تفسیر اجتماعی

انسان ها به علت ذات اجتماعی خود پیوسته در ارتباط، تعامل و تبادل داده ها با یکدیگرند و بر پایه اصل اعتماد به داده های تبادلی به دیده قبول می نگرند، اما اعتماد إفراطی و مطلق، آنان را به سطحی نگری سوق داده و منجر به معضلات فکری و آسیب های اجتماعی می گردد. قرآن برای پیشگیری از خطر آفات و نفوذ آسیب ها، راه مبارزه با سطحی نگری را طی آیاتی ازجمله آیه نبأ نمایانده است. این مبارزه که با عبارت دستوری «تبیّن» بیان شده، طی هفت مرحله شکل می گیرد: إجتناب از پخش أخبار و دامن زدن به شایعه ها و شبهه ها، پرهیز از قبول یا رد اخبار بدون تحقیق، درخواست مستندات درباره صحت یا سقم پیام دریافتی، رجوع به متخصصان، ارجاع به ولی أمر، نظرخواهی و گزینش بهترین مطلب دریافتی. نظر به گستره مفهوم فسق، برجسته ترین مصادیق فاسقان در جامعه امروز، شبکه های گوناگون صهیونیستی و قدرت های استکباری وقت و دولت های نفاق منطقه ای و سازمان ها و گروهک های معاند و مزدوران داخلی آنان است که برابر دستور قرآنی باید صحت و سقم گزارش های آنان بررسی و سپس اعلام موضع شود. همچنین شبهات عقیدتی القاشده آنان را نیز با پیگیری تخصصی و تتبّع عالمانه دفع و رفع نمود.

مسئله قوامیت که در آیه 34 سوره نساء مطرح شده است، همواره محل بحث و تفسیر محققان بوده است. این نوشتار با بررسی دیدگاه های گوناگون درباره این مسئله، حکمت تشریع آن را بررسی نموده است. این رویکرد قرآنی همواره مورد هجمه کسانی است که جایگاه و نقش هریک از زن و مرد در نظام آفرینش را لحاظ نکرده و با گرایش های عمدتاً فمینیستی و مبتنی بر مبانی حقوقی غرب، آموزه های قرآنی را متهم به متأثر بودن از فرهنگ عصر نزول، مردسالاری و فروکاستن جایگاه زنان کرده اند. این نوشتار، در راستای رفع شبهات و ابهام های برخاسته از عدم درک صحیح آیه، با تکیه بر آموزه های قرآنی و آراء مفسران با تحلیل انتقادی، مبانی عقلی، نقلی و منشأ تشریع حکم قوامیت و گستره آن و ارتباط این حکم با طبیعت هر یک از زن و مرد را تشریح می کند. سپس ارتباط راهکار تربیتی تنبیه در صورت نشوز، به عنوان آخرین پیشنهاد را با مسئله قوامیت تبیین کرده و آراء مفسرانی که آیه مذکور را حاکی از برتری ذاتی مردان بر زنان دانسته اند، نقد و بررسی می نماید.