مطالب مرتبط با کلیدواژه

نوجوانی


۴۱.

رابطه حمایت اجتماعی و سبکهای مقابله با تاب آوری در پسران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۵ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری حمایت اجتماعی سبکهای مقابله نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰ تعداد دانلود : ۴۴۳
هدف از پژوهش حاضر تعیین رابطه حمایت اجتماعی و سبکهای مقابله با تاب آوری در پسران نوجوان حومه شهر تهران بود. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی از همبستگی بود. 410 نوجوان نوجوان از میان دانش آموزان مقاطع تحصیلی راهنمایی و دبیرستان مناطق حومه شهر تهران با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند.اطلاعات با استفاده از پرسشنامه های سبک های مقابله ای اندلر و پارکر(1990) حمایت اجتماعی ادراک شده واکس، فیلیپس،هالی، تامپسون، ویلیامز و استوارت(1986) و تاب آوری کانر و دیویدسون(2003) جمع آوری شد. داده ها با روشهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد، همبستگی بین حمایت اجتماعی و سبکهای مقابله با تاب آوری در نوجوانان تاب آوری است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش میتوان چنین نتیجه گیری کرد که افزایش حمایت اجتماعی نوجوانان مناطق حومه شهر تهران خانواده شان و ارائه خدمات شهری توسط نهادهای ذیربط جهت حمایت هرچه بیشتر آنان، همچنین آموزش مهارت های اساسی و مفید مقابله با مشکلات می تواند نقش مهمی در افزایش تاب آوری نوجوانان داشته باشد.
۴۲.

عوامل پرخطرخانوادگی، اجتماعی و فردی مرتبط با رفتارهای سوء مصرف مواد در نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم شهریور ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۳۹) 17-26

کلیدواژه‌ها: سوء مصرف مواد عوامل پرخطر نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۴۲۵
در سال های اخیر، سوء مصرف مواد در سراسر دنیا افزایش چشمگیری داشته است و هزینه های اقتصادی و اجتماعی زیادی را بر جامعه جهانی تحمیل کرده است. اعتیاد به طور جدی یکی از مشکلات سلامت روانی است که سالانه باعث مرگ بسیاری از افراد می شود. این مطالعه در پی آن است که برخی از عوامل مهم در سوء مصرف مواد در نوجوانان را که در پژوهش ها به آن اشاره شده است، مرور نماید و از میان عوامل گسترده خطرزا در زمینه سوء مصرف مواد، عوامل خانوادگی، اجتماعی و فردی را مورد توجه قرار داده است. در حقیقت، نوجوانی مرحله ای بحرانی است که به دلیل تحولات جسمانی و شناختی و هویت یابی می تواند فرد را به سمت رفتارهای پرخطر سوق دهد. شناسایی عوامل خطر و تهدید کننده ابتلا به سوء مصرف مواد در نوجوانان و گسترش آگاهی در این زمینه می تواند به متخصصان و درمانگران در طراحی مدل های ابتکاری و سودمند پیشگیرانه و درمانی به منظور کاهش تمایل مصرف مواد در نوجوانان یاری رساند.
۴۳.

رابطه فضیلت های اخلاقی و وضعیت آموزشی در دانش آموزان پایه نهم متوسطه(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال ششم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۳ (پیاپی ۴۵) 89 - 101

کلیدواژه‌ها: فضیلت های اخلاقی وضعیت آموزشی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۳۲۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطهٔ فضیلت های اخلاقی و وضعیت آموزشی دانش آموزان در مقطع متوسطهٔ اول، پایهٔ نهم، در شهرستان خرم آباد انجام شده است. جامعهٔ آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطهٔ اول در شهرستان خرم آباد بودند که از میان آن ها براساس جدول مورگان 350 نفر، 175پسر و 175دختر، براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و پرسش نامه های رشد اخلاقی معنوی پور (2012) و رفتار اخلاقی سوانسون و هیل (1993) را تکمیل کردند. وضعیت آموزشی دانش آموزان هم براساس معدل نیم سال آموزشی آن ها سنجیده شد.                   سپس با استفاده از تحلیل آماری همبستگی رگرسیون، یافته ها نشان                   داد که بین فضیلت های اخلاقی و وضعیت آموزشی دانش آموزان، همبستگی مثبت وجود دارد؛ اما بین رشد اخلاقی و وضعیت آموزشی، همبستگی                 معنادار وجود ندارد. همچنین، وضعیت آموزشی، پیش بین خوبی برای رفتار اخلاقی دانش آموزان نبوده است. بنابراین، لازم است که به آموزش فضیلت های اخلاقی و رشد آن ها در نوجوانان توجه کرد تا پیامدهای آن در زمینهٔ پیشرفت آموزشی نمایان شود. نباید صرفاً به عامل تحصیل در رشد اخلاقی متکی بود؛ بلکه باید عوامل تأثیرگذار دیگر بر رشد اخلاقی را هم در کنار وضعیت آموزشی مطالعه کرد.
۴۴.

