حوزه هلشی

تغییر غیر علمی و ناآگاهانه کاربری اراضی تاثیر جدی بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک می گذارد . هدف از این پژوهش ، تحلیل اثر تغییر کاربری اراضی بر روی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در حوزه آبخیز هلشی کرمانشاه می باشد . ابتدا نمونه برداری خاک، به روش تصادفی سیستماتیک و از عمق 20-0 سانتی متر انجام و در مجموع تعداد 38 نمونه خاک در هر کاربری کشاورزی، مرتع و جنگل برداشت و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی با استفاده از روش های استاندارد اندازه گیری و تجزیه و تحلیل شدند. نتایج مقایسه میانگین مقدار رس، سیلت و شن خاک در هر سه کاربری نشان داد که با هم تفاوت معنی دار دارند ، در حالی که تغییرکاربری بر مقادیر سیلت،  pH، EC، درصد آهک در هر سه کاربری تفاوت معنی داری ایجاد نکرده است . بررسی ها بیانگر این است که متوسط وزن مخصوص ظاهری ، پایداری خاکدانه و کربن آلی خاک به صورت معنی داری در همه کاربری ها تغییر نموده و مقدار آن ها در کاربری جنگل از همه بیشتر شده است . نتایج مقایسه میانگین در صد نیتروژن، فسفر ، پتاسیم نشان می دهد که بجز پتاسیم ، در هرسه کاربری با هم تفاوت معنی داری دارند . آنالیز واریانس یکطرفه (ANOVA) نشان داد که تغییر کاربری مرتع و جنگل بیشترین تأثیر را در ویژگی های خاک داشته و پایداری خاکدانه و کربن آلی در کاربری جنگل بیشترین تفاوت را ایجاد کرده و بیانگر این است که تغییر کاربری اراضی از جنگل و مرتع به کشاورزی می تواند با تغییر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک موجب کاهش کیفیت ، مواد غذائی و افزایش تخریب خاک گردد. با توجه به اهمیت اکولوژیکی جنگل ها و مراتع در حوزه هلشی ، نتایج این بررسی ضرورت توجه بیشتر به مطالعات قابلیت ، اصلاح و تغییر کاربری اراضی را در این منطقه بیش از پیش نشان می دهد .