اقلام معیوب

سیستم های برنامه ریزی نیازمندی های مواد برای پاسخ گویی به تقاضا در سیستم های تولیدی گسسته کاربرد زیادی دارد. در این مقاله یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط به منظور کمینه سازی هزینه ی نهایی که شامل هزینه های موجودی کالای در جریان ساخت، بارگذاری، سفارشات عقب افتاده، سفارشات ازدست رفته، تولیدات اضافه و تغییرات در زمان پیشبرد، معرفی می شود. همچنین، بخشی از تقاضای پاسخ داده نشده به صورت تقاضای عقب افتاده و بخشی از آن به صورت فروش ازدست رفته در مدل اعمال می شود. علاوه بر این در مدل مطرح شده کالای معیوب و چگونگی تأثیر آن روی تقاضای مشتری مورد بحث قرارگرفته است. مدل تک هدفه ارائه شده قطعی بوده و برای برنامه ریزی احتیاجات مواد در یک شرکت تولیدی بتن آماده استفاده شده و با توجه به نتایجی که از حل دقیق آن به دست آمده است، با کاهش میزان ضایعات در شرکت موردمطالعه می توان هزینه های تولیدی را حدود 30 ٪ کاهش داد و با توجه به زمان های پیشبرد تعیین شده، می توان برنامه سفارش دهی مواد را اجرا کرد. همچنین در این پژوهش حد پایینی برای مسأله ارائه شده و کارایی محاسباتی آن مورد ارزیابی قرارگرفته است.

مدل مقدار اقتصادی تولید (EPQ) چندین دهه قبل برای مدیریت هزینه های موجودی ارائه شد و از آن زمان تاکنون به طور گسترده مورداستفاده قرار گرفته است. در سال های اخیر پژوهشگران توسعه های گوناگون مدل EPQ را ارائه داده اند. در مدل کلاسیک، فرض بر این است اقلام با کیفیت مناسب تولید می شوند؛ درحالی که در واقعیت، تولید اقلام معیوب امری اجتناب ناپذیر است. از دیگر مفروضات مدل، رفع پیوسته تقاضای سیستم است؛ درحالی که در عمل، سیاست ارسال چندگانه مورداستفاده قرار می گیرد؛ همچنین در مدل کلاسیک هیچ فرضی در ارتباط با نگهداری و تعمیرات و خرابی ماشین لحاظ نشده است. در محیط های تولیدی همواره از نگهداری و تعمیرات، با هدف جلوگیری از اختلال در فرآیند تأمین تقاضای مشتریان استفاده می شود. در این پژوهش یک مدل EPQ با در نظرگرفتن نگهداری و تعمیرات اصلاحی با تولید اقلام معیوب به همراه سیاست ارسال چندگانه بررسی شده است. هدف، به دست آوردن مدت زمان بهینه تولید است که از طریق آن، هزینه ی کل سیستم حداقل می شود. دو نمونه از این مدل تحلیل شده است. مورد نخست، سیستم با در نظر گرفتن تولید اقلام معیوب است. مورد دوم، به سیستمی با نرخ اقلام معیوب صفر اختصاص دارد. در این رابطه، توابع هدف موردنظر استخراج شده و برای حل مدل، روش عددی «دوبخشی» به کار رفته است.