مطالب مرتبط با کلیدواژه

معنوی


۱.

" بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس بهزیستی معنوی در بین دانشجویان "(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه مطالعات روانشناختی۱۳۸۷ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: روایی پایایی بهزیستی معنوی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی ارزیابی، سنجش وآمار
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی ارزیابی، سنجش وآمار آزمونهای شخصیت
تعداد بازدید : ۲۸۹۸
پژوهش حاضر با هدف بررسی خصوصیات روانسنجی مقیاس بهزیستی معنوی در بین دانشجویان انجام شد. بدین منظور 521 دانشجو (209 پسر و 312 دختر) از بین دانشگاههای تهران انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که پایایی باز آزمایی و همسانی درونی مقیاس بهزیستی معنوی به ترتیب برابر با 85/0 و 90/0 است. پایایی خرده مقیاس های بهزیستی مذهبی و بهزیستی وجودی نیز در حد قابل قبولی است. همچنین نتایج نشان داد مقیاس بهزیستی معنوی از روایی همگرا و واگرای مناسبی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی بیانگر روایی سازه مقیاس در بین دانشجویان بود. از دیگر یافته های پژوهش این بود که میانگین نمرات بهزیستی معنوی دختران بطور معنی داری بیشتر از پسران است.
۲.

هوش معنوی: دیدگاه ها و چالش ها(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال ششم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: هوش معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴۵ تعداد دانلود : ۱۷۶۷
در مقاله حاضر پس از مقدمه ای در مورد روان شناسی دین یکی از جدیدترین مفاهیم مطرح شده در این حوزه یعنی هوش معنوی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در سال های اخیر مفهوم هوش تنها به عنوان یک توانایی شناختی در نظر گرفته نمی شود، بلکه به حوزه های دیگری مانند هوش هیجانی، هوش طبیعی، هوش وجودی و هوش معنوی گسترش یافته است. چهار چوب نظری هوش معنوی و مولفه های ان مطرح و چالش های که در رابطه با این مفهوم جدید در روان شناسی وجود دارد مورد بحث قرار گرفته است. بعضی از مولفه های آن با متون اسلامی و ادبی مطابقت شده است و در پایان سوال های برای مطالعات و تحقیقات بیشتر در آینده مطرح شده است.
۳.

ساخت و اعتباریابی پرسش نامه «سنجش نگرش معنوی»(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال پنجم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: اعتبار روایی نگرش معنوی پرسشنامة

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۸۳ تعداد دانلود : ۲۷۳۲
هدف از انجام این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسش نامه ای به منظور «سنجش نگرش معنوی» است. بر این اساس، 43 سؤال 5 گزینه ای به روش «نمره گذاری لیکرت» طرّاحی شد. روایی صوری و محتوایی سؤالات از طریق نظرخواهی از 19 نفر از استادان متخصص مورد بررسی قرار گرفت و پایایی آن نیز از طریق اجرا بر روی 40 نفر از دانشجویان به روش «بازآزمایی» و به فاصلة زمانی 5 هفته،61/0 محاسبه شد. سپس پرسش نامه بر روی 235 نفر از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی اجرا شد و با استفاده از تحلیل عوامل با روش «چرخشی» از نوع «واریماکس» 2 عامل با مقدار ویژة بالاتر از 5 به شرح ذیل مشخص گردید: «نگرش معنوی»، «توانایی معنوی». همچنین همسانی درونی پرسش نامه از طریق محاسبة آلفای کرونباخ، 91/0 به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده، پرسش نامة «سنجش نگرش معنوی» از اعتبار و روایی مناسب برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری مناسب برای پژوهش در زمینة معنویت و رشد معنوی استفاده کرد.
۴.

