حالت هیجانی

زمینه و هدف: بر اساس نظریه شناخت بدنمند، حالات ذهنی و هیجانی می توانند ازطریق وضعیت بدنی شناسایی شوند. تظاهرات بدنی هیجان، منبعی از اطلاعات هیجان های بیانی و دریافتی است و ما در زندگی روزمره از آن استفاده می نماییم. این نشانه های اجتماعی، نقش مهمی در تعاملات اجتماعی ایفا می کنند و افراد با توانایی بیشتر در این زمینه، در تعاملات فرا زبانی بسیار موفق هستند. هدف این مطالعه تعیین شش حالت بدنی بیانگر شش حالت هیجانی پایه است. مواد و روش ها: این پژوهش در دو مطالعه مستقل انجام شد. در مطالعه اول، یک مجموعه داده از حالات بدنی آماده شد. بدین منظور، 50 بازیگر تئاتر، با پوشیدن ماسک صورت به منظور پوشاندن هیجان های چهره ای، شش حالت هیجان پایه (شادی، غم، خشم، ترس، تعجب و تنفر) را با تغییر در وضعیت بدنی خود نشان دادند و پس از القای حالت های هیجانی بر اساس سناریوهای مشخص، از هر یک از آنها عکس گرفته شد. در مطالعه دوم، در یک طرح مقطعی، تصاویر توسط 321 شرکت کننده بر اساس ارتباط و وابستگی حالت بدن با حالات هیجانی رتبه بندی شد. نتایج رتبه بندی برای انتخاب تصاویر نهایی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که وضعیت بدنی می تواند حالات هیجانی را انتقال دهد. زنان عملکرد بهتری نسبت به مردان در بازشناسی حالات هیجانی داشتند و بازشناسی حالات هیجانی از روی بدن ارتباطی با سن و حالت نداشت. همچنین نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، بین فراوانی پاسخ های درست و پاسخ های غلط در بین شش موقعیت بدن تفاوت معناداری وجود داشت. به این مفهوم که تعداد پاسخ های درست در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری بیشتر بود. همچنین تعداد پاسخ های غلط در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به طور معناداری کم تر بود. نتیجه گیری: حالات هیجانی از روی حالات بدنی بدون در نظر گرفتن حالات هیجانی چهره، قابل شناسایی اند و بازیگران تئاتر می بایست حالات بدنی شان را برای انتقال حالات هیجانی به مخاطبان فراگرفته و از آن ها استفاده نمایند.

محرک های محیطی مختلف قادرند تا حالت هیجانی انسان را تحت تأثیر قرار داده و آنرا تغییر دهند. گفتار به دو طریق کلامی بواسطه ی واژگان و نحو و همچنین غیرکلامی بواسطه ی لحن و آهنگ گفتار، تغییرات حالت هیجانی را بیان می کند. لحن و آهنگ گفتار داری نقش پیرازبانی هستند و معنای گفتار را دستخوش تغییر می کنند. پردازش و مطالعه ی کمّی هیجان نخستین بار با مفهوم محاسبات عاطفی در علوم کامپیوتر مطرح شد. ایده ی اصلی این بود که ماشین بتواند حالت هیجانی انسان را بازشناسی و تفسیر کند و مطابق با آن پاسخ یا رفتار مناسب ارائه کند. مطالعه ی کمّی گفتار هیجانی با عنوان بازشناسی گفتار هیجانی شناخته می شود. بازشناسی یا دسته بندی گفتار هیجانی بدین معناست که بتوان حالت هیجانی گوینده را با استفاده از تحلیل انجام شده بر روی سیگنال گفتار مشخص کرد. نخستین گام برای انجام این گونه از مطالعات داشتن مجموعه ی دادگان غنی، استاندارد، با کیفیت و البته به تعداد مناسب برای ارزیابی الگوریتم های بازشناسی هیجان گفتار است. انواع گسترده و استاندارد مجموعه ی دادگان گفتار هیجانی به زبان های مختلف وجود دارند. عدم دسترسی پژوهشگران این حوزه به چنین پایگاه داده ای سبب شده است تا دانش ما پیرامون الگوهای هیجانی و تأثیر آن در زبان فارسی به وضوح آشکار نباشد. این نکته ضرورت وجود تهیه و تولید مجموعه ی دادگان گفتار هیجانی به زبان فارسی را نشان می دهد. در این مقاله قصد داریم فرآیند طراحی، تهیه و تولید مجموعه ی دادگان گفتار هیجانی فارسی معیار مشابه با مجموعه ی دادگان گفتار هیجانی برلین که قابلیت استفاده در مطالعات بازشناسی گفتار هیجانی را داراست تشریح کنیم.