مقایسات زوجی

در مقاله حاضر پس از بیان ضروت تصمیم گیر علمی، مدل های تصمیم گیری چند معیاره وهمچنین فرایند تحلیل سلسله مراتبی، از تکنیک های تصمیم گیر به اجمال معرفی می شوند. در ادامه با توجه به اهمیت سازگاری در فرایند تحلیل سلسله مراتبی، الگوریتم حداقل مربعات برای محاسبه بردار اولویت تعمیم یافته و روش ساده ای جهت تشخیص عامل ناسازگاری و اصلاح آن در ماتریس مقایسات زوجی ارائه می شود.

این مقاله با هدف ارایه الگو و مدلی جهت مکانیابی مراکز فروش و خدمات پس از فروش شرکت تالیا انجام شده است. پژوهشگر از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با صاحب نظران و کارشناسان تالیا به شناسایی عوامل مؤثر در این رابطه پرداخته که شامل دو دسته شاخص و محدودیت هستند. دسته اول شامل شاخص های بازاریابی و مشتری مداری و دسته دوم مربوط به محدودیت های مالی و سرمایه گذاری و جغرافیایی است. در هر یک از مناطق 22 گانه شهر تهران نیز سه ملک با کاربری تجاری ـ اداری یعنی در مجموع 66 گزینه طی جستجو و جمع آوری اطلاعات و مصاحبه با کارشناسان سرمایه گذاری و مشاوران املاک انتخاب شد. از آنجا که انتخاب چند مرکز بهینه از میان 66 گزینه، با توجه به وجود دو دسته شاخص و محدودیت امکان پذیر نبود، از تلفیق دو مدل مقایسات زوجی- TOPSIS (مقایسات زوجی برای دست آوردن وزن شاخص ها) و برنامه ریزی صفر و یک به ترتیب برای عوامل دسته اول و دوم استفاده شده است. در نهایت 6 مرکز فروش و خدمات پس از فروش از میان این گزینه ها انتخاب شد.

سیستم تولیدی ناب4 سیستمی است که با به چالش کشیدن نظام تولید انبوه، در مدت کوتاهی دستاوردهای عظیمی به دنبال داشته است. پژوهش حاضر با هدف به کارگیری این سیستم تولیدی در یکی از شرکت های بزرگ تولیدی کشور یعنی سیمان صوفیان انجام گردیده و تلاش دارد تا میزان ناب بودن مؤلفه های گوناگون تولید در این صنعت را ارزیابی نماید. در این رابطه فرآیند ارزیابی سریع کارخانه5 یوگن گودسان، استاد و محقق دانشگاه میشیگان به عنوان الگوی پایه انتخاب و مورد نقد و بررسی قرار گرفته و برای حذف نقاط ضعف، بهبود و توسعه لازم داده شده است. بر این اساس متغیرهای اساسی و شاخص های مربوطه آنها شناسایی شده و با ارائه پرسشنامه تناسب سنجی، تناسب آنها با صنعت سیمان سنجیده شده است. پس از حذف شاخص های کم تناسب، با استفاده از متد AHP[1]، ضرایب اهمیت متغیرها و شاخص های مربوطه با استفاده از نظرات خبرگان محاسبه گردیده است. در نهایت با استفاده از این ضرایب اهمیت و نیز امتیازاتی که کارشناسان به وضعیت شاخص ها داده اند، میزان ناب بودن متغیرهای اساسی و نیز شرکت سیمان صوفیان با استفاده از روش دیمانسیون ابعادی (نرخ همگرایی)[2] مشخص گردیده و اولویت توجه به بهبود متغیرها تعیین گردیده و برای ایجاد چرخه بهبود، توصیه های لازم به مدیریت شرکت ارائه شده است.

تاکنون فرآیند تجزیه وتحلیل سلسله مراتبی به طورگسترده ای به منظورتصمیم گیری درمسائل واقعی به کارگرفته شده است. اما علیرغم سادگی وکارایی بالای آن، به جهت عدم درنظرگرفتن بی دقتی وعدم اطمینان ذاتی ادراکات تصمیم گیرندگان، اغلب مورد انتقاد قرارگرفته است. بدین منظوردراکثر روشهای حل مدل تجزیه وتحلیل سلسله مراتبی ازاعداد فازی برای انجام مقایسات زوجی استفاده گردیده وتابع عضویت مبنای تعیین وزن معیارها و زیرمعیارها بوده است. این مقاله درصدد است تابا استفاده ازداده های فازی شهودی که درآنها تابع عدم عضویت نیزدرارزیابی ها اعمال می شود به ارائه مدلی جدید بپردازد.

زمین لغزش و زمین لرزه از مخاطرات طبیعی هستند که هر ساله باعث ایجاد خسارتهای جانی و مالی فراوانی در سطح کشور شده است. در این تحقیق پس از تهیه نقشه زمین لغزشها با استفاده از کارهای میدانی و نقشه های زمین شناسی، عوامل موثر در وقوع زمین لرزه و زمین لغزش در کوه باقران تهیه شد. و تراکم سطح آنها(وزن داخلی) محاسبه گردید. مقایسات زوجی بین این پارامترها صورت گرفت در این زمینه پارامترهای موثر، اولویت بندی شد. در مرحله بعدی با استفاده از منطق فازی، درجه عضویت پارمترها مشخص شد و در پایان با هم تلفیق شدند. از بین عوامل موثر بر زمین لرزه، پارامتر هم شتاب بیشترین وزن را به خود اختصاص داد. و از بین عوامل موثر بر وقوع زمین لغزش پارامتر همشتاب لرزه ای و فاصله از گسل بیشترین وزن را به خود اختصاص دادند. براساس نقشه های خروجی فازی زمین لرزه مشخص شد که جمع جبری فازی بهترین تطابق را با پراکنش زمین لرزه در منطقه دارد طوری که 42 درصد منطقه در کلاس خطر زیاد و خیلی زیاد زمین لرزه قرار دارد. در پایان پس از تلفیق نقشه های حاصل از زمین لغزش و زمین لرزه مشخص شد که جمع جبری فازی بهترین تطابق را دارد که به ترتیب 26/0، 19/0، 22/0 ،21/0 و 12/0 درصد از منطقه در کلاسهای خطر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد نهایی حاصل از تلفیق زمین لرزه و زمین لغزش قرار دارد.