گردشگری خرید

مطابق پیش بینی اتحادیه مسافرت و گردشگری سهم گردشگری از GDP جهانی در سال 2020 به مرز 6000 میلیارد دلار و تعداد مشاغل ایجاد شده توسط آن سیصد میلیون شغل خواهد بود. با توجه به این آمار، گردشگری را می توان حوزه ای چند بعدی در نظر گرفت که به نیازهای گردشگران با علائق و انگیزه های متفاوت پاسخ می دهد. خرید از اساسی ترین نیازها و همچنین جزء فعالیت های محبوب گردشگران قلمداد می گردد. مناطق مرزی بدلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط نامساعد اقتصادی همواره برای گسترش این فعالیت، بسترهای مورد نیاز را فراهم آورده اند. از جمله شهرهای مرزی محبوب در این زمینه، شهر بانه واقع در مرزهای غربی ایران میان دو کشور ایران و عراق است. اقتصاد این نواحی به شدت به گردشگری خرید وابسته بوده و اکثر مرزنشینان بطور مستقیم یا غیرمستقیم با آن در ارتباط هستند. می توان میان رضایت گردشگران و تداوم بهبود رفاه و وضعیت اقتصادی مردم محلی رابطه برقرار نمود. برداشت از رضایت در موضوعات مختلف می تواند متفاوت باشد، در بستر گردشگری خرید، رضایت به عوامل موثر بر فرآیند تقاضا و عوامل تسهیل کننده محیطی که در ادامه مورد بحث قرار می گیرند، وابسته خواهد بود. لذا مقاله حاضر در نظر دارد، با توجه به اهمیت موضوع توسعه در این نواحی، میزان عملکرد عامل های تاثیرگذار بر رضایت کلی گردشگران خرید شهر مرزی بانه را بررسی نماید. در این پژوهش این عوامل به دو دسته عوامل مرتبط با فرآیند خرید و عوامل مرتبط با محیط گردشگری تقسیم شده اند. تحقیق از حیث هدف کاربردی؛ از حیث ماهیت توصیفی و از حیث روش اجرا، پیمایشی- میدانی می باشد. جامعه آماری آن را گردشگرانی تشکیل داده است که اکثرا جهت خرید وارد شهر مرزی بانه می شوند، مطابق جدول مورگان تعداد 400 نفر گردشگر بعنوان نمونه در نظر گرفته شد که به صورت دسترسی تصادفی، پرسشنامه ها در اختیارشان قرار گرفت. ابزار گردآوری داده نیز مشتمل بر دو روش اطلاعات دست اولی (میدانی) و ثانویه (کتابخانه ای) بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که در مقاصد گردشگری موضوعی که بر پدیده ای خاص در جهت توسعه متکی هستند، علیرغم توجه ویژه گردشگران به آن موضوع، عوامل محیطی تسهیل کننده نیز می تواند در رضایت کلی کسب شده توسط گردشگران تاثیرگذار باشد. در انتها با توجه به سایر یافته های میدانی پژوهش، پیشنهادات عملیاتی ارائه می گردد.

امروزه خرید، حدود 70 درصد از هزینه های گردشگران را به خود اختصاص می دهد و رضایتمندی گردشگران از محیط خرید، زمینه بازگشت مجدد آنها را به مقصد گردشگری، فراهم می کند. شهر مهاباد، به دلیل نزدیکی به مرز و حوزه نفوذ تجاری مناسب، به یکی از کانون های گردشگری خرید و فعالیت بازارچه های مرزی، تبدیل شده است. در این راستا هدف تحقیق حاضر، ارزیابی میزان رضایتمندی گردشگران وارد شده به شهر مهاباد مبتنی بر گردشگری خرید می باشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی می باشد و از روش های اسنادی و پیمایشی نیز استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، شامل گردشگران ورودی به شهر مهاباد در نوروز سال 1393 به تعداد 58000 نفر می باشد. داده های تحقیق، براساس 120 پرسشنامه از گردشگرانی که در مهاباد اقامت داشته اند، گردآوری شدند که با نرم افزار SPSS و مدل تحلیل عاملی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. در این پرسشنامه، از پاسخ دهندگان خواسته شد تا نسبت به 46 متغیر در مورد کیفیت و میزان رضایتشان از سفر به شهر مهاباد و جاذبه های آن با استفاده از طیف لیکرت، اظهارنظر نمایند. نتایج تحقیق نشان دادند دو عامل رفتار جامعه میزبان و کیفیت اسکان و نیز کیفیت محیط و جاذبه های آن، بیش از 56 درصد واریانس کل متغیرهای مورد بررسی را تبیین کرده اند که بیشترین تأثیر را در میزان رضایت گردشگران ورودی به شهر، داشته اند. در نهایت، با توجه به رابطه بین رضایتمندی گردشگران و بازگشت مجدد به منظور خرید، راهکارهایی برای افزایش میزان رضایت گردشگران ارائه شد

