جدال أحسن

مناظره به معنای گفت و گو میان دو نفر از دیرباز تاکنون یکی از بهترین و موثرترین روش ها در تبلیغ و بیان واقعیت ها بوده است. از این رو فرهنگ مناظره، خود مستلزم رعایت آداب و شرایطی است که اگر به درستی انجام شود، می تواند آثار مثبتی داشته باشد و ما را به سوی سعادت سوق دهد. از آنجا که هدف ائمه به ویژه در فرهنگ رضوی، هدایت مردم است، از این رو بر ماست که به عنوان رهرو در همان مسیر حرکت کنیم و برای اینکه گرفتار آفات مناظره نشویم باید فرهنگ رضوی را در مناظرات خود به کار ببندیم؛ زیرا ایشان با تفکر و اندیشه سازنده در مناظرات توانستند حقانیت اسلام و آموزه های شیعی را تبیین کنند. از این رو سؤال این پژوهش آن است که آداب مناظره در فرهنگ رضوی چیست و چگونه می توان در دنیای امروز آن را به کار بست؟ این پژوهش به شیوه توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع معتبر و تبیین علمی داده ها انجام گرفته است. دستاورد این پژوهش آن است که با مطالعه مناظرات رضوی، شاخص های مناظره و آداب و شرایط درست آن از قبیل حق جویی و حقیقت یابی، رعایت انصاف، احترام و تکریم طرف مقابل، مدارا و نرم خویی با طرف مقابل به دست می آید که با تکیه بر فرهنگ رضوی در صورت رعایت شرایط و آداب مناظره می توان در کرسی های آزاد اندیشی از آن سود برد.

گسترش رسانه ها در عصر کنونی و نفوذ در کلیه ابعاد سیاسی، اجتماعی و فردی زندگی بشر موجب شده است که نیاز به رسانه ای برای هدایت انسان ها به سوی کمال حقیقی بیش از پیش احساس شود که با عنوان «رسانه توحیدی» مطرح می گردد و در این زمینه دین اسلام به عنوان آخرین و کامل ترین دین الهی، دارای دستورالعمل هایی می باشد؛ از جمله در آیه 125 سوره نحل در ارتباط با رسانه توحیدی، شیوه تبلیغ و دعوت به حق را با سه روش حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن بیان نموده است. به عبارت دیگر، یکی از محوری ترین روش های مبارزه با سلطه رسانه ای غرب، دعوت به حق و هدایت انسان هاست. در حقیقت رسانه ها در زمینه مسائلی از قبیل دینداری و ارزش های دینی، دعوت به حق، هدایت و هویت دینی برای خویش رسالتی قائل اند. در این پژوهش که با روش اسنادی و تحلیل محتوا آیه 125 سوره نحل سامان یافته، محتوای رسانه توحیدی مورد مداقه قرار گرفته و قابلیت های این رسانه در حوزه دین و تقویت دینداری افراد تبیین شده است. بر این اساس شرط موفقیت رسانه توحیدی، بهره گیری از استدلال قوی و متقن همراه با موعظه حسن مطرح می گردد. در حقیقت اقناع مخاطب در هدایت بشر امر بسیار ضروری می نماید که می بایست در رسانه توحیدی بیش تر مورد توجه قرار گیرد.