کنش وری خانوادگی، هویت شخصی و رفتار مشکل آفرین در نوجوانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال هفتم بهار ۱۳۹۰ شماره ۲۷ 207-217

کلیدواژه‌ها: نوجوانی هویت شخصی کنش وری خانوادگی رفتار مشکل افرین واسطه گری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۳۱۳
ه دف این پژوهش شن اخت نقش هویت در راب طة بین کنش وری خان وادگی و رفتار مشکل آفرین در نمونه ای متشکل از 300 دانش آموز پایة دوم راهنمای ی (150 دخت ر و 150 پسر) بود. کنش وری خانوادگی برحسب نشانگره ای ارتباط والد نوجوان، دلمشغولی والدین و والدگری مثبت و رفتار مشکل آفرین با نشانگرهای رفتار پرخاشگرانه، رفتار نقض ق انون و مشکلات توجه، عملیاتی شدند. الگوهای معادلة ساختاری نشان دادند که 22 درصد از کل رابطه (مستقیم و غیرمستقیم) بین کنش وری خانوادگی و رفتار مشکل آفرین از خلال دو متغیر هویت عمل می کند و سردرگمی هویت به طور نسبی رابطة بین کنش وری خانوادگی و رفتار مشکل آفرین را واسطه گری می کند. یافته های این پژوهش مطرح ساختند که هم کنش وری خانوادگی و هم هویت نقش مهمی در هدایت نوجوانان به سمت رفتار مشکل آفرین یا دورشدن آنها از چنین رفتارهایی دارند. در مورد مضامین مداخله ای نیز بحث شد.
۴۵.

دشواریهای بین فردی در نوجوانان: تفاوتهای جنسی و سنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال هفتم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲۸ 331-338

کلیدواژه‌ها: دشواریهای بین فردی تفاوتهای جنسی و سنی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۰ تعداد دانلود : ۴۲۰
پژوهش حاض ر با هدف بررسی نقش تفاوتهای جنسی و سنی در دشواریهای ب ین فردی نوجوانان اجرا شد. 500 نوجوان 18-12 ساله (276 دختر، 224 پسر) که با روش نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند، به پ رسشنامة دشواریهای بین فردی برای نوجوانان (انگلس، هیدالگو و مندز، 2005) پاس خ دادند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری نشان دادند که (1) عامل های جنس و سن در زیرمقیاسهای دشواریهای بین فردی اثر معنادار دارند ، (2) دختران در زیرمقیاسهای جرئت ورزی، روابط با غیرهمجنس و صحبت در جمع، و پسران در زیرمقیاسهای روابط خانوادگی و دوستیهای نزدیک نمره های بالاتری به دست می آورند و (3) نوجوانان در اوائل دورة نوجوانی در مقایسه با اواسط و اواخر این دوره در زیرمقیاسهای چندگانة دشواریهای بین فردی نمره های بالاتری کسب می کنند. الگوی متمایز اثر معنادار جنس در زیرمقیاسهای چندگانة دشواریهای بین فردی بر نقش محوری فرایند اجتماعی شدن نقش جنسی و اثر معنادار گروههای سنی در ابعاد مختلف دشواریهای بین فردی بر نقش مهم دیدگاه شناختی اجتماعی الکایند دربارة تحوّل نوجوان تأکید می کنند.
۴۶.

