تحلیل پوششی داده

دراین تحقیق کارایی انرژی محصول گندم در دشت مهیار شهرستان شهرضا، با کمک رویکرد تحلیل پوششی داده (DEA) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد، نهادهآب مصرفی با 5/79% بیشترین و نیروی انسانی با 24/0% کمترین سهم مصرفانرژیرابهخوداختصاص داده اند. بهره وری انرژی، خالص افزوده انرژی و نسبت انرژی ستانده به نهاده در این کشت به ترتیب 048/0، 34/79 و 63/1 برآورد شد. نتایج بدست آمده از تحلیل پوششی داده های انرژی گویای این بود، در مدل بازگشت به مقیاس ثابت، 23% و در مدل بازگشت به مقیاس متغیر، 36% از کل واحدها، کارایی 100 درصد داشته و دیگر واحدها با درجه ها مختلفی از ناکارایی روبرو بوده اند. میانگین کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس به ترتیب 26/90، 14/95 و 43/94 برآورد شد. همچنین میانگین کارایی فنی واحدهای ناکارا بر پایه مدل بازگشت به مقیاس ثابت 87% محاسبه شد، به این معنا که 13% از منابع می تواند با بالا بردن کارایی این واحدها ذخیره شود.

هدف: این مقاله با هدف تعیین و مقایسه میزان کارایی کتابخانه های عمومی استان تهران طی سال های 1390 و 1391 انجام شده است. روش: در این مقاله با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده ها و قضیه مکمل زاید قوی، همچنین با کمک روش تحلیل تمیز به رتبه بندی واحدهای کارا و تعیین کاراترین کتابخانه در سطح استان تهران پرداخته شده است. این ترکیب به منظور ایجاد توانایی در رتبه بندی واحدهای کارا (تحلیل ابرکارایی) اجرا شده است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کاربردی است و داده های واقعی121 کتابخانه عمومی استان تهران مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: یافته ها بیانگر این است که در سال1390 از میان121کتابخانه استان تهران تعداد41 کتابخانه معادل34 درصد و نیز در سال1391 تعداد 54 کتابخانه معادل45 درصد کل نمونه مورد بررسی، کارا تلقی شده اند. همچنین براساس نتایج تحلیل تمیز درسال1390کتابخانه عمومی پروین اعتصامی و در سال1391کتابخانه مرکزی(پارک شهر) به عنوان کاراترین کتابخانه استان انتخاب شده اند. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در تعیین کتابخانه کارا و همچنین معرفی متغیرهایی است که دارای بیشترین و کمترین تأثیر در میزان کارایی کتابخانه ها هستند. با استفاده از این یافته ها می توان ورودی ها و یا خروجی های تأثیرگذار را تقویت نمود.

اهمیت انتخاب صحیح پروژه های فناوری پیشرفته، اهمیت توسعه پایدار در برنامه های استراتژیک سازمان های مجری این گونه پروژه ها، تأثیر چشم گیر این فناوری در تمامی ابعاد و ارتقا کیفیت زندگی بشری و عدم قطعیت بالا در محیط این گونه پروژه ها، دلیل پرداختن به این پژوهش است. با بررسی مبانی نظری و پیشینه تحقیق، اولویت بندی پروژه های فناوری پیشرفته بر اساس شاخص های سرمایه انسانی، نوآوری، دستاورد تجاری طرح، بازدهی اقتصادی، سطح تأثیرگذاری ملی و مزیت رقابتی، کیفیت، سطح تقاضا، قابلیت اطمینان و برنامه های استراتژیک و هزینه های پروژه در نظر گرفته شد. پس از بررسی مدل ها و روش های اولویت بندی و انتخاب ان نوع پروژه ها، مدل ساختار ترجیحی بازده به مقیاس متغیر خروجی محور در رویکرد تحلیل پوششی داده ها به عنوان جامع ترین مدل در این زمینه انتخاب شد. با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی مهم ترین شاخص ها وزن دهی و رتبه بندی شدند. در نتیجه اجرای مدل ساختار ترجیحی بازده به مقیاس متغیر خروجی محور، از بین 30 پروژه ستاد ویژه توسعه فناوری نانو 67/46٪ از پروژه ها اولویت دارترین پروژه ها و مناسب سرمایه گذاری تشخیص داده شده و پیشنهاد شده اند. پروژه های 19 و 28 و 7 به ترتیب اولویت اول تا سوم برای اجرا بوده اند. پروژه در اولویت های آخر هم می توانند با توجه به الگو قرار دادن مجموعه مرجع مشخص شده، خود را به اولویت های اول جهت اجرایی شدن برسانند.

ارزیابی عملکرد سازمان ها و زیر مجموعه های آن به منظور دستیابی به بهره وری بالاتر و رشد و بالندگی سازمان یک ضرورت غیر قابل انکار است. در دنیای رقابت پذیر عصر بیست و یکم دانشگاه ها، مؤسسه های آموزش عالی و واحدهای تابعه آن یکی از مهم ترین سازمان ها ی خدماتی هر جامعه شمرده می شوند که می توانند نقش مهمی را در رشد و توسعه یافتگی جوامع ایفا کنند، مسلماً ارزیابی عملکرد نظام آموزش عالی مستلزم وجود یک مدل مناسب ارزیابی عملکرد است تا بتواند تصویر روشنی از میزان کارایی و عملکرد آن ارائه کند. مدل تحلیل پوششی داده ها یکی از شناخته شده ترین روش های اندازه گیری کارایی سازمان ها  بخصوص سازمان ها ی خدماتی است اما تعریف ورودی ها و خروجی های مدل با توجه به اختلاف نظر بین ذینفعان کلیدی و انتخاب یک مدل مورد توافق در سازمان کار آسانی نیست. لذا در این تحقیق با استفاده از هفت مرحله روش شناسی سیستم های نرم پیتر چکلند شاخص های مناسب برای ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی (گروه های آموزشی به عنوان یک زیرنظام از آموزش عالی می توانند نقش مهمی را در بهبود کیفیت نظام آموزش عالی ایفا کنند). دانشکده مدیریت دانشگاه تهران شناسایی شد و سپس اهمیت نسبی شاخص های مناسب برای ورودی ها و خروجی های مدل تحلیل پوششی داده ها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی مشخص شد.

