میراندولا

اندیشمندان دوره رنسانس، به واسطه اینکه تجلی گاه یک دوران جدید بودند، از اندیشه های بکری برخوردارند. پیکودلا میراندولا (1494-1463م) با وجود گمنام بودن در تاریخ فلسفه، نقشی بسزا در نگاه غربی به انسان بازی کرد. نگاه او به مسئله کرامت انسان و جایگاهش در این مقوله بنیادین در تاریخ فکر غرب، بررسی اندیشه او را چنان پرمعنا می کند که می توان وی را از تأثیرگذارترین اندیشمندان در مسئله حقوق بشر در عصر کنونی دانست. با کمک تشریح اندیشه میراندولا، به نوعی به تشریح اندیشه غرب در مقوله کرامت انسان و حقوق بشر خواهیم پرداخت. بر این اساس سؤال محوری در این پژوهش این است که: «مبنای کرامت مندی انسان در اندیشه میراندولا چیست و این مبنا چه نسبتی با حق انسان برقرار می کند؟» برای یافتن پاسخ پرسشمان براساس رویکرد هرمنوتیک فلسفی گادامر به گفت وگو با متون میراندولا می پردازیم. میراندولا از انسان تعین ناپذیر سخن می گوید که حق قانون گذاری و تعیین سرنوشت خود را بنا به انتخاب خود دارد. این دیدگاه پیامدهای حقوق بشری مستقیمی دارد و به مثابه نخ تسبیحی است که اندیشه حقوق بشری معاصر را به اندیشه رنسانسی میراندولا متصل می کند.

تُعتبرُ الأنثروبولوجیا من الموضوعات الأساسیه فی الفلسفه، بما فی ذلک الفلسفه السیاسیه. لا محاله أن کل فیلسوف (سیاسی) یولِی اهتمامًا خاصًا لموضوع الإنسان، ودراسه أنثروبولوجیا فیلسوف ما یُمکن أن تُساعد علی فهم وجهه نظره السیاسیه بشکل أفضل وتأثیرات هذه النظره علی المجتمع بمعنی آخر، لطالما کانت معرفه الإنسان من أهم مشاغل البشریه فی مختلف العصور .فی هذا الصدد، تلعب معرفه البعد السیاسی للإنسان دورًا هامًا فی تنظیم العلاقات الاجتماعیه بشکل أفضل. أدی ذلک إلی زیاده الاهتمام بأنثروبولوجیا السیاسه فی الجامعات ومراکز الأبحاث فی الدول المتقدمه. السؤال الذی تسعی هذه المقاله إلی الإجابه علیه هو ما هی نقاط التشابه والاختلاف بین الإنسان الذی یراه مسکویه الفیلسوف الإنسانی الإسلامی والإنسان الذی یراه میراندولا الفیلسوف الإنسانی الغربی، وما هی تأثیرات هذه الاختلافات علی الحقوق السیاسیه للإنسان فی المستقبل؟ تم إجراء التحقیق فی إطار المنهج المقارن لتوافق الاختلافات بین بورزورسکی وتیون. تشیر نتائج البحث إلی أن الإنسان الذی یراه مسکویه یصبح صاحب حق سیاسی إذا کان فاضلاً، بینما یتمتع الإنسان المیراندولائی بهذا الحق دون أی قید مسبقًا. وبالتالی، فإن الاختلاف فی النظره إلی مکانه الإنسان فی المجتمع ونظام الوجود یخلق اختلافات فی الحقوق السیاسیه، والتی لا تزال آثارها حتی الآن تُظهر نفسها کخیط یربط الخرز.