نگرانی و حمایت اجتماعی در نوجوانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال هشتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۹ 27-34

کلیدواژه‌ها: حمایت اجتماعی نگرانی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۵۶۷
این پژوهش با هدف شناخت رابطة نگرانی و حمایت اجتماعی در دورة نوجوانی انجام شد. گروه نمونه شامل 570 دانش آموز (292 دختر، 278 پسر؛ میانگین سنی= 85/16) بود. شرکت کنندگان، پرسشنامة حمایت اجتماعی کودکان و نوجوانان (طهماسیان، 1384) و پرسشنامة نگرانی پن استیت (مایر و دیگران، 1990) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی و رگرسیون مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که بین احساس نگرانی و حمایت اجتماعی در دختران و پسران و پایه های مختلف تحصیلی رابطة معنادارِ منفی وجود دارد. با افزایش حمایت اجتماعی، نگرانی در نوجوانان کاهش می یابد و با کاهش حمایت اجتماعی، نگرانی افزایش می یابد. همچنین، حمایت اجتماعی می تواند 14٪ از واریانس نگرانی را در نوجوانان تبیین کند. این یافته ها حاکی از آنند که حمایت اجتماعی می تواند عامل حفاظت کننده ای در مقابل نگرانی در سنین نوجوانی باشد. افزون بر این، خانواده و همسالان می ت وانند در برنامه های پیشگیرانه و درمانی برای کاهش و درمان نگرانی، تأثیرگذار باشند.
۴۷.

تأثیر آموزش همدلی در کاهش پرخاشگری نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال هشتم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۳۰ 167-175

کلیدواژه‌ها: آموزش همدلی کاهش پرخاشگری نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۷ تعداد دانلود : ۵۶۴
هدف پژوهش حاضر، شناخت میزان اثربخشی آموزش همدلی (وزیری و لطفی کاشانی،1390) در کاهش رفتارهای پرخاشگرانه بود. 48 دانش آموز از دو دبیرستان پسرانة منطقة یک شهر تهران (هر مدرسه 24 نفر) بر اساس نمونه برداری داوطلبانه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار داده شدند. 12 جلسة دو ساعتی آموزش همدلی برای گروه آزمایشی اجرا شد. میزان رفتارهای پرخاشگرانه هر یک از افراد دو گروه قبل و پس از آموزش با مقیاس ارزیابی رفتارهای پرخاشگرانه (وزیری و لطفی کاشانی، 1390) اندازه گیری شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دادند آموزش مهارت همدلی توانسته است رفتارهای پرخاشگرانه را کاهش دهد. همچنین یافته های این پژوهش نشان می دهند آموزش مهارت همدلی در مدارس، به ویژه در سنین نوجوانی، با فراهم کردن توانایی درک دیگران می تواند به کاهش رفتارهای پرخاشگرانه منجر شود.
۴۸.

تحول تفکر فراانتزاعی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال دهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۳۸ 131-174

کلیدواژه‌ها: عملیات انتزاعی تفکر فرا انتزاعی تحول نوجوانی بزرگسالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۳۵۳
هدف این پژوهش، شناخت روند تحول تفکر فرا انتزاعی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی در شهر اصفهان بود. 345 شرکت کننده در چهار گروه سنی 15 تا 18 سال (108 نفر)، 19 تا 29 سال (104 نفر)، 30 تا 45 سال (44 نفر) و 46 سال به بالا (51 نفر) به روش نمونه برداری خوشه ای انتخاب شدند و به سیاهه باورهای پارادایم اجتماعی (SPBI؛ کرامر، کالباف و گلدستون، 1992) پاسخ دادند. یافته های حاصل از تحلیل واریانس نشان دادند اثر گروه بر نمره های سیاهه باورهای پارادایم اجتماعی معنادار نیست. مقایسه های زوجی فقط بین گرو ه های سنی 15 تا 18 سال و 19 تا 29 سال در مرحله تفکر مطلق گرا تفاوت معنادار نشان دادند. به طور کلی در مرحله مطلق گرای سیاهه باورهای پارادایم اجتماعی روند کاهشی و در دو مرحله نسبی گرا و دیالکتیک روندی یکنواخت حاکم بود. نتایج این پژوهش بر پایه نظریه های تحول شناختی در دوره بزرگسالی مورد بحث قرار گرفت.
۴۹.

