نوشهر گرایی

در طول دهه های گذشته، به واسطه اتکا بیش ازحد شهرسازی مدرن به نیازهای حرکت سواره و غفلت از ساماندهی فضاهای پیاده، فرآیند روبه زوال مراکز شهرها شدت گرفته است، امری که برخلاف توسعه پایداری شهر است. ازدیاد گرایش به توسعه پایدار شهری باعث شده که شهرسازان تئوری نوشهرگرایی برای نجات مراکزی شهری مطرح کنند و مسئولان امور شهری طرح هایی را در راستای توجه به پیاده مداری که خود به نوعی از بطن نوشهر گرایی برمی خیزد را در دستور کار خود قرار دهند. مقاله حاضر نیز به دنبال بررسی قابلیت پیاده مداری معابر موجود در بافت تاریخی است؛ که در این راستا ابتدا نظر عابران پیاده در محدوده مورد مطالعه، در قالب توزیع 400 پرسشنامه در رابطه باکیفیت هفت شاخص اصلی قابلیت پیاده مداری، دسترسی، ایمنی، امنیت، مبلمان، جذابیت، حمل ونقل و فعالیت های اجتماعی موردسنجش قرار داده است و بر همین اساس معابر موجود در بافت تاریخی را با استفاده از تکنیک پرومته نوع دوم اولویت بندی کرده است که به ترتیب معابر بهشتی، خواجه نصیر جنوبی، اوحدی، امام خمینی و دانشسرا و... دارای بالاترین میزان قابلیت پیاده مداری هستند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که تنها 20% معابر موجود در محدوده ی بافت تاریخی دارای ویژگی های پیاده مداری می باشد.

امروزه با رشد جمعیت و توسعه شهرنشینی، شهرها با مشکلات بسیاری مواجه شده اند که تأثیر این مشکلات در محلات شهری که درواقع هسته اولیه تشکیل دهنده شهرها می باشند بیشتر به چشم می خورد. یکی از مهم ترین مشکلات و معضلات شهری گسترش افقی شهرها و از بین رفتن پایداری در محلات شهری می باشد. در سال 1980 جنبشی تحت عنوان نوشهرگرایی در آمریکا به وجود آمد که لازمه برطرف کردن این مشکلات را بازگشت به الگوهای سنتی برای محلات شهری می داند. یکی از اصول مهم در نوشهرگرایی قابلیت پیاده روی در محلات شهری می باشد و سنجش شاخص های پیاده روی برای جذب افراد پیاده در فضای شهری در اجرای این شاخص امری ضروری است. به همین منظور در این مقاله به قابلیت پیاده روی در محله کبابیان با توجه به اصول نوشهر گرایی پرداخته شده است. روش تحقیق این مقاله توصیفی-تحلیلی بوده و از تحلیل آماری جهت تدقیق پژوهش استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که وضعیت محلات معاصر شهر همدان به عنوان نمونه موردی مناسب نبوده و این کیفیت در شرایط حاضر شهرسازی ایران مورد کم توجه ی قرارگرفته است.

    رویکرد نوشهرگرایی بر ارزش های سنتی شهرها تکیه دارد. اصول آن بر بازگشت به ساختار سنتی محلات تأکید می کند و به نظر می رسد قادر است با توجه به ظرفیت های نوین اجتماعی، راهکارهای موثری را در را راستای احیای بافت های کهن و رو به افول شهری ارائه دهد. در این راستا پژوهش حاضر تلاش دارد با استفاده از رویکرد نوشهرگرایی و با تأکید بر حفظ و احیای ارزش های محله محوری، ارتقا عملکرد و افزایش کارایی محله محمود آباد سفلی و سالم آباد را دنبال کند. به منظور انجام پژوهش حاضر از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات و از آزمون تی تک نمونه ای برای آزمون فرضیات استفاده شد. حجم نمونه آماری با توجه به جمعیت ..... محلات محمود آباد سفلی و سالم آباد، با استفاده از روش کوکران 325 عدد تعیین گردید. همچنین پایایی سؤالات با استفاده از روش کرونباخ 8/0 محاسبه گردید. نتایج نشان داد که اصول قابلیت پیاده روی (30/3)، کاربری های مختلط و متنوع (20/4)، مسکن های مختلط (22/4)، معماری و طراحی شهری با کیفیت (57/3)، حمل ونقل (44/3)، پایداری (12/3) و کیفیت (90/3) در محلات مورد مطالعه کیفیت مطلوبی داشته و اصل ارتباط پذیری (86/2) و ساختار سنتی محلات (81/2) میانگینی کمتر از میانگین مطلوب (3) داشته که حاکی از قابلیت پایین محلات در تسهیل مسیرهای پیاده روی و عدم توجه به ساختار سنتی محلات است. به طور کلی ساکنان محلات محمودآباد و سالم آباد کیفیت زندگی را در محله نسبتاً مطلوب (3.90) ارزیابی می کنند.