پیرامون شهری

کیفیت محیط سکونتی از مهم ترین شاخص ها برای ارتقاء سطح کیفیت زندگی و رفاه جوامع روستایی به شمار می آید. این پژوهش به بررسی و تحلیل کیفیت محیط سکونتی روستاهای پیرامون شهری واقع در شهرستان شیراز می پردازد. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و روش انجام آن توصیفی تحلیلی است. گردآوری داده ها مبتنی بر دو روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) است. جامعه آماری پژوهش، خانوارهای ساکن و مدیران محلی در 14 روستای پیرامون شهری واقع در شهرستان شیراز هستند و حجم نمونه آماری 398 نفر (370خانوار و 28مدیر محلی) است. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی در محیط نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد کیفیت محیط سکونتی در روستاهای محدوده مورد مطالعه پایین تر از حد متوسط قرار گرفته و از لحاظ شاخص های مورد مطالعه بین روستاهای نمونه تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد شاخص بهداشت محیطی و امنیت و آرامش به ترتیب بیشترین و کمترین سهم را در تبیین کیفیت محیط سکونتی روستاهای مورد مطالعه به خود اختصاص داده اند.

در طرح یک شهر، از فرم و هندسه مطلوب تا چگونگی روابط اجتماعی بروز میابد. این نوشتار با تمرکز بر فرم شهرها شامل پیرامون، شبکه های دسترسی و چینش ساختمان ها، به دنبال آن است که دریابد شهرهای ایران باستان تا چه اندازه پیرو طرح از پیش آماده شده بوده اند؟ و این طرح ها بر چه موضوعاتی تمرکز داشته اند؟. بدین منظور با بکارگیری روشهای مطالعه تطبیقی و تفسیری تاریخی، متون تاریخی و نقشه های موجود در مطالعه ای مقایسه ای تحلیل شده اند. به موازات آن نظریات پژوهشگران معاصر برای درک تطبیق یا عدم تطبیق آن ها با شواهد و نقشه ها بررسی شد. نتیجه آن که، اهمیت تهیه نقشه قبل از احداث شهر در اندیشه ایرانیان باستان، نقش کالبد شهر در نمایش اعتقادات، ظهور هندسه راست گوشه در دوره ی هخامنشیان، عدم تناسب صفت دایره ای برای شهرهای اشکانی، تکرار شبکه شطرنجی در شهرهای ساسانی و دسته بندی کالبد شهرها با توجه به هندسی بودن یا نبودن آن ها در این پژوهش تشریح شده است

این پژوهش به منظور سنجش پایداری سکونتگاه های روستایی پیرامون شهر ارومیه انجام شده است. نوع پژوهش کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات، اسنادی، کتابخانه ای و میدانی از بین 9 روستای دهستان نازلوی چای جنوبی بوده است. از بین کل جامعه آماری 738 خانوار، تعداد 170 خانوار با روش تخصیص متناسب به عنوان نمونه انتخاب گردید. جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی(فراوانی، میانه، پراکندگی، و..)  و جهت مقایسه میانگین ها و تبیین معنی دار بودن تفاوت های موجود بین طبقات یا گروه ها از آزمون های تی تک نمونه ای ، فیشر و برای تبیین همبستگی و تأثیرگذاری از آزمون آماری پیرسون استفاده شد.  نتایج حاصل از پژوهش  بیانگر تفاوت میزان پایداری در ابعاد  مختلف زیست محیطی، اجتماعی-فرهنگی،اقتصادی و کالبدی است. در سطح روستاها موردمطالعه، مؤلفه  اجتماعی با رتبه میانگین (45/3) بیشترین نقش را در پایداری روستایی داشته است. بعدازآن به ترتیب مؤلفه های کالبدی- فضایی با رتبه میانگین (74/2) زیست محیطی با رتبه میانگین (16/2) و  مؤلفه اقتصادی با رتبه میانگین (65/1) در رده های بعدی قرار دارند. همچنین به غیراز روستای چیچکلوی حاج آقا که میزان پایداری آن در حد متوسط(09/3) بوده، میزان پایداری دیگر روستاها پایین تر از حد متوسط می باشد. حال با توجه  به  وضعیت  پایداری در ابعاد مختلف  و در بین سطوح مختلف فضاهای روستایی،  تقویت شاخص ها به ویژه در شاخص هایی که پایداری پایین تر از حد متوسط می باشد، ضروری است.