تحول شناختی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی: عملیات انتزاعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تحولی روانشناسان ایران سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۵۰ 121-131

کلیدواژه‌ها: تحول طراز شناختی عملیات انتزاعی نوجوانی بزرگسالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۴۲۳
هدف از این پژوهش تعیین طراز تحول شناختی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی بود. نمونه از 345 شرکت کننده در 4 گروه سنی 15 تا 18 سال (108 نفر)، 19 تا 29 سال (104 نفر)، 30 تا 45 سال (44 نفر) و 46 سال به بالا (51 نفر) تشکیل شده بود که در گروه 15 تا 18 سال از مدارس، و در گروه های دیگر با توجه به تقسیم بندی های نواحی شهرداری شهر اصفهان به صورت تصادفی انتخاب شدند. طرح پژوهش علّی مقایسه ای و ابزار استفاده شده آزمون قلم و کاغذی استدلال منطقی برنی (1974) بود. یافته های پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس و آزمون خی دو نشان داد که به طور کلی گروه های سنی اثر معناداری بر نمره طراز شناختی ندارد. نتایج مقایسه های زوجی در نمره کل گروه های سنی 15 تا 18 سال و 19 تا 29 سال تفاوت معنادار نشان داد. بین گروه های سنی از لحاظ فراوانی های افرادی که در مراحل عینی، انتقالی و انتزاعی قرار دارند تفاوتی وجود نداشت. نتیجه گیری کلی اینکه تغییری در طراز تحول شناختی با افزایش سن بعد از نوجوانی به صورت منظم مشاهده نشد. نتایج این پژوهش بر پایه نظریه تحول شناختی پیاژه و نوپیاژه ای بررسی شده است.
۵۰.

تأثیر آموزش مدیریت خشم مبتنی بر روی آورد شناختی- رفتاری در مشکلات رفتاری دختران نوجوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره شانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۶۲ 198-219

کلیدواژه‌ها: مهارگری خشم مدل شناختی - رفتاری مشکلات رفتاری نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۷۵
پژوهشگران قلمرو مطالعاتی روانشناسی بالینی به نقش تأثیرگذار مداخله ای روی آوردهای شناختی- رفتاری براصلاح مشکلات رفتاری نوجوانان تأکید کرده اند. بررسی آموزش مدیریت خشم نیز به عنوان روشی کارآمد در راستای تعدیل مشکلات رفتاری نوجوانان پر اهمیت تلقی می شود. بر این اساس پژوهش حاضر، با هدف تعیین تأثیر آموزش مدیریت خشم مبتنی بر روی آورد شناختی- رفتاری بر کاهش مشکلات رفتاری دختران نوجوان صورت گرفته است. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است. گروه نمونه شامل 142 دانش آموز دختر نوجوان (دامنه سنی 12 تا 15 سال) بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به شکل انتساب تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفتند. برنامه آموزشی مدیریت خشم مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری در 7 جلسه دوساعته بر روی گروه آزمایشی اجرا شد. سپس با استفاده از مقیاس مشکلات رفتاری آخنباخ - فرم خودگزارشگری نوجوان (1991)، میزان مشکلات رفتاری آزمودنی ها قبل و بعد از کارگاه سنجیده شد. داده های مورد بررسی از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که نمره گروه آزمایشی در پس آزمون، به طور معناداری (0/01> P ) در تمام ابعاد مشکلات رفتاری کاهش چشم گیری داشت. بنابراین نتایج این پژوهش بیانگر این است که برنامه مدیریت خشم با رویکرد شناختی- رفتاری موجب کاهش ابعاد مشکلات رفتاری دختران نوجوان شده است.
۵۱.

نقش دشواری در تنظیم هیجان و افکار خودآیند منفی در تاکتیک های حل تعارض نوجوان و والدین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۴) 77 - 94

کلیدواژه‌ها: دشواری در تنظیم هیجان افکار خودآیند منفی تاکتیک حل تعارض نوجوانی روابط نوجوان - والدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۶ تعداد دانلود : ۶۳۷
مقدمه: دشواری در تنظیم هیجان و افکار خودآیند منفی به صورت جداگانه، در چندین مدل آسیب شناسی روانی به منزله ی مولفه های کلیدی در اختلالات روانی خاص در نظر گرفته شده اند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش دشواری در تنظیم هیجان به عنوان عامل عاطفی و افکار خودآیند منفی به عنوان عامل شناختی در تاکتیک های حل تعارض نوجوان با والدین است. روش: مشارکت کنندگان شامل تعداد 128 نفر از دانش آموزان پسر متوسطه دوره اول بود که از میان مدارس مختلف شهر بوشهر به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی مرحله ای انتخاب شدند و مقیاس دشواری در تنظیم هیجان، افکار خودآیند منفی و تاکتیک-های حل تعارض نوجوان و والدین را تکمیل نمودند. داده ها با استفاده از روش آماری رگرسیون گام به گام تحلیل گردید. یافته ها: بر اساس نتایج پژوهش در زمینه تاکتیک حل تعارض استدلال نسبت به پدر و مادر، عدم وضوح هیجانی دارای نقشی مهم است. در تاکیتیک حل تعارض پرخاشگری کلامی نسبت به پدر، ناسازگاری شخصی دارای اهمیت است. همچنین ناسازگاری شخصی، دشواری در کنترل تکانه و فقدان آگاهی هیجانی می توانند تاکتیک حل تعارض پرخاشگری فیزیکی با پدر و مادر و پرخاشگری کلامی با مادر را تبیین نمایند. نتیجه گیری: برطبق یافته های پژوهش باید گفت هم عوامل عاطفی و هم عوامل شناختی در بروز تعارض میان والدین و نوجوانان نقش ایفا می کنند که در این میان، نقش عوامل عاطفی پررنگ تر است. نتایج در راستای مبانی نظری و پژوهش های پیشین مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
۵۲.

