مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
قلع
منبع:
فقه و اصول سال پنجاه و دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۲۲
113 - 130
حوزههای تخصصی:
قواعد فقهی یا همان احکام کلّی جاری در ابواب گوناگون فقه، از منابع فقهی استخراج می شوند و به عنوان یک قاعده و قانون کلی، راه گشای موضوعات دیگر واقع می شوند. یکی از این قواعد کلی، قاعده حسم است که بر پایه آن در مواردی که حکم اولی نتواند مفسده ای را از بین ببرد، می توان با از بین بردن منشأ نزاع و فساد، و یا با «قلع ماده فساد و نزاع»، مفسده پیش آمده را از بین برد، و مشکل را حل کرد. این نوشتار با استناد به آیات و روایاتی که می تواند منشأ استنباط قاعده واقع شود و نیز با ملاحظه نظرات برخی فقها در ابواب مختلف فقه، قاعده حسم را اصطیاد کرده است. در ادامه شرایط و محدودیت های اجرای قاعده را تبیین و مورد کندوکاو قرار داده، و در نهایت به حل برخی اشکالات مطرح در مسائل نوظهور پرداخته است.
علوم در برهان قاطع
منبع:
آموزش مهندسی ایران سال ۴ بهار ۱۳۸۱ شماره ۱۳
51 - 80
در فرهنگ برهان قاطع در کنار تعاریف و معانی لغات فارسی اشارات صریحی نیز به مواد و خواص و کاربرد آنها شده است که از نظر آشنایی با فناوری آن دوره از کشور اهمیت فراوانی دارد. در این مجموعه لغاتی گردآوری شده است که در آنها به فلزات ، مواد و کاربردی آنها اشاره شده است. لغات در سه سر فصل معانی، کاربرد و روش های تولید و کاربرد آنها طبقه بندی شده است و برای جلوگیری از تکرار در موارد مشترک فقط در یکی از سرفصل ها به لغت اشاره شده است. از این رو برای آشنایی با کلیه اشارات به هر فلز باید هر سه فصل مطالعه شود.
اشاراتی به مواد و کاربرد آنها در نثر فارسی در قرون چهارم و دهم هجری
منبع:
آموزش مهندسی ایران سال ۶ تابستان ۱۳۸۳ شماره ۲۲
59 - 74
اشارات و شواهد مربوط به علوم مهندسی و مواد از کتب چهار مقاله عروضی، سفرنامه ناصر خسرو، مرزبان نامه، مجموعه الفرس، تاریخ بیهقی و گزیده ای از برهان قاطع استخراج و عرضه شده است. چگونگی استفاده از فلزات آهن، مس، روی، سرب، قلع و جیوه و آلیاژهای پولاد و برنج و همچنین فناوری های جوشکاری و اندودکاری و اصطلاحات مربوط به آنها گرآوری و به تفصیل شرح داده شده است. شواهد مربوط به استفاده از غیر فلزات، سرامیک ها، مهندسی ساختمان و مکانیک نیز استخراج و در این مجموعه ارائه شده است. در قسمت لغتنامه نیز شرح معانی و کاربرد بعضی از لغات فنی در فرهنگ های مجموعه الفرس و برهان قاطع عرضه شده است.
فناوری فلزات در ایران باستان
منبع:
آموزش مهندسی ایران سال ۷ تابستان ۱۳۸۴ شماره ۲۶
141 - 166
کشف و استفاده از فلزات یکی از مهم ترین دستاوردها در تاریخ بشری است. فلزات مواد اولیه اصلی در تولید ابزار و وسایل مهندسی بوده و کشف آنها نقش مهمی در پیشرفت بشری داشته است. بجز طلا و نقره که بیشتر جنبه تزیینی داشته اند، فلزات قلع، مس، سرب و آهن اولین فلزاتی هستند که کشف شده و به طور گسترده مورد استفاده صنعتی قرار گرفته اند. شواهد مکتوب در ادبیات فارسی نشان می دهد که هزاران سال قبل مردم این سرزمین می توانستند فلزات را از کانی ها جدا کنند، آنها را ذوب و قطعات ریخته گری تولید کنند و شکل دهند و نیز آنها را مخلوط و آلیاژ تهیه کنند. آنها همچنین، با فناوری های عملیات حرارتی فولادها، اندودکاری فلزات توسط طلا، نقره و قلع و نیز جوشکاری و بریزه کاری آشنا بوده اند.