امکان سنجی انتقال مالکیت معنوی در قالب عقود رایج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره دوازدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: انتقال مالکیت معنوی مالکیت معنوی عقود معین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱۹ تعداد دانلود : ۱۲۴۶
امروزه اموال معنوی در دو عرصه مالکیت فکری و مالکیت صنعتی به طرز شگفت آوری گسترش یافته اند. این گسترش و شیوع، حمایت وسهولت در نقل و انتقال اموال معنوی را می طلبد. قانون های موجود در ایران تلویحاً به قابلیت نقل و انتقال اموال معنوی اشاره دارند، اما به اصول حاکم بر این نقل و انتقال نپرداخته است، علاوه بر این در مورد قابلیت انتقال در قالب های رایج نیز، خلأهای قانونی وجود دارد. قانون های موجود در اثبات مالیت و اهمیت حقوق معنوی به نسبت پذیرفتنی است، اما در جهت انطباق کامل مبانی سنتی و مرسوم مالکیت و نقل و انتقال آن با نظام مالکیت معنوی و نحوه انتقال آنها مشکلاتی وجود دارد. نقل و انتقال اموال معنوی در برخی عقود مانند رهن، صلح، هبه و بیع با موانعی روبه روست و در عقود اجاره، وکالت و عاریه نیز قانون های فعلی پاسخگو نیست. با عنایت به مواد 454 و 465 قانون مدنی انتقال اموال معنوی در قالب عقد معاوضه امکان پذیر است. نگارنده با بررسی عقود معین وامکان سنجی انتقال اموال معنوی در قالب این عقود ضمن طرح چالش های موجود به تبیین نحوه انتقال صحیح این گونه اموال پرداخته است.
۵.

ثنویت

نویسنده: مترجم:
منبع: خردنامه سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: توحید معنوی ثنویت مادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۹ تعداد دانلود : ۷۲۰
ثنویت، اصل بنیادین دیانت زردشتی است که قدمت آن به هخامنشیان می رسد. این مفهوم در طول تاریخ مسیر پرتلاطمی را طی نموده و همچنین در این راه مناقشات بسیاری را برانگیخته است. در این نظریه خیر و شر اساس جهان را تشکیل می دهند و هر یک به قوای جداگانه ای منتسب می شوند و در پایان جهان بهترین اندیشه بهره پیروان راستی خواهد بود و هواخواهان دروغ به بدترین هستی گرفتار خواهند شد. یکی از بحث برانگیزترین مباحث در ثنویت زردشتی که گاهی بر اثر فشار متنقدان اسلامی ایجاد شد، تلقی آن به عنوان دینی توحیدی است که در آن زروان این نقش محوری را بازی می کند. در این راستا اورمزد و اهریمن هم ارز یکدیگر، پسران یک خدا انگاشته می شوند. هرچند گاه مشاهده می کنیم که اورمزد بر رقیبش سبقت جسته و مرکزیت می یابد که در این صورت اسپنته مینیو عهده دار نبرد با اهریمن خواهد بود. مقاله حاضر بر آن است تا قدمی فراتر نهاده و تحلیل مفصلی از این اصل زردشتی مبتنی بر آیات گاثاهایی و تحلیل منتقدان ارائه دهد.
۶.

اثربخشی آموزش هوش اخلاقی، معنوی و فرهنگی بر ناسازگاری زناشویی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشاوره و روان درمانی خانواده سال سوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: فرهنگی سازگاری زناشویی هوش اخلاقی معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۳ تعداد دانلود : ۵۸۰
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش هوش اخلاقی، فرهنگی و معنوی بر ناسازگاری زناشویی زنان متاهل انجام شد. روش: با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس از میان زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهرستان کرمانشاه در سال 91-92تعداد20نفر انتخاب و صورت تصادفی در دو گروه 10 نفره آزمایشی و گواه گمارده شدند. پژوهش از نوع شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه بود. برای گروه آزمایش 10 جلسه درمان هوش محور برگزار شد. ابزار پژوهش مقیاس سازگاری زناشویی دو طرفه اسپانیر(1976) بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس چند متغیر (مانکوا) و نرم افزارspss نسخه 19 انجام شد. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین دو گروه از نظر سازگاری زناشویی و مولفه های آن (رضامندی دو نفره، توافق دو نفره، همبستگی دو نفره، و ابراز محبت و عواطف در روابط دو نفره) تفاوت معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به تفاوت معنی دار سازگاری زناشویی در دوگروه، تقویت هوش اخلاقی، معنوی و فرهنگی می تواند در بهبود روابط بین فردی و زناشویی موثرواقع شود. در کل یافته ها لزوم گنجاندن برنامه آموزش هوش اخلاقی، معنوی و فرهنگی به زوجین را متذکر می سازد.
۷.

