تبلیغ اسلامی

صنعت جهانگردی در عصر حاضر جزو پرآمدترین ترین صنعت هاست، به گونه ای که بسیاری از کشورها یکی از محورهای اصلی درآمد خود را متوجه این صنعت می کنند و آن را صادرات نامرئی می نامند. کشور ما با توجه به جذابیت های مختلف تاریخی-تمدنی و طبیعی جزو کشورهای غنی از حیث ظرفیت های بالقوه جهانگردی محسوب شده و در سال های اخیر، ورود جهانگردان به کشور ما رشد چشمگیری داشته است.این عرصه دارای ظرفیت های فراوان در حوزه های مختلف است، اما غلبه نگاه اقتصادی باعث ناشناخته ماندن و عدم استفاده از فرصت ها و ظرفیت ها در سایر حوزه ها شده است. یکی از این فرصت ها، رویکرد دعوت اسلامی در بستر گردشگری است. بدین معنا که از حضور گردشگران خارجی در کشورمان نهایت استفاده را کرده و پیام اسلام و معارف اسلامی را به دور از هیاهو و هژمونی رسانه های غربی، به آن ها برسانیم و آن ها را با روایت متفاوتی از اسلام و ایران آشنا نماییم. در این پژوهش با ده نفر از فعالان عرصه تبلیغ و دعوت اسلامی ویژه گردشگران خارجی، مصاحبه عمیق صورت گرفته است. روش تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها در این پژوهش، روش تحلیل مضمون(تماتیک) است. یافته های این تحقیق شامل ملاحظات، ضروریات و فرصت های فعالیت در این عرصه است که به تفکیک عناصر اصلی این عرصه یعنی گردشگر (مهمان)، محتوا یا پیام (معارف اسلامی)، مبلّغ یا داعی(میزبان)، جذابیت از منظر گردشگر، فضای حضور گردشگر (زمان و مکان)، راهنمای گردشگر، و سازمان ها و ساختارهای مرتبط با فعالیت در این عرصه مقوله بندی شده اند. در پایان نیز پیشنهادهایی برای سیاست گذاران این عرصه و همچنین پیشنهادهایی برای محققان و پژوهشگران در این زمینه بیان شده است. 

دین اسلام، مهم ترین رسالت انبیای الهی را ابلاغ و رساندن پیام دین می داند. تبلیغ اسلامی، ابزاری است که پیامبر اسلامn، ائمه اطهارb و دانشمندان اسلامی به قصد گسترش علمی، عاطفی و رفتاری اسلام از آن استفاده کرده اند. بنابراین، توجه به شاخص های دینی تبلیغ، بیانگر این نکته خواهد بود که جریان تبلیغ، صرف اعلام و انتقال پیام نیست؛ بلکه، موفقیت آن حاصل نگاه عالمانه نسبت به ابعاد پیچیده تبلیغ و عناصر دخیل در آن است. ابعادی که بیانگر پیشایندها یا عوامل تسهیل کننده تبلیغ اسلامی بوده و منجر به ایجاد پیامدهای جدیدی در حوزه تبلیغات اسلامی خواهند شد. ازاین رو، این پژوهش در پی بررسی و واکاوی پیشایندها و پیامدهای تبلیغ اسلامی کارآمد بوده است. در پژوهش حاضر، جهت جمع آوری اطلاعات در بخش کیفی از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 20 نفر از خبرگان متشکل از فعالان حوزه تبلیغ اسلامی استفاده شد که به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. نتایح و داده های حاصل از بخش کیفی با استفاده از نرم افزار اطلس تی و روش کدگذاری تحلیل شدند. در بخش کمّی پژوهش نیز، از پرسش نامه ای براساس پیشایندها و پیامدهای به دست آمده از بخش کیفی بهره گرفته شد که روایی و پایایی آن به ترتیب با استفاده از روایی محتوا و آزمون مجدد تأیید گردید. از روش دلفی فازی نیز، جهت تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از پرسش نامه استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاضر، بیانگر 9 پیشایند و 9 پیامد تبیلغ اسلامی کارآمد هستند