درج الدرر

شیخ عبدالقاهر جرجانی (د. 471)، بلاغی و نحوی نامی و زبان شناس بزرگ ایرانی، از معدود دانشمندان تاریخ اسلام و ایران به شمار می رود که چند سده از جامعه ی علمی خویش جلوتر بوده است و اندیشه های پیشرو و شایان درنگ او بیشتر به کار ادب پژوهان و زبان شناسان امروز آمده است. تا ادیبان و نحویان سده ی پنجم قمری. بیشتر آثار بر جای مانده از عبدالقاهر در قلمرو دانش نحو و سپس بلاغت است، امّا در سال های اخیر تفسیر قرآنی با دو تصحیح متفاوت از جرجانی منتشر شده است که تردیدهایی جدّی پیرامون درستی انتسابش به وی وجود دارد. در این نوشتار پس از بررسی دلایل و نشانه های گوناگون برون متنی و درون متنی، نتیجه گیری می شود که چنین تفسیری نمی تواند از آثار عبدالقاهر جرجانی باشد و نسبتش به او نادرست می نماید.