آیت ا... خامنه ای

هدف اصلی پژوهش، واکاوی دیدگاه رهبر انقلاب اسلامی درباره فضای مجازی و کشف دلالت های سیاستی آن است و در صدد است با توجه به مطالب منتشره در قالب بیانات، احکام، نامه ها و ابلاغیه ها درباره فضای مجازی و شبکه های اجتماعی به این امر دست یابد. راهبرد کلی پژوهش، کیفی و روش گردآوری داده ها کتابخانه ای است. برای دستیابی به داده ها، تمام بیانات، احکام، نامه ها و ابلاغیه های مقام معظم رهبری با کلید واژه های فضای مجازی، اینترنت، سایبر، شبکه های اجتماعی، موبایل و تلفن همراه در تارنمای دفتر حفظ و نشر آثار ایشان، به صورت ماشینی جستجو شد که بر اساس نتیجه، تاریخ داده های به دست آمده بین 01/07/1377 تا 31/03/1398 است. در تجزیه و تحلیل داده ها نیز از روش سه مرحله ای تحلیل تماتیک ولکات (توصیف، تحلیل و تفسیر) استفاده شده است. بر اساس تحلیل و تفسیر مضامین استخراج شده از مطالب رهبر انقلاب درباره فضای مجازی و شبکه مضامین، به طور کلی دیدگاه سیاستی ایشان در یک چارچوب تمدنی قابل فهم است و همچنین نگاه فرصت محور به فضای مجازی بر نگاه تهدیدمحور غلبه دارد. در این دیدگاه می توان سه گزینه «عدم توجه و ورود در پدیده کلان فضای مجازی»، «ورود نابهنگام یا صرف همگام شدن با تحولات فناورانه حوزه فضای مجازی» و «ورود توأم با هدفمندی و هوشمندانه» را استنباط کرد که بر اساس نتایج حاصل از تحلیل و تفسیر مضامین و در قالب نگاه تمدنی رهبر انقلاب، گزینه مطلوب، تعامل و ورود هوشمندانه و هدفمند در این فضا است. در دیدگاه ایشان فضای مجازی امتداد فضای حقیقی و دارای تأثیر متقابل با آن است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی سبک سیاسی امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ای درخصوص سه مولفه از«حقوق سیاسی شهروندی» شامل «آزادی بیان و عقیده،مشارکت درتعیین سرنوشت و تحزّب و تشکّل» به روش «هرمنوتیک متن محور»مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج بررسی نشان داد، نگاه و عمل امام خمینی(ره) به آزادی، نگاه و رویکردی ارزشی است و ایشان آزادی فکر و اندیشه را مهمترین آزادی دانسته-اند.آیت ا... خامنه ای نیز تمدن سازی بدون آزادی فکر و آزادی بیان را امری غیرممکن تلقی کرده است. امام و آیت الله خامنه ای درخصوص حق مشارکت مردم نیز همواره برمشارکت حداکثری تاکید کرده اند. دیدگاه مقام معظم رهبری درمورد تحزب و نیز مبنا قراردادن عملکرد و اهداف احزاب در تأیید و رد آنان، دقیقاً منطبق بر اندیشه و سبک سیاسی حضرت امام(ره) در مورد تحزب درجامعه است. از منظر بنیانگذارجمهوری اسلامی ایران اصل تحزب یک امر پذیرفته شده است، اما مسئله مهم درسبک سیاسی حضرت امام (ره)، ایدئولوژی، ویژگی ها و عملکرد احزاب است.