توزیع و انتقال برق در زمره انحصار های طبیعی بویژه از نوع محلی می باشد. این فعالیت در اکثر کشور ها توسط نهاد تنظیم کننده تحت نظم قرار می گیرد. سقف قیمت یکی از روش های تنظیم می باشد که بر انگیزه بنگاه ها تأکید دارد. در رویکرد سقف قیمت ، تنظیم کننده تلاش می کند با فراهم کردن محرک هایی ، بهره وری و کارایی بنگاه و بخش برق افزایش یابد. بر این اساس  کارایی  و بهره وری بنگاه اندازه گیری می شود تا بر اساس آن نرخ بهره وری هدف جهت لحاظ کردن در فرمول سقف قیمت، تعیین شود. در این مطالعه  ضمن استفاده از داده های 39 شرکت توزیع برق ایران برای دوره 1386 تا 1395 وبا کاربرد روش های پارامتریک و غیر پارامتریک نسبت اندازه گیری کارایی بخش برق در ایران اقدام شد. نتایج دلالت بر این دارند که در طی دوره مورد بررسی، اندازه کارایی در توزیع برق ایران بین 67/0 تا 92/0 قرار داشت. همچنین یافته های تحقیق نشان می دهند که شرکت های توزیع برق تبریز، تهران بزرگ، اهواز، خراسان شمال و سمنان دارای بهترین عملکرد از حیث کارایی می باشند

با توجه به ضرورت و اهمیت اطلاع از میزان بهره وری و مطالعه نحوه تغییر آن در طول زمان، در پژوهش حاضر اقدام به سنجش بهره وری سرمایه در شرکت های وابسته به نیروهای مسلح شده است. دراین مقاله از مدل مبتنی بر سنجه متغیرهای کمکی مربوط به روش تحلیل پوششی داده ها، جهت محاسبه بهره وری سرمایه استفاده شده و نتایج حاصل از آن با نتایج محاسبه بهره وری سرمایه از طریق روش رایج مقایسه شده است. همچنین از شاخص مالم-کوئیست جهت محاسبه میزان رشد بهره وری استفاده شده است. علاوه بر این با توجه به اینکه نتایج حاصل از روش تحلیل پوششی داده وابسته به اندازه نمونه مورد بررسی است، از روش بوت استرپ به منظور اصلاح اریبی نتایج حاصل از این روش استفاده شده است. در نهایت با استفاده از مدل مبتنی بر سنجه متغیرهای کمکی مربوط به روش تحلیل پوششی داده ها، اقدام  به رتبه بندی شرکت های مورد بررسی از لحاظ بهره وری سرمایه و محاسبه میزان دقیق اصلاح هرکدام از متغیرهای ورودی و خروجی محاسبه شده است. همچنین دریک نمونه بزرگتر، عملکرد شرکت های مورد بررسی در کنار شرکت های همگروه خود نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل نشاندهنده این است که بانک انصار و شرکت بیمه حکمت صبا به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان بهره وری سرمایه و نیروی کار در طی سال های 1395 تا 1397 بوده اند. بهره وری کل مربوط به شرکت های مورد بررسی در سال 1397 نسبت به سال1396 یا ثابت بوده و یا با کاهش همراه شده است.

هدف: امروزه بهره وری یکی از عوامل مهم در رشد اقتصادی است. در سطح سازمان، سطح بالای بهره وری نشان دهنده عملکرد مطلوب برای کسب مزیت رقابتی است. با وجود نقش مهم ارزیابی بهره وری سازمان های خدماتی در رشد اقتصادی، مطالعات اندکی در این زمینه صورت گرفته است. هدف این پژوهش، ارزیابی بهره وری خدمات با رویکرد ترکیبی بهترین بدترین فازی و تحلیل پوششی داده است. روش: در مرحله اول با مروری جامع بر ادبیات پژوهش، به شناسایی شاخص های ارزیابی بهره وری خدمات پرداخته شد. در ادامه، شاخص های ارزیابی با استفاده از روش بهترین بدترین فازی وزن دهی شدند. پس از وزن دهی شاخص ها و تعیین میزان اهمیت هر یک از آن ها با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها، کارایی و اثربخشی و بهره وری شرکت توزیع برق مازندران، طی 5 سال متوالی از 1395 تا 1399ارزیابی شد. یافته ها: در این پژوهش با استفاده از شاخص های کمّی و کیفی مؤثر بر ارزیابی بهره وری شرکت های توزیع برق، به ارزیابی هم زمان کارایی و اثربخشی و بهره وری پرداخته شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش کمک می کند تا ارزیابی بهره وری خدمات با تأکید بر هر دو جنبه کمّی و کیفی خدمات و توجه به ابعاد کارایی و اثربخشی، به طور هم زمان صورت گیرد. همچنین مبتنی بر نتایج پژوهش، استراتژی های بهبود بهره وری ارائه شد.