مهارتهای زندگی

با توجه به تسریع روند پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی و تغییر روزافزون سبک زندگی انسانها، امروزه لزوم انعطاف پذیری و تغییر در شیوه های قدیمی و نامناسب در آموزش و پرورش و بروزرسانی این روشها، با در نظر داشتن قواعد و مقررات اساسی، بر همگان آشکار شده است. امروزه نظام های آموزشی تلاش می کنند تا از رویکرد مدرس محوری به فراگیر محوری و از رویکرد محتوامحوری به ساختن گرایی تغییر یابند. فعالیت های فوق برنامه به مجموعه فعالیت هایی که با هدف کمک به تحقق رشد و تعالی، شکوفایی استعدادها و مشارکت در برنامه های عملی کمک کند، گفته می شود، که این برنامه ها نیازهای فردی دانش آموزان و ویژگی های محلی و منطقه ای را مورد توجه قرار می دهد و در نهایت بر کیفیت و غنای برنامه ی درسی می افزاید. بنابراین از میان مهمترین ابعاد مناسب برای بررسی در حوزه فعالیت های فوق برنامه می توان به مواردی نظیر مهارتهای زندگی، مشارکت و مسئولیت پذیری دانش آموزان، اهمیت فعالیت و بازی، لزوم پژوهش محوری، نگارش و قدرت بیان، توان تحلیل و پرورش استعداد فردی اشاره کرد. پژوهش حاضر با هدف مطالعه جایگاه فعالیتهای فوق برنامه در ارتقای آموزش و پرورش دوره ابتدایی انجام شد. از جمله سؤالاتی که در اینجا قابل طرح و بررسی است، عبارتنداز: بررسی مس ائل آمادگی، برنامه ریزی تحصیلی، توجه به تفاوت های فردی و نیازهای ویژه، لحاظ کردن مواد آموزشی مناسب، و در نهایت اینکه چه فعالیت ها و برنامه هایی باید مد نظر برنامه ریزان قرار گیرد؟

از آنجایی که مهارتهای زندگی، بر بسیاری از جنبه های زندگی افراد تاثیر دارد، لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارتهای زندگی بر سلامت روان و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان شهر تهران انجام گرفته است. روش پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش و گروه گواه بود. برای انجام این پژوهش از بین کلیه دانش آموزان دختر پایه سوم دبستانهای شهر تهران، تعداد 50 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه (هرجلسه 45 دقیقه)، طی یک دوره سه ماهه، تحت مداخله آموزش مهارتهای زندگی قرار گرفتند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه سلامت عمومی گلدبرگ (GHQ-28) و معدل کل نمره های درسی امتحانات ماهانه دانش آموزان استفاده گردید. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS به روش تحلیل کوواریانس چندگانه و آزمون ویلکاکسون و یومن-ویتنی، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج یافته ها نشان داد که آموزش مهارتهای زندگی توانسته است سلامت روان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان را بهبود بخشد و افراد مورد مطالعه شرکت کننده در آزمایش در پس آزمون به طور معناداری، سلامت روان مطلوبتر و عملکرد تحصیلی بهتری را نشان دادند (05/0 p<). به نظر می رسد آموزش مهارتهای زندگی می تواند موجب ارتقای سطح سلامت روان کودکان و بهبود عملکرد تحصیلی ایشان گردد. بنابراین برنامه ریزی برای ارائه چنین آموزش هایی به دانش آموزان، اهمیت ویژه ای دارد.