زمان ظهور

یکی از شناخت های لازم برای سعادت انسان و جامعه، امام شناسی است. این موضوع در اسلام از اهمیت والایی برخوردار است و از جمله نگرانی های پیامبر خدا 6 برای امتش، شناخت امامان بعد از خودش بوده است. موضوع شناخت مستخلَفین واقعی از مستخلَفین دروغین، بر اساس تفسیر آیه شریفه « وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ » قابل دستیابی است. در مقاله حاضر برای مشخص کردن منظور « لیستخلفنهم » در آیه، دیدگاه های مفسران فریقین بررسی می گردد. از مجموع نظرات مفسران به دست می آید که خدای متعال برای تشخیص مستخلفین واقعی از مستخلفین دروغین در این آیه، مستخلفین را با ویژگی های خاصی می شناساند تا شناسایی ایشان آسان تر گردد. هر یک از مفسران، دیدگاهی را برای این «مستخلف» الهی مطرح نموده اند. از جمله دستاوردهای این مقاله که مفسران بدان نپرداخته اند، آن است که جانشینی تمام ائمه و ولایت آنها به طور کامل، در زمان ظهور محقق می شود؛ این نتیجه موافق با ظاهر آیه است و روایات رجعت آن را تأیید می کند.

توقیت را از منظرهای گوناگونی میتوان بررسی کرد. در این تحقیق برآنیم توقیت را از منظر فقهی مورد کنکاش قرار دهیم و بیان کنیم که توقیت و وقت تعیین کردن برای زمان ظهور امام زمان7 از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ در این مقاله توقیت موضوعشناسی و حکمشناسی میشود. در موضوعشناسی بیان میشود که توقیت غیرمعصوم دو نوع است: توقیت بیواسطه غیرمعصوم و توقیت باواسطه (خبر از توقیت معصوم) و در حکمشناسی، حکم این دو نوع توقیت بیان میشود. روش در این تحقیق جمعآوری و دستهبندی روایات مربوط به توقیت و تحلیل و بررسی آنها با روش فقهی از جهت بررسی سند، دلالت و رفع تعارض است. دستاورد تحقیق: اصل در توقیت بیواسطه(توقیت غیرمعصوم) جواز است؛ بدین معنا که اگر مراد کذب مخبری باشد و منشأ توقیت هوا و هوس باشد جایز نیست، اما در موارد دیگر جایز است. مراد از روایات کذبالوقاتون کذب خبری بهمعنای عدم ترتیب اثر است. توقیت باواسطه (اخبار از توقیت) جایز نیست زیرا ادله جواز تمام نیست.از پنج دسته روایات دال بر عدم جواز اخبار از توقیت، دلالت دو دسته اول تمام است. مهمترین دلیل، روایت صحیح من أخبرک عنّا توقیتا فلاتهابنّ أن تکذّبه فإنّا لانوقّت لأحد است؛ به قرینه ذیل، مراد کذب مخبری و دروغگویی است.