تاثیر برنامه پیرز(PEERS} بر تقویت مهارت های اجتماعی و ارتباطی در نوجوانان پسر درخودمانده با عملکرد بالا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کودکان استثنایی سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۷۲) 43-58

کلیدواژه‌ها: برنامه پیرز اوتیسم با عملکرد بالا نوجوانی مهارت های اجتماعی و ارتباطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۵۰۴
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر برنامه پیرز بر افزایش مهارت های اجتماعی و ارتباطی در نوجوانان پسر با اختلال اوتیسم با عملکرد بالا است. روش: پژوهش حاضر، یک طرح مورد منفرد است که اثرات آزمایشی بر روی هر شرکت کننده، بررسی می شود. آزمودنی های پژوهش حاضر، چهار پسر با اختلال اوتیسم با عملکرد بالا هستند که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای بررسی مهارت های اجتماعی و ارتباطی از پرسشنامه های سیستم بهبود مهارت های اجتماعی ( SSIS )، کیفیت نقش (QPQ-P &A) و آزمون دانش مهارت های اجتماعی نوجوان ) (TASSK استفاده شد. یافته ها: با توجه به مقایسه نمرات آزمودنی ها در قبل از مداخله و بعد از مداخله، نتایج نشان داد برنامه پیرز بر بهبود مهارت های اجتماعی و ارتباطی نوجوانان با اختلال اوتیسم با عملکرد بالا موثر بوده است. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت مهارت های اجتماعی در دوره نوجوانی، برنامه پیرز با ارائه محتوی ساختار یافته، گروهی و شرکت والدین در برنامه مداخله، می تواند نقش موثری در افزایش مهارت های اجتماعی و ارتباطی نوجوانان با اختلال اوتیسم با عملکرد بالا و افزایش محبوبیت آن ها در میان همسالان داشته باشد.
۵۳.

پایان نوجوانی، آغاز بزرگسالی: شکل گیری مرحله تحولی ظهوربزرگسالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال هشتم مهر ۱۳۹۸ شماره ۷ (پیاپی ۴۰) 163-172

کلیدواژه‌ها: نوجوانی ظهوربزرگسالی بزرگسالی باورهای فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۹ تعداد دانلود : ۱۰۴۱
تحولات اجتماعی در کشورهای صنعتی با تغییر ویژگی های فردی و محیطی در تحول انسان، منجر به ظهور دوره جدیدی در روان شناسی تحولی بین نوجوانی و بزرگسالی گردیده است؛ دوره ای که ظهور بزرگسالی نامیده می شود و برای بازه سنی 18 تا 30 سال تعریف شده است. این دوره مختصات کیفی متفاوتی با نوجوانی و بزرگسالی دارد. این مقاله درصدد است تا به علل تشکیل و ویژگی های دوره تحولی ظهور بزرگسالی و احتمال شکل گیری این دوره در ایران بپردازد. شناخت ویژگی های نوظهور دوره جوانی و درک تفاوت های نگرشی، نیازها، دغدغه ها و تغییراتی که جوانان با آن مواجه هستند، به برنامه ریزی موثر برای آنها کمک شایان توجهی می کند
۵۴.

