قدرت زناشویی

زمینه و هدف: براساس فرض های نظریه ی برابری، روابط شکل داد و ستدی دارد و افراد وقتی هزینه های بیش تری را متحمل و سودهای کمتری را نسبت به چیزی که مستحق آن بوده اند، دریافت کنند، دچار نارضایتی و پریشانی در روابط خود می شوند. این پژوهش به بررسی و مقایسه ی عدالت در بین زوجین رضایت مند و دارای تعارض می پردازد. روش: این پژوهش توصیفی و از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه ی این پژوهش را زوجین مراجعه کننده به کلینک های مشاوره و همچنین زوجین شرکت کننده در کارگاه های آموزش خانواده اداره بهزیستی شهر بندرعباس تشکیل دادند و نمونه آن، 100 زوج (50 زوج رضایت مند و 50 زوج دارای تعارض) را که به صورت روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند شامل می شود. زوجین شرکت کننده به پرسشنامه ی رضایت زناشویی هودسن و نیز پرسشنامه ی محقق ساخته عدالت زناشویی پاسخ داده اند. روایی و پایایی هر دو پرسشنامه رضایت بخش بوده ، برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری ((MANOVA استفاده شده است. یافته ها: یافته های اصلی پژوهش نشان داد که در میزان عدالت و مولفه های آن تفاوت معناداری بین زوجین رضایت مند و زوجین دارای تعارض وجود دارد. علاوه بر آن در عدالت و همه مولفه های آن به جز مولفه ی توجه به نیازهای یکدیگر، تفاوت معناداری بین زن و مرد یافت شده است و زنان ناعدالتی بیش تری را در روابط خود احساس می کنند. نتیجه گیری: در ایران شاهد تغییراتی در ساختار خانواده، همچون تغییر در الگوهای تقسیم مسؤولیت و قدرت و افزایش تساوی گرایی در زنان بوده ایم، اما هنوز باورهای جنسیتی در مورد نقش زنان در خانواده، تغییر مشابه و همراستایی نداشته اند. این عامل موجب ایجاد احساس ناعدالتی و به تبع آن نارضایتی در زوجین خصوصاَ زنان شده است#,

مقیاس قدرت زناشویی، یک مقیاس خودگزارشی است که از دو زیرمقیاس فرایند قدرت و پیامد قدرت تشکیل شده است و تا به امروز در نمونه ایرانی مورداستفاده قرار نگرفته است. هدف پژوهش حاضر، تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی مقیاس قدرت زناشویی Bogue و همکاران (2008) در نمونه ایرانی بود. روش پژوهش همبستگی و نمونه موردمطالعه شامل 555 نفر بود که از طریق روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب و به ابزار پژوهش شامل مقیاس های قدرت زناشویی، پرخاشگری ارتباطی پنهان و صمیمیت زناشویی پاسخ دادند. روایی مقیاس با استفاده از روش های روایی سازه، همگرا و همبستگی بین خرده مقیاس ها بررسی شد. در بررسی ساختار این مقیاس از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که نتایج به دست آمده، ساختار مقیاس قدرت زناشویی را تأیید کرد. همچنین در تحلیل عاملی تأییدی تمامی ضرایب معنادار شدند و به همین دلیل هیچ گویه ای در تحلیل های عاملی حذف یا اصلاح نشد. به منظور برآورد همسانی درونی مقیاس قدرت زناشویی از فرمول ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که پرسشنامه دارای آلفای کرونباخ قابل قبول بود (76/0 α=). علاوه بر این نتایج همبستگی مقیاس قدرت زناشویی با سایر مقیاس ها نشان داد که این مقیاس و زیرمقیاس های آن با پرخاشگری ارتباطی پنهان رابطه مثبت و با صمیمیت زناشویی رابطه منفی و معناداری دارد (01/0 <p). روی هم رفته نتایج پژوهش حاضر مبین آن است که این مقیاس در نمونه ایرانی از ویژگی آماری مطلوبی برخوردار است و می توان آن را در نمونه های ایرانی با اطمینان استفاده نمود.