سبک زندگی معنوی امام رضا(ع)؛ الگویی برای آرامش روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال دوم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷ 145-195

کلیدواژه‌ها: آرامش روانی سبک زندگی معنوی امام رضا (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۴۲۸
یکی از بارزترین ویژگی های شخصیتی امام رضا (ع) ارتباط عمیق معنوی ایشان با خداست که در کثرت عبادت وخویشتن داری حضرت تجلی کرده است. آن حضرت ، در زندگی، اصول معنویخاصی را رعایت کرده اند که به یقین با پیروی از سبک زندگی معنوی آن بزرگوار، انسانبه آرامش روحی و روانی خاصی می رسد. در این مقاله با بررسی زندگی امام رضا (ع) سعی شده است، به این سؤال پاسخ داده شود که چگونه امام هشتم (ع) در نهایت آرامش روانی به سر می بردند؟ یافته های این نوشتار نشان می دهدکه انسان با پیروی از سبک زندگی معنوی امام هشتم (ع) به خدا توکل خواهد کردوبا صبر در برابر مشکلات از آنچه خداوند به او داده است، راضی خواهد بود، زندگی را بر خود آسان خواهد گرفت و به آرامش روانیمی رسد. روش پژوهش در این نوشتار، کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی و تحلیلی است.
۸.

جان هیک و اعتبار معرفت شناختی تجربه دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه دین سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۳۷) 847 - 868

کلیدواژه‌ها: اصل اعتماد خطیر اصل گواهی و ثمرات مطلوب اخلاقی و معنوی پایه بودن باور به وجود خدا تجربه دینی معرفت شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۹ تعداد دانلود : ۶۰۲
جان هیک فیلسوف نام آشنای معاصر با نظریه کثرت گرایی دینی شناخته شده است. اما ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که یکی از ارکان اصلی نظریه پلورالیستی هیک، تجربه دینی و نقشی است که این تجربه در اعتبار بخشیدن به باورهای دینی دارد. در واقع وی از کثرت در تجارب دینی به کثرت گرایی در باورهای دینی پل می زند. هیک برای نشان دادن اعتبار معرفتی تجربه دینی به اصولی تمسک جسته است همچون: پایه بودن باور به متعلق تجربه دینی، اصل اعتماد خطیر، اصل گواهی و اصل ثمرات معنوی و اخلاقی. در این نوشتار به بررسی و نقد این اصول می پردازیم. همچنین به تنوع و تکثر تجربه های دینی می پردازیم و نظر هیک را در این زمینه بررسی خواهیم کرد. در ضمن این نقد و بررسی، به تفصیل از مبانی معرفتی هیک درباره کثرت گرایی سخن خواهیم گفت. در پایان به این نتیجه می رسیم که گرچه توجه به آثار تجارب دینی شاید دلگرم کننده باشد، به هیچ وجه از دل آنها برهان خدشه ناپذیر منطقی به سبک براهین سنتی اثبات وجود خدا بیرون نمی آید.
۹.

بررسی رابطه جوسازمانی، استرس شغلی و تعلق شغلی با سلامت روان شناختی و معنوی کارکنان زندان های استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رفتار سازمانی سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۸) 281 - 316