تدوین و اعتباریابی پرسش نامه «سنجش میزان گرایش به خطرپذیری در دانش آموزان نوجوان ایرانی» در راستای تحقق اهداف تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۸) ۵۹-۸۴

کلیدواژه‌ها: نوجوانی تربیت دینی خطرپذیری رفتار پرخطر اعتبار یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۶۳۴
پژوهش حاضر با هدف طراحی ابزاری کاربردی ﺑرای ﺳﻨﺠﺶ میزان ﮔﺮایش های دانش آموزان نوجوان ایرانی در ﻣؤﻟﻔﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻄﺮﭘﺬیری و تعیین ویژگی های روان سنجی آن به منظور پایش شرایط موجود و تشخیص و تعیین مرزهای آسیب و گروه های در معرض خطر، صورت گرفت. روش مطالعه توصیفی(روان سنجی ابزار) و جامعه آماری آن ۳۰۴ ﻧﻔﺮ از دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در پایه نهم دبیرستان های متوسطه اول شهر تهران بود که پس از کسب مجوز از آموزش و پرورش و اعلام همکاری مدیران در ۵ مدرسه، به تکمیل پرسش نامه اقدام نمودند. پرسش نامه«سنجش میزان گرایش به خطرپذیری در دانش آموزان نوجوان ایرانی» با ۳۸ گویه تدوین شد. روایی صوری پرسش نامه با استفاده از نظر متخصصان و صاحب نظران مورد تأیید قرار گرفت. همچنین پایایی آن به روش آلفای کرونباخ تعیین شد که مقدار آن ۹۱/۰ به دست آمد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که این پرسش نامه با نه مؤلفه(گرایش به رانندگی بی محابا، قانون گریزی، تمایل به تخریب و پرخاشگری، رابطه با جنس مخالف، گرایش به دور شدن از خانواده، گرایش به خشونت بین فردی، تمایل به معاشرت با همسالان پرخطر، گرایش به مصرف سیگار و مواد مخدر و گرایش به آسیب زدن به خود) 17/57 درصد واریانس کل را تبیین می کند.
۵۵.

اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر آموزه های اسلامی بر خشم نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال چهارم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱) ۳۷-۶۴

کلیدواژه‌ها: معنویت درمانی اسلامی خشم نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۱ تعداد دانلود : ۴۸۴
پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر آموزه های اسلامی بر خشم نوجوانان انجام شد. این پژوهش از نوع کاربردی بود و از شیوه شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه گروه گواه استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش تمامی دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان خمینی شهر را شامل می شد که در سال تحصیلی 97-96 در مدارس این شهرستان مشغول به تحصیل بودند. از جامعه مذکور، با روش غیرتصادفی دردسترس 30 دانش آموز انتخاب شدند و در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش به مدت 6 جلسه تحت آموزش معنویت درمانی اسلامی قرار گرفتند. در این زمان، گروه گواه هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه خشم کودکان و نوجوانان نلسون (2000) بود. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از پژوهش، از آزمون آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج نشان داد که تأثیر معنویت درمانی اسلامی بر خشم در مؤلفه های ناکامی، پرخاشگری، روابط با همسالان و روابط با مراجع قدرت در سطح 05/0=α معنی دار است. بنابر نتایج پژوهش می توان گفت با توجه به عواقب نامطلوبی که خشم ممکن است در سنین نوجوانی برای فرد ایجاد کند، معنویت درمانی اسلامی می تواند در جهت کنترل خشم این افراد مورد استفاده قرار گیرد.
۵۶.

ارتباط میان تصویر بدن، میزان سازگاری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال دهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۳۸ 51 - 66

کلیدواژه‌ها: تصویر بدن سازگاری پیشرفت تحصیلی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۹ تعداد دانلود : ۳۱۸
طی چند دهه اخیر، مطالعه در زمینه تصویر بدن پیوسته رشد یافته است و پژوهش های انجام شده که در آنها محققان به بررسی تأثیرات تصویر بدن بر کنش های روانی اجتماعی پرداخته اند. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی رابطه تصویر بدن، میزان سازگاری و پیشرفت تحصیلی انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 400 دانش آموز دختر و پسر دوره متوسطه بود که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات، از دو پرسش نامه خودتوصیف گریِ جسمانی و سازگاری بل استفاده گردید. همچنین از میانگین نمرات درسی دانش آموزان به عنوان شاخص ارزیابی پیشرفت تحصیلی استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، شاخص های آمار توصیفی و استنباطی به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که بین تصویر بدن و سازگاری ارتباط معناداری وجود دارد، در حالی که بین تصویر بدن و پیشرفت تحصیلی ارتباط معناداری مشاهده نشد. همچنین نتایج بیانگر این بود که بین تصویر بدن دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد، در حالی که در میزان سازگاری دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری مشاهده نشد. در مجموع یافته ها مؤید آن است که تصویر مثبتِ بدن ، میزان سازگاری را افزایش می دهد و سازگاریِ بهتر با موقعیت، بر عملکرد تحصیلی نوجوانان تأثیر بسزایی دارد.   
۵۷.

