قربانی سایبری

زمینه و هدف: قلدری سایبری پدیده ای است که با ظهور و پیشرفت اینترنت پدید آمده و چالش های مربوط به خود را طلب می کند. هدف پژوهش بررسی تأثیر آموزش مهارت های جرأت ورزی بر دانش آموزان دختر قربانی قلدری سایبری در مدارس دوره متوسطه دوم می باشد. روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ نوع، کمی با روش نیمه آزمایشی (پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه) است. جامعه آماری را دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه (99-98) تشکیل دادند که از این میان تعداد 30 نفر از آن ها که در پرسشنامه قربانی سایبری بالاترین نمره را کسب کرده بودند به صورت تصادفی گزینش و در دو گروه گواه و آزمایش جایگزین شدند. ابزار پژوهش حاضر پرسشنامه تجربه قربانی سایبری (آنتونیادو و همکاران، 2016) و ابراز وجود شرینگ (شرینگ، 1980) بود که ضریب پایایی این مقیاس ها به ترتیب 0/69 (بشرپور و زردی، 1398) و 0/88 (خلعتبری و همکاران، 1389) گزارش شده است. سپس برنامه آموزش مهارت های جرأت ورزانه در 8 جلسه 90 دقیقه ای برای اعضای گروه آزمایش اجرا گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیری استفاده شد. یافته ها: یافته ی پژوهش حاضر نشان داد که آموزش مهارت های جرأت ورزی موجب تغییر معنا دار در نمرات قربانی سایبری در مرحله پس آزمون شده است (F=80/68 ،P<0/001). پیگیری نتایج در یک دوره 6 ماهه نیز حاکی از ماندگاری اثر آموزش مهارت های جرأت ورزی بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش مشخص شد که آموزش مهارت های جرأت ورزی به نوجوانان موجب کاهش تجربه قربانی سایبری در این گروه سنی می شود و می توان با بهره گرفتن از چنین آموزش هایی، از وقوع آسیب های اجتماعی پیشگیری کرد.

مقدمه: در سال های اخیرقلدری قربانی سایبری به عنوان بعد جدیدی از رفتارهای انحرافی معرفی شده است و یک راهبرد رفتاری برای تسلط یافتن بر افراد است. معمولا وقتی تاثیرات نامناسب انواع رسانه ها مانند برنامه های رسانه ای صحبت به میان می آید، به راه های درمانی اندیشیده می شود. در حالی که بهتر است این گروه را به ابزار نیرومندتری به نام سواد رسانه مجهز سازیم.اهداف: این پژوهش در پی آن است که رابطه بین سواد رسانه ای وقربانی سایبری دانش آموزان ایرانی دختر و پسر متوسطه اول و دوم را در شهر دوحه قطر شناسایی کند.روش : پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. این پژوهش به بررسی رابطه بین سواد رسانه ای وقربانی سایبری می پردازد. جامعه آماری مورد مطالعه،  شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر ایرانی متوسطه اول و دوم دبیرستان های شهر دوحه قطر در س ال تحصیلی 98 97 هستند.یافته ها: نتایج به دست آمده از تحلیل داده های این پژوهش نشانگر آن بودند که سواد رسانه دانش آموزان دختر بیشتر از سواد رسانه دانش آموزان پسر است و همچنین قربانی سایبری دانش آموزان پسر بیشتر ازقربانی سایبری دانش آموزان دختر است. و همچنین نشان می دهد که بین سواد رسانه دختران و پسران رابطه معنا داری وجود دارد .واینکه بین قربانی سایبری دختران و پسران رابطه معنا داری وجود ندارد .

هدف از این پژوهش بررسی نقش میانجی گری خشم در رابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده با قلدری-قربانی سایبری در دختران نوجوان بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 بودند. حجم نمونه 272 نفر از این افراد بر اساس دیدگاه کلاین (2015) و به شیوه نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس (شیوه برخط) انتخاب و به پرسشنامه تجربه قلدری-قربانی سایبری (CBVEQ) آنتیادو و همکاران (2015)، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (MSPSS) زیمت و همکاران (1988) و سیاهه خشم (CHIA) نلسون و فینچ (2000) پاسخ دادند. سپس الگوی پیشنهادی از طریق مدل معادلات ساختاری با استفاده از SPSS و AMOS نسخه 24 و روش بوت استرپ در برنامه ماکرو پریچر و هایز (2004) تحلیل شد. نتایج نشان داد که حمایت اجتماعی ادراک شده (668/22-=t؛ 001/0=sig) و خشم (379/3=t؛ 001/0=sig) بر قلدری سایبری اثر مستقیم دارند. همچنین حمایت اجتماعی ادراک شده (264/20-=t؛ 001/0=sig) و خشم (083/4-=t؛ 001/0=sig) بر قلدری سایبری اثر مستقیم دارند. افزون اثرات غیرمستقیم حمایت اجتماعی ادراک شده از طریق نقش میانجی خشم بر قلدری-قربانی سایبری معنادار بود و مدل از برازش مطلوب برخوردار بود (061/0=RMSEA و 05/0>P-value). می توان نتیجه گیری کرد که توجه به حمایت اجتماعی ادراک شده و خشم در دانش آموزان دختر برای شناسایی عوامل مؤثر بر قلدری-قربانی سایبری آنان ضروری است.