کلیدواژه‌ها: سازمانی استرس شغلی تعلق شغلی معنوی روان شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۵ تعداد دانلود : ۳۸۸
این پژوهش، با هدف بررسی رابطه جوً سازمانی، استرس شغلی و تعلق شغلی با سلامت روان شناختی و معنوی کارکنان انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی است و با به کار بستن طرح پژوهش همبستگی اجرا شده است. جامعه آماری پژوهش همه کارکنان زندان های استان کردستان (394 نفر)  بود که 283 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، درراستای شمول حداکثری و افزایش روایی، به عنوان آزمودنی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با بهره گیری از نسخه ویرایش شده  فهرست استرس شغلی اوسیپو و دیویز (1998)، پرسشنامه جوً سازمانی هالپین و کرافت (1963)، پرسشنامه تعلق شغلی کانونگو (1982)، پرسشنامه سلامت معنوی پائولوتزین و آلیسون  (1982) و چک لیست علائم مرضی SCL-25 هنجاریابی شده توسط نجاریان و داودی (1380) گردآوری شد. نرم افزار SPSS22 و روش ﺗﺤﻠﯿﻞ همبستگی و تحلیل رگرسیون چندگانه برای تحلیل داده ها به کار بسته شد. یافته ها نشان داد همبستگی میان جوً سازمانی، استرس شغلی و تعلق شغلی با سلامت روان شناختی، معنی دار است و نرخ همبستگی چندگانه این سه متغیر با سلامت روان شناختی برابر با 49/0=R و نرخ تبیین آن 23/0=r<sup>2</sup>  بوده است؛ یعنی 23 درصد از واریانس سلامت روان شناختی آزمودنی ها قابل پیش بینی است. ولی همبستگی این متغیرها با سلامت معنوی، معنی دار نبود. بنابر یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که کاهش استرس شغلی و تعلق شغلی و افزایش مشارکت کاری و فضای امن سازمانی باعث افزایش سلامت روان شناختی کارکنان زندان ها می شود.
۱۰.

درمان معنوی در سند؛ غلبه بر اجنه با دهمال در حرم قلندر لعل شهباز

نویسنده: مترجم:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: سند معنوی درمان معنوی جنّ دهمال قلندر لعل شهباز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۱ تعداد دانلود : ۱۰۹۵
معنویت یکی از آموزه های اساسی هر مذهبی است. از همان آغاز، بشر در جستجوی تعلیم روح خود بوده و روش های مختلفی را برای جلب رضایت خویش جستجو کرده است. اسلام و هندوئیسم دو دین مهم در سند هستند و هر دو، معنویت و درمان معنوی را تعلیم می دهند. طبق روایات مسلمانان، پیامبر (ص) از درمان معنوی به عنوان روشی درمانی برای بهبود بیماران مختلفی استفاده می کرد که بیماری های روحی و اجتماعی متفاوتی داشتند. در قرآن کریم آورده شده است که این کتاب بر حضرت محمد (ص) نازل شده و شفابخشِ کسانی است که به آن ایمان دارند. بدین ترتیب، ریشی ها و قدیسان هندو دنیای مادی را ترک می گویند و به دنبال ضمیری برای برقراری ارتباط با خداوند متعال هستند. درمانگران معنوی در سند بسیار مورد ستایش و احترام هستند و مردم برای مشکلات اجتماعی، اقتصادی و روحی خود به آن ها مراجعه و این درمانگران معنوی برای حل این مشکلات از روش های مختلفی استفاده می کنند. غیر از این، مردم سند برای کسب آرامش درونی و اقناع روح خود، به آرامگاه های متعدد صوفیان و قدیسان مراجعه می کنند. با این حال، حرم «قلندر لعل شهباز» واقع در سهوان شریف ، آرامگاهی است که اغلب اوقات بازدیدکنندگان زیادی به آنجا می آیند و برای درمان شدن به این مکان مراجعه می کنند. برخی برای موفقیت، آینده ای بهتر و کسب برکت، و برخی دیگر برای درمان معنوی بیماری هایشان می آیند و بیمارانی نیز هستند که جهت فائق آمدن بر اجنه با رقص دهمال به آنجا مراجعه می کنند. در این مقاله ی تحقیقی، به تفصیل جزئیات را شرح خواهیم داد.
۱۱.

