فضای مجازی

در کل دنیا بانوان از فضای مجازی بیشتر برای فعالیت های اجتماعی و سرگرمی استفاده می کنند همچنین بانوان خانه دار در ایران بیشترین مخاطبان فضاهای مجازی را تشکیل می دهند که همین امر مزایا و معایبی را با خود به همراه داشته است. هدف از انجام تحقیق کاربردی حاضر مروری بر چالش های فضای مجازی و آگاهی مادران نسبت به ان و تربیت شهروند مطلوب می باشد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای بود که با مراجعه به کتب و مقالات چاپی و دیجیتالی معتبر صورت گرفت. بر اساس مطالعات صورت گرفته و با توجه به پیشینه مطالعاتی نتایج تحقیق حاضر نشان داد که؛ هریک از چالش های به وجود آمده توسط نوجوانان و جوانان در فضای مجازی ناشی از اطلاعات اندک کاربران و سهل انگاری والدین بخصوص مادران نسبت آن است. از جمله راهکارهای ارائه شده در این تحقیق حساس بودن مادران نسبت به زمان، مدت زمان، شرایط لازم برای استفاده از اینترنت و آشنایی با انواع وب سایت ها و فعالیت های قابل قبول و غیر قابل قبول می باشد.

ظهور تکنولوژی های نوین ارتباطی در عصر حاضر به همراه تحولاتی که در فضای مجازی به وجود آورده است بسیاری از کارکردهای خانوادگی و اجتماعی را متحول کرده است. فضای مجازی می تواند در جهت مثبت و منفی به کار گرفته شود. اما این فضا به دلیل محبوبیت در بین نوجوانان و جوانان از اهمیت خاصی برخوردار است و آسیب های ناشی از آن گریبانگیر این قشر و به طور کلی جامعه و خانواده ها شده است. مقاله حاضر به بررسی آسیب های اجتماعی ناشی از فضای مجازی و راهکارهای پیشگیری از آن پرداخته است. روش گردآوری اطلاعات در این مقاله کتابخانه ای می باشد. نتیجه نشان از محبوبیت فضای مجازی به خصوص در بین نوجوانان و جوانان دارد و به دلیل گسترش و نفوذ روزافزون استفاده از این فضا در تعاملات اجتماعی، تولید محتوا، زمینه های شغلی و اطلاعاتی و ... نمی توان تأثیر این ابزار را در خانواده و اجتماع نادیده گرفت چرا که موجب ایجاد تغییراتی در نوع ارتباطات و هویت فرد و ساختار خانواده و ... شده است و ناگزیر از پذیرش آن هستیم. مطمئناً ارائه راهکارهای پیشگیرانه در این زمینه موجب فرهنگ سازی مناسب در جامعه شده و موجبات ایجاد بستر مناسب برای استفاده از این ابزار می شود. از جمله راه کارها برای پیشگیری از این آسیب ها؛ تمرکز بر شناخت و برطرف کردن مشکلات نوجوان و جوانان، مقابله با ایجاد و نشر شایعه های برانداز ، قانونمند کردن مقابله با جرائم سایبر ، توسعه شبکه های اجتماعی مجازی بومی و آموزش و آگاه سازی خانواده ها، مراقبت و کنترل والدین، اولیای مدرسه و دوستان و همسالان می باشد. هم چنین آگاه سازی مردم از طریق رسانه های مختلف به خصوص تلویزیون در کاهش آسیب های ناشی از این فضا نقش دارند.

این تحقیق مطالعه موردی است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS و با شاخص های توصیفی گویه ها و روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه به شیوه همزمان انجام گرفت. نتایج همبستگی پیرسون پژوهش نشان داد که بین میزان پاسخگویی و خشنودی اجتماعی در فضای مجازی و بالا رفتن سطح آگاهی افراد رابطه مثبت معناداری وجود ندارد، درحالی که بین تاثیر فرهنگی فضای مجازی با بالا رفتن سطح آگاهی افراد رابطه مثبت معناداری وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه به روش همزمان نشان داد که 5/42 درصد تغییرات میزان آگاهی مربوط به تاثیر فضای مجازی به عنوان یک عامل اجتماعی است به طوری که سطح آگاهی و تاثیر فرهنگی بیشترین سهم را در تغییرات ادبیات آینده دانش آموزان در جامعه هدف دارند. نتیجه اینکه تاثیر این گونه تحقیقات می تواند راهکاری کاربردی برای تسهیل امور تصمیم گیری در سطوح مختلف برنامه ریزی به همراه داشته باشد.

امروزه ورود شبکه های اجتماعی مجازی به زندگی شخصی و اجتماعی افراد، بسیاری از معادلات مربوط به روند جامعه پذیری، فرهنگ پذیری و نحوه تعاملات اجتماعی آن ها را تغییر داده است و با توجه به استقبال گسترده کاربران اینترنتی به ویژه جوانان و نوجوانان از شبکه های اجتماعی مجازی، مسائل مربوط به این شبکه ها جهت اتخاذ تصمیمات صحیح و برنامه ریزی دقیق، مورد توجه مسئولان فرهنگی و آموزشی قرار گرفته است. در حال حاضر فضای مجازی و عضویت در شبکه های اجتماعی به بخش جدایی ناپذیر از زندگی کودکان و نوجوانان تبدیل شده است. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و مرور اسناد و مطاعات کتابخانه ای به بررسی آسیب های فضای مجازی بر دانش آموزان و نقش آموزش و پرورش در مقابله با این آسیب ها می پردازد. در این تحقیق ابتدا به تعریف فضای مجازی و شبکه های اجتماعی پرداخته شده و سپس آسیب های فضای مجازی بر دانش آموزان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در نهایت راهکارهای مقابله ای آموزش و پرورش بر کاهش این آسیب ها ارائه شده است.

هدف از این پژوهش کیفی که با روش گراندد تئوری انجام شده است، شناسایی مناسب-ترین اقدامات سازمان صداوسیما در مقابله با شایعات سیاسی منتشر شده در شبکه های اجتماعی مجازی درکشور است. جامعه آماری خبرنگاران و دبیران خبر سازمان صداوسیما است که از میان آنها در خبرگزاری صداوسیما و شبکه های خبر، العالم و پرس تی وی به عنوان چارچوب نمونه گیری پژوهش، با نمونه گیری هدفمند 26 نمونه انتخاب گردیدند که با ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته، داده های پژوهش از آنها گرداوری و با روش تحلیل مقایسه ای مداوم، تحلیل، تبیین و کدبندی شد. براساس نتایج پژوهش مناسب ترین اقدام رسانه ملی جهت مقابله با شایعات سیاسی منتشر شده در شبکه های اجتماعی مجازی تشخیص به موقع شایعه، منبع تولید شایعه و هدف از انتشار آن است که می بایست با انجام اقدامات اصولی و برنامه ریزی شده جهت مقابله با شایعه از جمله آشنایی مخاطبان به ویژگی های شایعات اتتشار یافته در فضای مجازی، پوشش خبری مناسب و رفع ابهام از فضای سیاسی و اجتماعی کشور و حضور تأثیرگذار در فضای مجازی، با مناسب ترین روش شایعات موجود را تکدیب و اعتبار و جایگاه قطب خبری بودن خویش در جامعه را حفظ نماید و از دیگر سو با اقدامات پیشگیری کننده، مانع از تولید و انتشار شایعات دیگر در جامعه شود.