آگاهی از ویژگی ها و رفتار خریدگردشگران از اهمیت بالایی برای بازاریابی مقاصد گردشگری خرید برخوردار می باشد. این پژوهش شناسایی ویژگی های گردشگران شهر بانه و تاثیر آن بر رفتار خرید آنها را هدف قرار داده است. بدین منظور تعداد 384 گردشگر در دو دوره زمانی ایام تعطیلات عید و تابستان 1394 به روش نمونه گیری خوشه ای از مراکز خرید شهر انتخاب و داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. نتایج تحقیق نشان دادند که مبدا گردشگران و وضعیت تاهل آنها بر هزینه و مدت زمان خرید و فراوانی سفر گردشگران تاثیر گذار بوده و میزان تحصیلات تنها با روش پرداخت رابطه معنی داری داشته است. در بین عوامل فردی نیز سن گردشگران بر هزینه خرید، مدت اقامت، نوع اقامتگاه، روش پرداخت و مدت زمان خریدشان تاثیر گذار بوده و انگیزه خرید و منابع اطلاعاتی گردشگران رابطه معناداری با متغیر های رفتار خرید نداشته است.

شناخت نسبت به رفتار و سبک خرید گردشگران در عصر حاضر و دنیای پررقابت امروز از اهمیت ویژه و بالایی برای بازاریابی مقاصد گردشگری برخوردار است، در حال حاضر خرید می تواند به عنوان یک فعالیت گردشگری در جهت تجربه مکان ها و مقاصد جدید و همچنین توسعه صنعت گردشگری در این مقاصد مطرح باشد، بندر چابهار در جنوب استان سیستان و بلوچستان که از آن به عنوان دروازه ملل یاد می شود با آب و هوایی معتدل و بهاری می تواند با استفاده از ظرفیت ها و قابلیت های منحصربه فرد خود (تنها بندر اقیانوسی ایران) و همچنین تعامل سازنده بین دستگاه های اجرایی متولی امر گردشگری نظیر منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان، اداره کل بنادر و دریانوردی استان سیستان و بلوچستان، اداره کل فرودگاه های استان سیستان و بلوچستان، اداره کل راه آهن جنوب شرق، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سیستان و بلوچستان، شهرداری بندر چابهار و سایر دستگاه های اداری و اجرایی دیگر (بخش دولتی و بخش خصوصی) با فراهم ساختن زمینه احداث مجتمع ها، مال ها (مراکز خرید) مدرن، مجهز و با رعایت استانداردهای بین المللی و همچنین برگزاری جشنواره های متعدد خرید در طول سال و استفاده از ظرفیت های بومی بندر (آثار باستانی، صنایع دستی، آب و هوایی دلپذیر، نام ها و تمدن اصیل، جاذبه های متنوع گردشگری، غذاهای محلی و خوشمزه، مردم خون گرم و ...) باعث ایجاد انگیزه در خریداران جهت انتخاب بندر چابهار به عنوان مقصد گردشگری در تمامی فصول سال شده تا گردشگران لذت شیرین سفر، خرید و تفریح را در این بندر به طور هم زمان تجربه و آثار مثبت آن را همیشه در ذهن خود نگه دارند، هدف از نوشتن این مقاله ارائه راه کارهای نوین در خصوص ارتباط بین نقش گردشگری خرید و جذب گردشگر داخلی و خارجی جهت توسعه و پیشرفت صنعت گردشگری بندر چابهار بوده و این مقاله ازلحاظ هدف کاملاً کاربردی بوده و از روش توصیفی با استفاده از مطالعه کتابخانه ای، بازدید میدانی، جستجو در اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی نیز بهره می برد.