ارائه مدلی برای مدیریت آموزشگاهی مبتنی بر رهبری معنوی در دوره ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت مدرسه دوره هفتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 124 - 147

کلیدواژه‌ها: رهبری معنویت معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۳۴۹
این پژوهش از نوع کاربردی و کمی بوده و به منظور ارائه مدلی برای بهبود و ارتقاء رهبری معنوی در مدیریت مدارس ابتدایی شهر تهران در میان 375 نفر از معلمان این مدارس(15103 نفر)  که با استفاده از روش نمونه گیری ترکیبی(طبقه ای و خوشه ای چند مرحله ای) انتخاب شدند و تعداد 10 نفر از  صاحبنظران مدیریت و آموزش و پرورش با استفاده از روش هدفمند انتخاب گردیدند، به اجرا درآمد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته بهره گرفته شد و روایی صوری آن از طریق اجرای آزمایشی و روایی محتوایی بر اساس قضاوت خبرگان و مرور جامع ادبیات انجام پذیرفت. پایایی پرسشنامه نیز از طریق ضریب آلفای کرانباخ (85/.) محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی ، از تکنیک دلفی و کدگذاری باز و در بخش کمی ، به صورت توصیفی از درصد، میانگین و انحراف معیار و برای نرمال بودن داده های از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف بهره گرفته شد. اما در روش استنباطی از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، آزمون تی زوجی و تک نمونه ای و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. با توجه به نتایج پژوهش، به ترتیب اهمیت 4 مولفه ی ایمان(شامل 19 شاخص)، تعهد سازمانی(شامل 10 شاخص)، معناداری(شامل 6 شاخص) و تقوا(شامل 19 شاخص) شناسایی و مورد تایید قرار گرفته اند که دارای برازش مطلوبی بودند.
۱۲.

الوظائف التربویه للفرق بین الرجل والمرأه «تأکیدا على نهج البلاغه»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات حدیثه فی نهج البلاغه السنه الرابعه خریف و شتاء ۱۳۹۹ (۱۴۴۲ق) العدد ۱ (المتوالی ۷) 161 - 149

کلیدواژه‌ها: الرجل والمرأه التربیه جسدی معنوی نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۱۸۱
على الرغم من أن التعالیم الفلسفیه و کذلک علم الأحیاء و علم النفس الحدیث قد تناولت مسأله الاختلافات الجنسیه التی تمیز المرأه عن الرجل، إلا أن هذه التعالیم غیر قادره على شرح جمیع أبعاد هذا الاختلاف و وظائفه ؛ لذلک، بالنظر إلى أن الاختلاف الجنسی بین الرجل و المرأه و وظائفه التربویه قد حظیت بتأکید التعالیم الدینیه، و خاصه نهج البلاغه، فمن الضروری إعاده النظر فی هذه المسأله و إعاده شرحها بناءً على هذه المصادر. و فی هذا الصدد، أعادت هذه المقاله قراءه قضیه الفروق الجنسیه بین الرجل و المرأه و وظائفها التربویه القائمه على التعالیم الإسلامیه مع الترکیز على نهج البلاغه و ذلک بتوضیح جدید حیث تتمثل إنجازاتها فی مایلی : تتمثل الفروق الجنسیه بین الرجل و المرأه فی ثلاثه مستویات : الجسدیه و النفسیه و الروحیه. تکشف هذه الفروق الثلاثه وظائف تربویه مختلفه و متنوعه لدى المرأه و هی: الجمال و اللطافه و العمل المناسب و الأناقه و الفن و الأنس و الهدوء و الإثاره و الرحمه و الحکمه و المشارکه الاجتماعیه.
۱۳.

نقش های اجتماعی و معنوی زنان بر اساس آموزه های اسلامی؛ ارایه یک مدل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 103 - 116

کلیدواژه‌ها: نقش اجتماعی معنوی فمینیسم آموزه های اسلامی دین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۵۶
پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی تحلیلی است که به روش کیفی بر اساس مدل نظریه داده بنیاد و کمی با هدف ارایه مدل برای نقش های اجتماعی و معنوی زنان بر اساس آموزه های اسلامی انجام شد. در این پژوهش، در بخش کیفی از صاحب نظران، و خبرگان دانشگاهی برای جمع آوری داده ها کمک گرفته شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و با استفاده از تکنیک گلوله برفی بوده است. در بخش کمی جامعه آماری پژوهش حاضر را زنان ساکن در منطقه 11 تهران تشکیل داده اند که 356 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. در بخش کمی برای سنجش متغیرهای الگوی داده بنیاد از یک پرسشنامه چندماده ای پژوهشگر ساخته مبتنی بر یافته های بخش کیفی استفاده شد. این پرسشنامه به کمک فن دلفی و طوفان مغزی مورد تایید خبرگان قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشانگر آن است که از ارزیابی برای بعد فردی مولفه معنوی و بعد جامعه شامل مولفه اجتماعی تعیین شده است. این نتایج از حیث مقایسه ای و تفاوت در نتایج بدست آمده از چند حیث دارای اهمیت است.
۱۴.

