دسترسی باز

مقدمه: علم باز یکی از مفاهیم کلیدی جامعه علمی است و هر نوع تغییر در ارتباط با آینده دانش علمی و انتشار آن را شامل می شود. به منظور ارائه نق شه جامع علمی حوزه موضوعی علم باز در دنیا، پژوهش حاضر درصدد است روند تکامل موضوعی و تاریخی این حوزه علمی، شبکه هم تألیفی و هم رخدادی واژگانی آن را بررسی نماید. روش شناسی: پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است که با رویکردی کمّی، با روش کتابخانه ای و بهره گیری از شاخص های علم سنجی، به بررسی وضعیت تولیدات علمی علم باز از ابتدا تا پایان سال 2019 پرداخته است. برای مصورسازی از نرم افزار وی.او. اس.ویور و گفی استفاده شده است.  یافته ها: تنوع حوزه های موضوعی در علم باز بسیار بود و اغلب مدارک علمی علم باز در حوزه علوم کامپیوتر و علوم اجتماعی نمایه شد ه اند. بررسی تاریخی موضوعی علم بازنشان داد دسترسی باز و داده های باز که جزء سه موضوع مورد توجه پژوهشگران این حوزه تا سال 2019 است، بر اساس شبکه هم واژگانی علم باز دارای رخداد های بالاتری نسبت به سایر مفاهیم بودند. آمریکا و انگلستان تأثیرگذارترین کشورها در حوزه علم باز بودند، در حالی که هیچ مدرکی از کشور ایران در اسکوپوس در حوزه علم باز نمایه نشده است. به علاوه، تحلیل شبکه هم نویسندگی پژوهشگران نشان داد نویسندگانی که دارای شبکه هم نویسندگی قوی تری هستند بر اساس تحلیل پایگاه اسکوپوس جزء نویسندگان پر تولید حوزه هم بودند. نتیجه : این حوزه میان رشته ای و تولیدات آن در طول سال های مورد بررسی روندی صعودی داشته است.