امروزه خرید، بخش زیادی از هزینه های گردشگران را به خود اختصاص می دهد و رضایتمندی گردشگران از کیفیت خرید محصول، کیفیت خدمات، کیفیت فضای فروشگاه و محرکه های داخل آن و تسهیلات گردشگری بازار خرید زمینه توسعه گردشگری مقصد را فراهم می کند. گردشگران خرید حتی بعد از خرید نیز کیفیت محصول و خدمات را ارزیابی می کنند. شهر ارومیه، به دلیل نزدیکی به مرزهای کشورهای خارجی و عملکرد بالای تجاری آن، به یکی از قطب های گردشگری خرید و فعالیت بازارچه های خرید پوشاک خارجی، به ویژه پوشاک کارکرده خارجی، تبدیل شده است. لذا، هدف تحقیق حاضر، ارزیابی نقش گردشگران خرید در توسعه گردشگری شهر ارومیه می باشد. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی، ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی و جهت جمع آوری اطلاعات از روش های اسنادی و پیمایشی استفاده شده است. جامعه آماری، شامل گردشگران داخلی ورودی به بازار تاناکورای شهر ارومیه در تابستان سال 1396 است که به وسیله فرمول حجم نامحدود کوکران 384 نفر تعیین شده و روش نمونه گیری در دسترس استفاده گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها و اطلاعات از مدل یابی معادلات ساختاری و رگرسیون گام به گام استفاده شده است. نتایج نشان داد؛ اهمیت نسبی متغیر "کیفیت خدمات فروشندگان"، با ضریب بتای (310/0) بیشترین تأثیر و متغیر توجه به برند با ضریب بتای (134/0) کمترین تأثیر را در توسعه پایدار گردشگری شهری ارومیه دارد و نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد، میزان اثرگذاری متغیر کیفیت خدمات فروشندگان بر توسعه گردشگری شهری برابر با (50/0) می باشد که بیش از دیگر متغیرهاست، میزان اثرگذاری تسهیلات گردشگری برابر با (38/0) و میزان اثرگذاری جاذبه محصول برابر با (15/0) و اثرگذاری محیط مغازه ها برابر با (22/0-) می باشد که محیط مغازه ها نسبت به دیگر متغیرها کمترین اثرگذاری را داشته است.

گردشگری خرید، در انتخاب مقصد گردشگران، همچنین تجربه و انگیزه گردشگران بسیار موثر است. بازار چهارراه رسولی زاهدان، علیرغم بیش از نیم قرن سابقه و چند هزار شاغل، هنوز، با ناکارآمدی چشمگیر مواجه است. هدف پژوهش، تبیین عوامل ناکارآمدی و تحلیل عوامل مخل رضایتمندی گردشگران خرید است (از دیدگاه شاغلان بازار و نیز گردشگران خرید). این پژوهش از انواع، توسعه ای-کاربردی، توصیفی تحلیلی، پیمایشی، با نمونه برداری تصادفی305 واحدی (در یک روز عادی) می باشد. واحد تحلیل، فرد و سطح تحلیل بازار فوق است. دارای دو فرضیه است. یک فرضیه معطوف به مشکلات خاص شاغلین و یک فرضیه ناظر به مشکلات گردشگران خرید. یافته ها نشان می دهد، از نظر شاغلان چهارراه رسولی، انگیزه 75% گردشگران، خرید از چهارراه رسولی و انگیزه 73% آنها تنوع و ارزانی کالاهای خارجی و مارک دار (دست دوم خارجی) است. مدل های تحلیل عبارتند از کولموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو-ویلک، کای دو، تی تک نمونه، تست لون، تی دوگروهی مستقل، یافته ها نشانگر مشکلات حاد عملکردی بازار فوق است. رضایت گردشگران و شاغلین از زیرساختها و خدمات در سطح معنی داری00/0 پایین هست. یافته ها نشان می دهد 84% گردشگران خرید، از نبودن فضایی برای نشستن و اطراق لحظه ای ناراضی اند. همچنین 52% کل گردشگران و 70% گردشگران زن از وضعیت خدمات سرویس بهداشتی خیلی ناراضی اند. حدود 83% کل گردشگران، و 92% گردشگران زن، از نبود مکان سرگرمی کودکان ناراضی اند نتایج در سطح000/0 معنی دار هستند. نوآوری تحقیق این است که تاکنون پژوهشی با رویکرد آسیب شناختی به چالشهای عملکردی بازار منطقه ای در این محدوده نپرداخته است. یافته ها و پیشنهادات ارائه شده، راهبردهای روشنی برای مدیران شهری جهت ارتقاء عملکرد بازار چهارراه رسولی می باشد.

گردشگری خرید به عنوان یکی از انواع جذاب گردشگری، مورد توجه و استقبال تعداد زیادی از گردشگران در سطوح مختلف ملی و بین المللی بوده است. اما هر یک از مقصد های گردشگری خرید متناسب با شرایط مکانی– فضایی دارای نقاط قوت و ضعف هستند. شناسایی و هدایتگری علمی در این زمینه می تواند گام های اولیه برای پایداری این مقاصد گردشگری باشد. شهر درگهان در جزیره قشم، یکی از مقاصد گردشگری خرید در ایران شناخته می شود. هدف پژوهش حاضر، درک شرایط مکانی– فضایی این مقصد گردشگری خرید به شیوه پژوهش کیفی و با بهره گیری از دو رویکرد مدل امیک (سنجش ذینفعان محلی یا بومیان) و مدل اتیک (سنجش دیدگاه گردشگران یا غیر بومیان) است. بر اساس روش نمونه گیری نظری از دو گروه ذینفعان محلی (16 نفر) و گردشگران خرید (12 نفر) از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته، گردآوری اطلاعات میدانی و مطالعات اسنادی داده های لازم گردآوری شده است. مصاحبه های انجام شده تا جایی پیش رفت که منطق اشباع تئوریک حاصل شد.

