هویت تعلقی

در این مقاله و با استفاده از روش تحلیل و استنتاج، تلاش شده تا طرحی از پیامدهای دیدگاهِ فلسفی ملاصدرا در حوزه تربیت، ارائه گردد. چنین طرحی میتواند چارچوب و چشم اندازی از تربیت دینی و الهی را در فضای غبار آلود و بحران زده نظامهای تربیتیِ سکولار، برای ما ترسیم نماید. ارتزاق از سرچشمه وحی و روایات و تلفیق برهان با شهود در فلسفه صدرایی، جایگاهی ویژه به این فلسفه بخشیده است. ابتکار ملاصدرا درطرح هویتِ تعلقی نفس، ضمن حل معمای ناگشوده ارتباط نفس با بدن، امکانِ تحولِ ذاتی نفس(در مقابل تحول در اعراضِ نفس) را اثبات، و ضرورتِ عقلی تربیت را تبیین مینماید. در طرح انسانشناسی فلسفی ملاصدرا، نفس، هم برای حدوث و هم برای تحقق هویت خویش به بدن نیاز دارد. بدن میدانِ ظهور نفس، محل افعالِ آن، و تنها سرمایه انسان برای خلق هویت خویش است. بدن، نقشی پیچیده و منحصر بفرد در فرآیند تربیتِ انسان، برعهده دارد. دستی ابی ب ه تص وی ری روشن از چگونگیِ تبدیلِ وج ودی م ادی(ن ط ف ه)، ب ه انس انی مج رد و اب دی، رم ز گش ایی از نظ ریه ح رک ت ج وهری او و بیان حقیقتِ تربیت است. در نهایت، ملاصدرا با طرح نظریه جسمانیهالحدوث روحانیه البقا بودنِ نفس، نشان میدهد که دامنه و نهایت تربیتِ انسان از چشم اندازی بیکرانه، عمیق و شگفت انگیز برخوردار است.