موبد

هدف شناساندن اشخاص داستانی منظومه ویس و رامین متعلق به قرن پنجم به قلم فخرالدین گرگانی که یادگار روزگار اشکانیان است در کنار کلام شاعر به واژه هایی چون خویشکاری، شمن، گوسان و خنیاگر هم اشاره دارد که هر یک سهمی در جذابیت و موسیقی روح نواز مجموعه داستان دارند؛ گوسان و خنیاگر، همان حال و هوای عاشقانه و وصال روایی عشق کهن را بر فضای داستان حاکم می سازند، که دیگر نقش آفرینان. پر بسامدترین قسمت اثرگذار داستان، شمن بودن آدمی در دانایی اوست که به عدالت و ایثار و فرمانروایی بلامنازع تقدیر جهان و آبادی جهان سرک می کشد. سرودگویی یعنی لحن نامه ها، مناظره، سرزنش یکدیگر، دشنام و اوقات تلخی یکی بر دیگری، پرسش و پاسخ، تشویق و تحریک، پند و اندرز است و هم تحسین یکدیگر، چون گله و شکایت که محور وقایع واقع گرایانه است. خویشکاری در آزادگی، سخنوری و بخشندگی، در کنار شادی، نیکنامی، خوشبختی، رفاه، اعتقاد به قضا و قدر و نبرد درونی و برونی بشر، کنار رفتن ابرهای تیره دوران کهولت فرمانروایی شاه موبد و بر اریکه قدرت نشستن رامین و فرارسیدن دوران زندگی آرام مردمان ایران، نکات ارزشمند داستان است.