سازمان 2

ایجاد فناوری های جدید در زمینه اینترنت و وب در دهه اخیر خصوصاً فنّاوری وب 2، و تأثیری که بر ماهیت کسب وکار داشته اند باعث شده است تا از این فنّاوری ها در سازمان ها و در کسب وکار استفاده شود. این امر موجب شده نسلی جدید از سازمان ها پا به عرصه بگذارند که به علت اهمیت و تمایزشان با نوع قبلی، سازمان 2 نام گذاری شوند. اگر هنوز به طور دقیق نمی توان در مورد موفقیت کامل اجرای سازمان های نسل 2 و فنّاوری های وابسته به آن صحبت کرد بااین حال می توان منافعی که از حرکت به سمت سازمان های نسل 2 عاید ما می شوند را شناسایی کرده و آن ها را مبنایی جهت به کارگیری فناوری های جدید مبتنی بر وب در سازمان ها قرار داد. در این پژوهش با مرور ادبیات نظری 6 عامل کلیدی سازمان 2 شناسایی و اولویت بندی شدند که به ترتیب شامل مدیریت دانش، ارتباطات، اطلاعات، مشارکت، فرایندهای کسب وکار و نوآوری می شوند. اولویت بندی های صورت گرفته بر اساس نظرات 6 کارشناس حوزه فناوری و با روش تحلیل سلسله مراتبی گروهی انجام شده است.

با بررسی سایت های شرکت های مطرح در ایران می توان به این نتیجه رسید که آنها تنها از بخش کوچکی از فناوری های وب 2 مانند شبکه های اجتماعی و RSSها برای تحقق اهداف کسب وکار خود استفاده می کنند. با توجه به اینکه سازمان 2 مفهومی جدید بوده و تمامی ابعاد و زوایای سازمانی را تحت تأثیر قرار می دهد، از این رو آمادگی برای آن قبل از استقرار کامل در سازمان، امری ضروری به نظر می رسد. این پژوهش در پی ارائه مدلی است که شرکت ها بر اساس آن بتوانند میزان آمادگی سازمانی خود را برای سازمان 2 بسنجند. به این منظور پس از مطالعه کتابخانه ای، مدل اولیه تدوین شده و پس از کسب نظر از خبرگان در مورد روایی آن، مدل نهایی آمادگی سازمانی برای سازمان 2، ارائه شده است. مدل نهایی از 5 مرحله انگیزش علاقه، آغاز، توجیه و قانونی سازی، تصمیم گیری برای عمل و اقدام و از عوامل تأثیرگذار مخاطره زیاد بازار، فشار خارجی و اجتماعی برای پذیرش سازمان 2، آشنایی با فواید سازمان 2، تناسب نیازها با سازمان 2، وجود یا توسعه اهداف و استراتژی های سازمان 2، هم راستایی اهداف سازمان 2 با اهداف سازمان، نگرش و تمایل مثبت مدیریت و کارمندان نسبت به سازمان 2، پشتیبانی و تعهد مدیریت عالی، وجود فرهنگ سازمانی مناسب، وجود پیشگامان و قهرمانان، وجود تیم فنی خوب و شایسته، ساختار سازمانی مسطح، تعیین مخاطبان هدف و بازمهندسی فرایندهای کسب و کار تشکیل شده است.

یکی از دغدغه های سازمان ها، آگاهی از میزان آمادگی برای پیاده سازی اینترانت اجتماعی است. در پاسخ به این مسئله، پرسش نامه ای شامل 48 گویه تدوین شد. شرکت برق منطقه ای فارس با 820 نفر کارمند، به عنوان جامعه ی آماری انتخاب شد. نمونه ای مشتمل بر 262 نفر از کارکنان آن شرکت با استفاده از روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و پرسش نامه ی تهیه شده در بین آنها توزیع شد. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ سنجیده شد و درنهایت 43 گویه به دست آمد که می توان از آن در اندازه گیری آمادگی سازمانی برای پیاده سازی اینترانت اجتماعی استفاده کرد. نتایج نشان داد که شرکت مورد بررسی از نظر فرهنگ سازمانی، سیاست ها و رویه ها و منابع سازمانی، در وضعیت مناسبی قرار دارد؛ ولی تجربه ی شخصی کارکنان در زمینه ی کار با اینترانت اجتماعی پایین است و ساختار سازمانی موجود نیز، ویژگی های لازم برای پیاده سازی اینترانت اجتماعی را ندارد. درنهایت بر مبنای یافته های پژوهش، پیشنهادهایی برای آمادگی بهتر شرکت در پیاده سازی اینترانت اجتماعی مطرح شده است.