هنجارگریزی تحصیلی

زمینه: برنامه آموزش فلسفه، طیف وسیعی از توانش ها و توانایی های فردی و اجتماعی را در دانش آموزان بهبود می بخشد، اما در بررسی اثربخشی آموزش این نوع برنامه بر هنجارگریزی و درگیری تحصیلی دانش آموزان شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش فلسفه برای کودکان بر هنجارگریزی تحصیلی و درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر بروجن انجام شد. روش: مطالعه حاضر شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود، که از میان دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهر بروجن در سال تحصیلی 1398، 40 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در گروه های آزمایش و گواه قرار گرفتند. مداخله آموزش فلسفه برای کودکان ( کم، 1385) در 10 جلسه 60 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد. ابزارهای پژوهش، شامل پرسشنامه هنجارگریزی تحصیلی (کلارک، لیکر، گیل و گوین، 2015) و پرسشنامه درگیری تحصیلی ( ریو، 2013) بود. تحلیل داده ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش فلسفه برای کودکان به طور معناداری منجر به کاهش هنجارگریزی و افزایش درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی شهر بروجن شده است (0/001 > p ). نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش حاضر آموزش فلسفه برای کودکان می تواند به منظور کاهش رفتارهای هنجارگریزی و افزایش درگیری تحصیلی در محیط های آموزشی مورداستفاده قرار گیرد.

زمینه: مطالعات بسیاری به بررسی رابطه توانش های خودتعیین گری با رفتارهای هنجارگریزی تحصیلی و درگیری تحصیلی پرداخته اند. اما پژوهشی که به بررسی اثربخشی آموزش توانش های خودتعیین گری بر هنجار گریزی تحصیلی و درگیری تحصیلی پرداخته باشد، مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش توانش های خودتعیین گری بر رفتارهای هنجارگریز تحصیلی و درگیری تحصیلی انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر بروجن در سال تحصیلی 98-1397 بود. 43 دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند . مداخله آموزش توانش های خودتعیین گری (فیلد و هافمن، 1994) در 10 جلسه 60 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد . ابزارهای پژوهش، شامل پرسشنامه هنجارگریزی تحصیلی (کلارک، باربوسا - لیکر، گیل و نوین، 2015) و پرسشنامه درگیری تحصیلی (ریو، 2013) بود . تحلیل داده ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد، آموزش توانش های خود تعیین گری به طور معناداری منجر به کاهش هنجارگریزی تحصیلی و افزایش درگیری تحصیلی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر بروجن شده است (0/001 = (p . نتیجه گیری : براساس یافته های پژوهش حاضر آموزش توانش های خودتعیین گری می تواند به منظور کاهش رفتارهای هنجارگریز و افزایش درگیری تحصیلی در محیط های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد. به لحاظ کاربردی، می توان آموزش توانش های خودتعیین گری را در برنامه درسی مد نظر قرار داد و محتوای کتاب های درسی را بر اساس گام های انگیزشی توانش های خودتعیین گری تدوین نمود .

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی کنندگی توانمندی ایگو در رفتارهای هنجارگریز تحصیلی و بررسی تعدیل کنندگی هیجان شرم و احساس گناه در این ارتباط انجام شد. طرح پژوهش از نوع همبستگی و جامعه ی آماری، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه کاشان در نیم سال اول تحصیلی 1401-1400 بود. از این جامعه ی آماری280 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه ی توانمندی ایگو(ESS) بشارت(1386) ، هیجان های خودآگاه شرم وگناه(GASP)کوهن(2011) و پرسشنامه ی تجدید نظر شده ی هنجارگریزی در آموزش پرستاری کلارک(2015) استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و روش رگرسیون سلسله مراتبی مورد تجریه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین رفتارهای هنجارگریز تحصیلی و توانمندی ایگو رابطه ی منفی و معنادار وجود دارد. همچنین بین هیجان شرم و هنجارگریزی تحصیلی و توانمندی ایگو به ترتیب رابطه ی مثبت و منفی معنادار وجود دارد. احساس گناه رابطه ی قوی منفی و معنادار با هنجارگریزی تحصیلی و رابطه ی مثبت و معنی دار با توانمندی ایگو دارد. نتایج یافته ها حاکی از این بود که توانمندی ایگو می تواند رفتارهای هنجارگریزی تحصیلی را پیش بینی کند. هیجان شرم بالا اثرکاهندگی توانمندی ایگو بر هنجارگریزی را کاهش می دهد. اما اثر تعدیل کنندگی احساس گناه در رابطه ی بین توانمندی ایگو با هنجارگریزی به علت معنادار نبودن، تأیید نشد. استفاده از نتایج این پژوهش می تواند با آگاهی بخشیدن دانشجویان نسبت به توانمندی ایگو، و اجتناب از شرمگین کردن آن ها در موقعیت های تنش زا، به کاهش بروز رفتارهای هنجارگریز کمک کند.