کریستیان بوبن

یک اثر ترجمه شده را با دیدگاه های متفاوتی می توان مورد مطالعه قرار داد. یکی از این دیدگاه ها، معیارهای نقد ترجمه مبتنی بر کارکرد ترجمه است. گاهی این کارکرد بیشتر فرامتنی است و گاهی به گفتمانی می پردازد که اثر ترجمه شده در جامعه مقصد تولید می کند. مطالعه و بررسی مقابله ای متن مبدا و متن مقصد، به لحاظ زبانی، آموزشی و در سنجش کیفیت ترجمه می تواند مفید باشد که به آن ارزیابی ترجمه می گوییم. نقد ترجمه «باید به این مساله بپردازد که ترجمه در جامعه مقصد چه می کند»(فرحزاد 1387 : 39) مترجم محصولی را تولید می کند و این محصول در جامعه مقصد مصرف می شود و در نتیجه تولید فکر و ایدئولوژی می کند. در این نوع مطالعه ، بازتاب کار مترجم، فراتر از بررسی درست یا اشتباه بودن ترجمه یک واژه است. تفکر انتقادی باید کل گفتمان و پیامد های مجموعه تولید شده را هدف قرار دهد. در این نوشتار، نگاهی داریم به پذیرش آثار کریستیان بوبن و نقش ترجمه های مهوش قویمی آن در معرفی این نویسنده فرانسوی به مخاطبان فارسی زبان.

این مقاله به بررسی ریتم در ترجمه های مهوش قویمی از آثار کریستیان بوبن می پردازد. بوبن اندیشه ای ساده و صمیمانه را در قالب سبکی ساده و فارغ از جمله های پیچیده و کلمه های پرطمطراق بیان می کند؛ نوشته های او سرشار از جمله های کوتاهی است که ریتم آرام یا تند آن ها بیانگر احساس و اندیشه ی شخصیت هاست. از دیدگاه هانری مشونیک هر متن ریتم خاص خود را دارد که نقشی اساسی در معنازایی آن ایفا می کند؛ وظیفه ی مترجم کشف عناصر معنازایی در متن اصلی و سپس بازآفرینی آن در ترجمه است که مشونیک از آن به عنوان «مطابقت بوطیقایی» (Concordance poétique) بین متن اصلی و ترجمه یاد می کند. بررسی ترجمه ی دو داستانِ ابله محله و ایزابل بروژ نشان می دهد هرچند مترجم به دلیل تفاوت های زبانی یا رعایت قواعد درست نویسی گاهی از ریتم متن اصلی فاصله گرفته اما در بازآفرینی ریتم و نشانه های شفاهیت (Oralité) متن موفق شده است.