تأثیر آموزش راهبردهای خودگردانی بر کارآمدی پردازش و عملکرد حافظه فعال در دانش آموزان دختر دوره متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 33 - 48

کلیدواژه‌ها: تکانش گری انعطاف پذیری شناختی اضطراب فراگیر اضطراب اجتماعی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۳۲۰
نقش بسیار مهم حافظه فعال در فعالیت های روزمره زندگی و تحصیلی انسان ها، پژوهشگران را بر آن داشته تا روش هایی را برای بهبود عملکرد آن طراحی کنند. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش راهبردهای خودگردانی بر کارآمدی پردازش و عملکرد حافظه فعال دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم است. طرح این پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل تمامیِ دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر یاسوج در سال تحصیلی 95-96 است که تعداد 30 نفر به روشِ نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه، گمارده شدند. ابزار پژوهش نرم افزار شاخص پردازش اطلاعات و نرم افزار اِن بک[1] است. پس از انجام پیش آزمون، آزمودنی های گروه آزمایش به مدتِ 12 جلسه تحت آموزش راهبردهای خودگردانی مبتنی بر مدل پنتریچ قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند. مجدداً دو گروه با پس آزمون ارزیابی شدند. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مانکوا انجام شد. نتایج نشان داد نمرات پس آزمون کارآمدی پردازش و حافظه فعال در دو گروهْ تفاوت معنادار دارد؛ بدین معنی که کارآمدی پردازش و عملکرد حافظه فعال گروه آزمایش بعد از آموزش راهبردهای خودگردانی افزایش یافته است. بنابر نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر، می توان نتیجه گرفت آموزش راهبردهای خودگردانی می تواند باعث افزایش کارآمدی پردازش و عملکرد حافظه فعال دانش آموزان شود. <br clear="all" /> [1] N-back
۵۸.

اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی در نوجوانی: تمایزاتی برمبنای میزان تکانش گری، درک کنترل پذیری و جایگزین های شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 49 - 66

کلیدواژه‌ها: تکانش گری انعطاف پذیری شناختی اضطراب فراگیر اضطراب اجتماعی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۲۶۶
اختلالات اضطرابی، معمول ترین طبقه از اختلالات روانی اند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تکانش گری، درک کنترل پذیری و درک و تولید جایگزین های شناختی در نوجوانان دارای اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی انجام شده است. این پژوهش مطالعه ای با طرح پژوهشی علّی مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان متوسطه اول شهرستان خرم آباد است. نمونه بررسی شده ازطریق نمونه گیری دردَسترس انتخاب شد و مقیاس های تکانش گری، انعطاف پذیری شناختی، اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی درباره آنها اجرا شد. سپس برمبنای نمرات برش مقیاس های اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی، دو گروه دارای اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی انتخاب شدند و ازلحاظِ تکانش گری، درک کنترل پذیری و درک و تولید جایگزین های شناختی مقایسه شدند. تحلیل واریانس چندمتغیره (مانووا) تفاوت معناداری را در ترکیب خطی متغیرهای وابسته این دو گروه اضطرابی نشان داد. آزمون های تک متغیری تحلیل واریانس نیز نشان داد نوجوانانِ دارای اضطراب اجتماعی، نسبت به نوجوانانِ دارای اضطراب فراگیر، توانایی بیشتری در درک و تولید جایگزین های شناختی نشان دادند (افراد دارای اضطراب فراگیر مشکلات بیشتری در این مؤلفه داشتند). این تفاوت در دختران و نه پسران دو گروه اضطرابی وجود داشت. در تکانش گری و درک کنترل پذیری تفاوت معناداری بین گروه ها وجود نداشت؛ درنتیجه، نوجوانان دارای اضطراب فراگیر و اضطراب اجتماعی، به ویژه دختران، در انعطاف پذیری شناختی (درک و تولید جایگزین های شناختی) متفاوت اند؛ بنابراین، لازم است تشخیص و ارزیابی و نیز برنامه های درمانی آنها باتوجه به این تفاوت ها انجام شود.
۵۹.

