دیپلماسی ورزش

پژوهش حاضر تلاش داشت تا به این سؤال پاسخ دهد که تصمیم گیران سیاسی ورزش جمهوری اسلامی ایران «می خواهند»، «می توانند»، یا «می دانند» چگونه از ورزش به عنوان ابزاری دیپلماتیک برای توسعه روابط بین الملل خود استفاده نماید؟ در واقع هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه دیپلماسی ورزش در توسعه روابط بین الملل جمهوری اسلامی ایران بود. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی بود که ابزار پژوهش انجام مصاحبه های کیفی نیمه ساختاریافته با 13 نفر از کارشناسان داخلی و خارجی حوزه علوم ورزشی و روابط بین الملل بود. نمونه مورد مطالعاتی داخل کشور با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی، و برای نمونه خارج از کشور با توجه به سوابق علمی، دو نفر از کارشناسان حوزه دیپلماسی ورزش بودند. پس از تحلیل محتوای نوشتار و گفتمان، یافته های پژوهش در 10 محور برندینگ و پرستیژ بین المللی، توسعه فرهنگی، توسعه سیاسی، توسعه اقتصادی، مبارزه با انزوا و تحریم، برون رفت از بعد تاریک، صلح و دوستی، وحدت و همگرایی ملی، تعاملات رسانه ای و توسعه قدرت هوشمندانه کدگذاری شدند که جمهوری اسلامی ایران تاکنون به دلیل نداشتن استراتژی واحد در زمینه دیپلماسی ورزش و دید «حیات خلوت» به ورزش، بسیاری از فرصت ها را برای توسعه روابط بین الملل خود از این طریق از دست داده است.

هدف از پژوهش حاضر مدلسازی نرم (ساختاری تفسیری)[1] مؤلفه های دیپلماسی ورزش بود. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها توصیفی بود که با بررسی ادبیات پیشینه مرتبط با این زمینه و انجام مصاحبه کیفی (تحلیل محتوا) با سیزده متخصص داخلی و خارجی حوزه دیپلماسی ورزش، مؤلفه ها و گویه های دیپلماسی ورزش شناسایی شد. در مرحله بعد از نظرهای هفت تن از متخصصان برای اعتباریابی مدلسازی تفسیری و تحلیل MICMAC استفاده شد. پس از تحلیل داده ها، مؤلفه های دیپلماسی ورزشی در هفت سطح قرار گرفتند که براساس آن گراف ISM طراحی شد. در سطح یک به عنوان سطح زیربنایی و سازنده، ""توسعه فرهنگی"" و در آخرین سطح ""برندینگ و پرستیژ بین المللی"" قرار گرفت. پس از تحلیل MICMAC مؤلفه ها براساس قدرت نفوذ و وابستگی، در سه ناحیه پیوندی (توسعه فرهنگی و صلح و دوستی)، مستقل (تعاملات رسانه ای، وحدت و هویت ملی، توسعه سیاسی و مبارزه با انزوا) و وابستگی (بعد تاریک، توسعه اقتصادی، برندینگ و پرستیژ بین المللی و توسعه قدرت هوشمندانه) دسته بندی شدند.

جمهوری اسلامی ایران در سند چشم انداز 1404 خود توسعه یافتگی به همراه روابط سازنده با جهان را مد نظر قرار داده است. در این بین ورزش یکی از کنش گران جدید جهانی در حوزه دیپلماسی و فعالیت های دیپلماتیک است. ازاین رو در پژوهش حاضر با استفاده از مطالعه کیفی و مصاحبه های نیمه ساختار و غیر ساختار مند با صاحب نظران حوزه مدیریت راهبردی در ورزش ، روابط بین الملل و جامعه شناسی به جمع آوری اطلاعات پرداخته است. مصاحبه ها تا حد اشباع نظری ادامه یافت (n= 39) و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفت.یافته های مطالعه نشان می دهد ایران برای دست یافتن به توسعه یافتگی در حوزه دیپلماسی ورزشی با سه دسته چالش راهبردی فکری، رفتاری و ساختاری روبه رو است. همچنین برای توسعه یافتگی به تمرکز بر راهبرد های کلان برندسازی و اعتبار بخشی، تعامل گرایی با جهان و توانمندسازی ظرفیت ها نیازمند است. نتایج این پژوهش می تواند به عنوان راهنمایی برای سیاستگذاری کلان دولت ایران در حوزه دیپلماسی عمومی قرار گیرد.

هدف از این مطالعه، شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه ورزش قهرمانی جودوی ایران بود. تحقیق حاضر بر اساس نوع هدف، کاربردی و به لحاظ روش، کیفی بود که با استفاده از تحلیل مضمون انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران فدراسیون ملی جودو، مربیان و اعضای تیم ملی و صاحب نظران حوزه جودو بود. روش نمونه گیری  هدف مند و ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختار یافته بود. مصاحبه ها طی یک فرایند 4 ماهه به صورت غیرحضوری (با توجه به پاندمی کووید 19) انجام گرفت. درنهایت محقق پس از 15 مصاحبه با 15 متخصص به نقطه اشباع نظری رسید. پس از ارزیابی و تجزیه وتحلیل کامل مصاحبه ها، نتایج این مطالعه به شناسایی 82 مفهوم پایه در 13 شاخص فرعی و 4 تم اصلی- عوامل محیطی، عوامل مدیریتی، عوامل زیرساختی و عوامل سیاسی- منجر شد. با توجه به نتایج تحقیق جهت توسعه ملی جودو ایران می توان با تقویت دیپلماسی ورزشی و شرکت مداوم در مسابقات منطقه ای و جهانی زمینه ارتقای جایگاه کشور در سطح بین المللی و همچنین توجه به استعدادهای برتر ورزش جودو همراه با ارتقای کیفی آموزش مربیان در رده های سنی مختلف فراهم آورد.