریخی است. عکاسی جنگ، تاثیرات عمیقی بر افکار عمومی دارد.عکاسی جنگ طرز تلقی مردم ن سبت ب ه جن گ و نی ز نح وه ی پوش ش خب ری از س وی مطبوعات را به کلی متحول کرد. مردم معمولاً با خوان دن ی ک گ زارش در روزنام ه ت صور درستی از واقعیت های شوم جنگ پیدا نمی کنند، اما معمولاً با دیدن یک عک س ی ا ت صویر جنگی خیلی موثرتر و سریع تر به این واقعیت پی می برند. مقاله حاضر سعی دارد به بررسی عکاسی جنگ داعش با استفاده از تصویر سازی برای شکل دهی به ادراک وذهنیت اشخاص ونهادها و بازیگران از موقعیت، ویژگی ها و محتوا بپردازد. در واقع این گروه توانسته اند از خود تعریف هویتی جدیدی را ارائه و براساس همین تعریف جدید، «خود» و «دیگری،» «دوست» و «دشمن» را باز تعریف کنند در راستای بررسی چرایی این مسئله، پاسخ اصلی مقاله حاضر این است که تصاویر جایگاهی برجسته در نمایش خشونت داعش داشته و انعکاس آنها تأثیرات زیادی را بر زیست اجتماعی مردمان داشته است.

بیان مسئله: اهداف و و روش های تولید اثرِ عکاسان مستند، به لحاظ تأثیراتی که از هر دوره تاریخی می پذیرند، در همان زمانِ ثبت اثر شکل می گیرد، اما آنچه آن ها نشان داده اند، اکنون نمادی از گذشته تاریخی است. عکاسی به عنوان یک هنر رسانه مؤثر و پویا گزینه های بسیاری را در مقابل هنرمندان و خبرنگاران قرار می دهد. در این پژوهش، به بررسی تاریخی این تأثیرات بر جریان عکاسی جنگ (پیش زمینه ها و روند شکل گیری) پرداخته می شود، تا به این پرسش ها پاسخ دهیم که تأثیرات داخلی و بین المللی، گروه های تأثیرگذار، بر آثار عکاسی، عکاسان حرفه ای، مستقل و نظامی چه بوده  و عوامل سیاسی و اجتماعی آن دوره چه تأثیراتی بر عکاسی به لحاظ فرم و محتوا داشته است؟هدف: پرداختن به تاریخ عکاسی جنگ ایران در قالب شکل گیری و تأثیرات آن، در بازه زمانی جنگ ایران و عراق ۱۳۶۷-۱۳۵۹ ه.ش که در ادبیات سیاسی کشور، دفاع مقدس یا جنگ تحمیلی نامیده می شود، هدف اصلی این پژوهش است.روش پژوهش: یافته های پژوهش حاضر، به شیوه توصیفی-تحلیلی و تاریخی بیان شده و گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و مصاحبه (نگارنده با عکاسان این دوره) انجام شده است.یافته ها: براساس نتایج حاصله، دو رویدادِ انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ و آغاز جنگ ایران و عراق، در عکاسی مستند و به تبع آن عکاسی جنگ ایران به لحاظ فرم و محتوا تغییرات اساسی ایجاد کردند و عکاسی ایران تحت تأثیر حرکت عمومی مردم با مضامینی عمدتاً ایدئولوژیک و دینی با رویکردی انقلابی شکل گرفت. این تغییرات علاوه بر فضای انقلابی و دینی حاکم بر آن دوره، برآیند نگاه بکر و بومی بسیاری از این عکاسان به ویژه عکاسان مستقل (با تجربه و آماتور) است.

عکاسی در جایگاه رسانه ای مؤثر در بیان واقعیات اجتماعی و ارتقا سطح آگاهی جمعی، دارای نقش های روایتی و مفهومی کارآمد است. عکس های جنگ ایران و عراق به عنوان متونی ضمنی از عوامل گفتمانی، مؤلفه های اجتماعی و شناختی، از جمله نظام های ارزشی اجتماعی- فرهنگی هستند. دراین پژوهش نگارندگان تلاش دارند تا با استفاده از مفاهیم نظری موجود در نشانه شناسی گفتمانی به عنوان روشی کارآمد برای بررسی و شناخت چگونگی سازو کار نشانه ها در خدمت تولید معنا و نیز تدوین الگویی منسجم و نظام مند برای استخراج و تفسیر اطلاعات موجود در عکس های دفاع مقدس را مورد بررسی قرار دهد. هدف پژوهش پاسخ به این پرسش ها است که ساختارهای بازنمودی، تعاملی و ترکیبی عکس های دفاع مقدس از چه الگوهایی تبعیت می کنند و این سه ساختار چگونه نقش عکس ها در بازنمود مفهوم دفاع مقدس را نمایان می سازند؟ عکس های مورد تحلیل از آثار آلفرد یعقوب زاده عکاس جنگ تحمیلی به دلیل ویژگی روایتگری آنها انتخاب شده اند. یافته ها نشان داد که عکس های مورد پژوهش، مملو از منابع نشانه ای روایتی، مفهومی، دارای ساختارهای گفتمان مدار و ایدئولوژی نهفته ای هستند که نقشی موثر در شکل گیری تعاملات در حوزه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را ایفا می نمایند.