بررسی تطبیقی مراتب قیامت ازدیدگاه سیدحیدرآملی و میرسیدعلی همدانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۹ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۷۴ 41 - 62

کلیدواژه‌ها: قیامت صوری معنوی انفسی سیدحیدر آملی میرسیدعلی همدانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴ تعداد دانلود : ۱۴۷
معاد و قیامت از موضوعات اساسی ومهم مورد توجه عرفای اسلامی است؛ در ادوار مختلف، عارفان محقق هریک به نحوی درباب حقیقت، انواع، مراتب، وچیستی آن سخن گفته اند. بر این اساس این پژوهش که به روش اسنادی صورت گرفته است به بررسی تطبیقی مراتب قیامت از منظر سی حیدر آملی و میرسیدعلی همدانی دو عارف بزرگ شیعی- قرن هشتم ه. ق- پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که سیدحیدر برمبنای معرفت شناسی تثلیثی و مبانی هستی شناسی و انسان شناختی عرفانی، از دو منظر مراتب قیامت را مورد توجه، تحلیل وبررسی قرارداده و دو گونه تقسیم کرده و برای هر قسم، دوازده مرتبه ترسیم نموده است. میرسیدعلی نیز در ابتدا بر مبنای معرفت شناسی مربعی اسرار نقطه و عدد چهار، چهارمرتبه قیامت را ترسیم وتبیین می کند سپس بر مبنای معرفت شناسی تثلیثی واطوار باطنی انسان سه قسم قیامت راتقسیم، تحلیل و بررسی می نماید.  سیدحیدر آملی به عنوان یک نظریه پرداز بزرگ عرفان شیعی در تحلیل مراتب قیامت، رویکرد نظری ایشان بر رویکرد عملی و سلوکی،  غلبه مشهود دارد ولی رویکرد میرسیدعلی همدانی با توجه به پیر و مرشد بودن،  بیشتر جنبه سلوکی، تربیتی و کاربردی دارد. 
۱۵.

عدم مشروعیت ضرر معنوی از دیدگاه قرآن و احادیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۶ 63 - 75

کلیدواژه‌ها: خسارت حرج معنوی ضرر جبران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲ تعداد دانلود : ۱۱۲
مقاله حاضر به بررسی و تبیین مبانی عدم مشروعیت ضرر معنوی از دیدگاه قرآن و احادیث پرداخته است. به طور کلی در این مبحث حجیت نهی از ضرر معنوی منطبق بر قرآن و روایات، و اثبات این موضوع که دین اسلام علاوه بر جلوگیری و نهی از ضرر مادی، جلوگیری و نهی از خسارت معنوی را مدّ نظر داشته، و مقاومت در برابر این ضرر را نوعی امتناع از احقاق حق انسانی می داند بیان شده است. نهایتاً اگر قانونگذار در قوانین موضوعه به بحث و تحقق و جبران خسارت معنوی پرداخته است عمدتاً بر مبنای دین اسلام یعنی قرآن و سنت معصومین(ع) بوده است، و از سوی دیگر نظام حقوقی اسلام که همواره بر پایه حق و عدل بوده است کوچک ترین و حتی ناچیزترین تعدی و ظلم را ناروا دانسته است پس چگونه می توان گفت که در این آئین، ضررهای معنوی بر شخصیت و حیثیت و منش و روح و روان بلند انسانی نادیده گرفته شده باشد. بنابراین بدیهی است که روح حاکم بر این نظام هم در کتاب و هم در سنت به این مقوله عنایت دارد.
۱۶.

