زرتشتیان هند

زرتشتیان ایران، تا دوره سلطنت ناصرالدین شاه، فاقد نهاد آموزشی مستقل بوده و همین موجب عدم پیشرفت آنان در مراتب دیوانی و اقتصادی می شد. جرقه ایجاد چنین نهادی اوایل دوره ناصری، با پشتیبانی مالی زرتشتیان هند، به طور خاص شخصی به نام مانکجی که درصدد بهبود وضعیت اجتماعی زرتشتیان یزد بود، زده شد. اقدامات مانکجی نوع اندیشه خاصی را برای جلب حمایت زرتشتیان یزد از نهاد نوین آموزشی ترویج می کرد. هدف این مقاله پاسخ به این پرسش است که چه چالش هایی از درون این جامعه، در مقابل تأسیس یک نهاد آموزشی، ایجاد شده و زمینه های عمومی جامعه ایران و پیشینه نهاد های آموزشی چه تأثیری بر واکنش های اجتماعی داشتند؟ اندیشه هایی را که توسط ماکنجی برای تشویق زرتشتیان ایران به ساخت مدارس نوین، مطرح کرده است با استفاده از نظریات جامعه شناسی در باب شکل گیری نهاد اجتماعی و به طور خاص با مقایسه نهادینه شدن خودخواسته (Self-enforcing) و یا تبدیل نهاد متصور (Imagined Institution) به نهاد استقراریافته (Enacted Institution) بررسی شده و اندیشه های مطرح شده و فعالیت های انجام شده در راستای تأسیس نهاد آموزشی زرتشتی ریشه یابی و تحلیل می شوند. انگیزه ایجاد نهاد آموزشی برای زرتشتیان از آموزه های سنتی آنان گرفته شد، از آن جا که تأسیس نهاد نوین آموزش برای کودکان زرتشتی، مقدم بر دیگر اقشار بود، ارزیابی سیر تحولات آن، درباب روند اقتباس آموزش نوین، پاسخ دهنده ابهاماتی از تاریخ معاصر ایران خواهد بود.

نوشتار پیش رو با هدف تبیین نقش غرب گرایان در تقابل سازی فرهنگی ایران باستان و اسلام در ایران معاصر پرداخته است. آسیب های جدی باستان گرایی افراطی در حوزه های اجتماعی، سیاسی، مذهبی و مخصوصا فرهنگی از جمله ایجاد تقابل فرهنگی بین ایران باستان و اسلام، ضرورت این بحث را به اثبات می رساند. بنابر یافته های این تحقیق، اکثر افرادی که به این مسئله دامن می زدند به نوعی مرتبط با غرب بودند. این افراد با تحریک دولت های غربی ابتدا به تزریق باستان گرایی در جامعه نخبگانی و جذب آنان اقدام کرده و سپس به القاء این تفکر با ترفندهای گوناگون در سطوح مختلف اجتماعی مبادرت ورزیدند. این تحقیق روش تبیینی – تحلیلی را در پردازش محتوا مبنا قرار داده است و بر حسب دستاورد یا نتیجه تحقیق از نوع توسعه ای – کاربردی و به لحاظ نوع داده های مورد استفاده، یک تحقیق کیفی و روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای است.