وضعیت «هویت من» تک فرزندان در مقایسه با سه الگو از نوجوانان دارای همشیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 189 - 206

کلیدواژه‌ها: تک فرزندی هویت یابی نوجوانی پایگاه هویت خواهر و برادری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۴۱۸
هویت یابی فرایندی است که علاوه بر ویژگی های شخصیتی افراد، ساختارهای بیرونی متعددی مانند خانواده در شکل گیری آن نقش موثری دارند. هدف این پژوهش بررسی اختلافات میان تک فرزندان و گروه های دارای همشیر (دارای خواهر، دارای برادر و دارای خواهر و برادر) در چهار پایگاه هویت (تحقق یافته، مهلت خواه، زودهنگام و سردرگم) است. روش تحقیق پس رویدادی (علی- مقایسه ای) و از آزمون F تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد. جامعه آماری دانش آموزان پسر و دختر مقطع متوسطه دوم در سال تحصیلی 1397-1396 شهر قم و با نمونه گیری طبقه ای- خوشه ای چند مرحله ای 448 نفر انتخاب شد. همچنین داده ها با مقیاس گسترش یافته سنجش عینی پایگاه هویت من (EOM-EIS) گردآوری شد. یافته ها نشان داد میانگین نمرات هویت تحقق یافته گروه تک فرزندان در مقایسه با هر یک از گروه های دارای همشیر بطور معنادار بالاتر است. از سوی دیگر میانگین نمرات نوجوانان دارای خواهر در هویت سردرگم، نوجوانان دارای برادر در هویت زودهنگام و نوجوانان دارای خواهر و برادر هم در هویت سردرگم و هم هویت زودهنگام از نوجوانان تک فرزند بطور معنادار بالاتر است. نتیجه گیری: بین دو گروه (تک فرزندان و نوجوانان دارای همشیر) از نظر ترکیب متغیر هویت تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین نیاز بیشتر نوجوانان تک فرزند به اعتبار اجتماعی و رویارو شدن آنها با انتظارات والدینی، عاملی جهت انتقال زودتر از دوره کودکی به دوره نوجوانی است.
۶۰.

خود پنداره تحصیلی و خود پنداره بدنی دختران دانش آموز ورزشکار و غیر ورزشکار چگونه است؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی ورزشی بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۵ 51 - 80

کلیدواژه‌ها: خود پنداره بدنی خود پنداره تحصیلی فعالیت بدنی نوجوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۵ تعداد دانلود : ۳۳۷
هدف پژوهش حاضر، توصیف و تبیین ارتباط بین خود پنداره بدنی و خود پنداره تحصیلی دانش آموزان ورزشکار و غیر ورزشکار از طریق متغیرهای فعالیت بدنی و وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانواده بود. تعداد 1063 دانش آموز ورزشکار و غیرورزشکار 13 تا 16 ساله از مناطق مختلف شهر تهران به صورت خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش حاضر شامل فرم کوتاه پرسش نامه خود توصیفی بدنی مارش و همکاران (2010)، مقیاس خود پنداره تحصیلی دلاور (1998) و فرم اطلاعات مربوط به سطح اقتصادی-اجتماعی بود. نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد خود پنداره بدنی و خود پنداره تحصیلی دختران ورزشکار از دختران غیر ورزشکار بالاتر است. همچنین نتایج آزمون تحلیل رگرسیون چند متغیره بیانگر آن بود که فعالیت بدنی خود پنداره بدنی و خود پنداره تحصیلی دختران را پیش بینی می کند. طبق یافته های این پژوهش، خود پنداره بدنی دختران نوجوان با فعالیت بدنی و وضعیت اقتصادی-اجتماعی خانواده آنها ارتباط معناداری دارد. در این پژوهش ارتباط مثبت بین خود پنداره بدنی و سطح تحصیلات مادر مشاهده شد. همچنین مشخص شد خود پنداره تحصیلی با فعالیت بدنی و سطح بالای تحصیلات مادر در ارتباط است. از مجموع نتایج پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت خود پنداره بدنی و خود پنداره تحصیلی با فعالیت بدنی و سطح تحصیلات مادر دختران دانش آموز ارتباط دارد و شرکت در فعالیت بدنی موجب بهبود خود پنداره بدنی و تحصیلی می شود. از این رو گسترش مشارکت دانش آموزان در فعالیت بدنی به منظور افزایش خود پنداره بدنی و تحصیلی حائز اهمیت است.