زمینه و هدف: امروزه سیاست گذاران برای توسعه فراگیر و پایدار از ابزارها و استراتژی های مختلفی استفاده می نمایند که یکی از این ابزارها توسعه گردشگری خرید است. زمانی که موضوع توسعه گردشگری در اشکال مختلف و فراگیر مطرح شود لزوم توجه به برنامه ریزی استراتژیک به منظور توانمندسازی و ظرفیت سازی امری حیاتی است. با این توصیف، هدف اصلی مطالعه حاضر ارائه چارچوبی برای توسعه گردشگری خرید فراگیر است.روش شناسی: رویکرد تحقیق حاضر کیفی، از نظر هدف کاربردی و از نگاه ماهیت و روش توصیفی_تحلیلی است. جامعه مشارکت کنندگان تحقیق شامل سه گروه گردشگران و زائرین، خبرگان و کسب وکارها و مدیران و کارشناسان سازمان های اجرایی در استان قم است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با مصاحبه اکتشافی با 26 نفر از گروه اول، 14 نفر از گروه دوم و 14 نفر از گروه سوم انتخاب و اشباع حاصل شده است.یافته ها: در این طرح از روش تحلیل مضمون شش مرحله ای براون و کلارک برای کدگذاری و تجزیه وتحلیل یافته ها استفاده شده است که در نتیجه آن 143 گزاره و مفهوم در 16 مضمون پایه، 4 مضمون سازمان دهنده و 2 مضمون فراگیر برچسب گذاری گردید.نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج نشان می دهد برای توسعه گردشگری خرید فراگیر می بایست بین عوامل و بازیگران اصلی آن ها یعنی اقدامات توسعه دهنده و الزامات تحریک کننده نوعی بازآفرینی و هم افزایی چندگانه صورت گیرد. در این بین، شکل گیری و بازتولید این نوع هم افزایی نیازمند شناسایی و تبیین بازیگران اصلی این حوزه به عنوان زیست بوم فراگیر است که در این مطالعه از آن ها به عنوان عوامل محتوایی- ساختاری و عوامل نهادی- اجرایی نام برده شده است. این بازیگران با توجه به نوع کارکرد و سازوکارهای اجرایی که دارند نقش مؤثری در توسعه فراگیر بخش گردشگری خرید خواهند داشت.نوآوری و اصالت: این مقاله با استفاده از ابزارهای مختلف پژوهشی و از طریق شناسایی بازیگران اصلی و همچنین تبیین زیست بوم گردشگری خرید به دنبال ایجاد چارچوبی برای توسعه فراگیر این حوزه است.

گردشگری یکی از جریان های جهانی است که بیانگر ترکیب امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل محرک آمیخته بازاریابی بر تمایل به انجام گردشگری خرید زائران و گردشگران مقیم هتل های 3 و 5 ستاره شهر مشهد انجام شد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش گردآوری داده ها، پیمایشی از نوع همبستگی محسوب می شود. در سطح توصیفی از شاخص های گرایش مرکزی، پراکندگی نمودارهای مختلف و برای بررسی فرضیه های پژوهش از تحلیل رگرسیون و ضریب همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری، جمعیت گردشگر مذهبی مشهد به تعداد 31.188.664 نفر بود که از این میزان 9.792.252 نفر در هتل های 3 ستاره و 776.552 نفر در هتل های 5 ستاره اقامت داشتند که با استفاده از فرمول کوکران از بین آن ها حجم نمونه 380 نفری انتخاب شد. داده ها از طریق نرم افزارهای SPSS و AMOS تجزیه وتحلیل شد.در تحلیل مسیر معادلات ساختاری، مدل پیشنهادی برای بررسی رابطه بین محرک های بازاریابی و رفتار خرید زائران و گردشگران، از برازش کاملی برخوردار بوده و معنی دار می باشد. نتایج نشان می دهد، عوامل محرک آمیخته بازاریابی برعوامل فردی (شغل، وضعیت اقتصادی و شخصیت) تأثیر دارد. همچنین برای تغییر در رفتار خرید مصرف کننده، در اولویت اول باید عوامل روان شناختی (نگرش، انگیزه و هدف از خرید) و در اولویت دوم باید عوامل فرهنگی و اجتماعی (تحصیلات، خانواده و نقش های اجتماعی) مدنظر قرارگیرد. در اولویت سوم باید توجه هم زمان به عوامل فردی (شغل، وضعیت اقتصادی و شخصیت) شود. در انتها نیز باید به عوامل محرک آمیخته بازاریابی (محصول، قیمت، تبلیغات و توزیع) توجه ویژه شود. تا بتواند بر بهبود کیفیت سفر، گردشگرپذیری شهر و در نهایت افزایش تعداد و کیفیت سفر زائر تاثیرگذار باشد.