فراتحلیل عوامل معنوی مرتبط با اضطراب مرگ سالمندان در مطالعات ایرانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۸ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 129-143

کلیدواژه‌ها: اضطراب مرگ سالمندان معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۰۴
سابقه و هدف: اضطراب مرگ یکی از شایع ترین مشکلات قابل مشاهده در دوران سالمندی اس ت که تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل معنوی مؤثر در اضطراب مرگ سالمندان جامعه ایرانی انجام شد. روش کار: در این پژوهش به شیوه فراتحلیل با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی، 22 مطالعه بین سال های 1388 تا 1399 که درباره اضطراب مرگ سالمندان بود و ملاک ورود به مطالعه را داشت، جمع آوری و تحلیل شد. تجزیه و تحلیل های آماری با استفاده از نرم افزار جامع فراتحلیل انجام شد. مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: شاخص اندازه اثر ترکیبی مطالعات تحت الگوی ثابت 382/0 و تحت الگوی تصادفی 465/0 بود. در بررسی تفکیکی اندازه اثر متغیّرها، متغیّرهای درمان مقابله معنوی، معنویت درمانی، معنایابی، ارتباط با خدا و معنویت درمانی اسلامی به ترتیب بیشترین اثر را بر اضطراب مرگ داشتند. نتایج روش های سوگیری انتشار حاکی از سوگیری انتشار در مطالعات تحت ترکیب در فراتحلیل حاضر بود. با توجه به ناهمگن بودن مطالعات، تحلیل تعدیل کننده برای متغیّرهای جنسیت و روش پژوهش صورت گرفت که بیانگر تأثیر تعدیل کنندگی متغیّر روش پژوهش در نتایج مطالعات بود. نتیجه گیری: توجه به عوامل معنوی تأثیرگذار بر اضطراب مرگ به عنوان عوامل مهم و پراهمیت که سبب بهبود اضطراب مرگ می شود، ضروری به نظر می رسد.
۱۷.

احصای رنج و نیازسنجی معنوی زنان سرپرست خانوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۴ 163 - 185

کلیدواژه‌ها: رنج معنوی فضیلت زنان سرپرست خانوار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۵
پژوهش حاضر با هدف احصای رنج نیازسنجی معنوی زنان سرپرست خانوار انجام گرفت. این مطالعه کیفی به روش پدیدارشناختی انجام شد. جامعه آماری آن شامل زنان سرپرست خانوار مراجعهکننده به مراکز مثبت زندگی شهرستان بندرانزلی بود. تعداد حجم نمونه تا اشباع داده ها ادامه یافت و سرانجام پس از پانزده مورد مصاحبه، داده ها به اشباع رسید. داده ها جمع آوری، کدگذاری و در مقوله های اصلی و فرعی طبقه بندی شدند. نتایج گویای آن بود که مهمترین نیازهای زنان سرپرست خانوار شامل نیازهای دینی، نیازهای مرتبط با فرزندان، نیازهای مرتبط با خانواده، نیازهای مرتبط با دوستان، نیازهای مرتبط با جامعه، نیازهای حمایتی و امنیتی، نیاز به زندگی سالم و شاد و نیازهای شخصیتی است؛ همچنین مهمترین رنج های زنان سرپرست خانوار، احساس غم و اندوه، قضاوت ناعادلانه اطرافیان و فقدان درک آنان، مشکلات اقتصادی، نگاه های شهوت آلود مردا ن، نگرانی از وضعیت کنونی و آینده فرزندان و فقدان منابع حمایتی و مراقبتی استخراج شد. اصلی ترین راهکار کاهش رنج آنان، مثبتاندیشی و امیدواری و اصلی ترین توانمندی آنان، حفظ ارزشمندی و عزتنفس ارزیابی شد. مهمترین منبع امیدشان پس از خداوند، ائمه معصوم، توسل به دعا و وجود فرزندانشان گزارش شد؛ بر این اساس اهمیت و توجه به نیازهای معنوی زنان سرپرست خانوار از سوی جامعه می تواند در کاستن رنج ها، آلام و بهبود شرایط آنان مؤثر باشد.