تکنیک آیدا

محله های شهری نقش اساسی در حیات و زوال شهرها به عهده دارند. دگرگونی رابطه توده و فضا و تغییر در تراکم های جمعیتی و ساختمانی در اثر تغییر در شیوه های زندگی، افزایش جمعیت شهرنشین و ... سبب دگرگونی اساسی در ساختار فضایی محله ها و در نهایت میزان ارتباطات و تعاملات اجتماعی در سطح محلی گردیده است. این تغییرات اجتناب ناپذیر در محله و شهر، سبب بروز مشکلات اساسی گردیده است که با توجه به ارتباط میان ساختار فضایی و اجتماعی محله های شهری، لازم است با دخالت و تغییر در هریک از زمینه ها، بهبود وضعیت در بعد دیگر ایجاد گردد. در تحقیق حاضر، برنامه و راهبرد توسعه فضایی محله محور در محله فردوسی مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی؛ از نظر ماهیت و روش، تجویزی؛ به لحاظ نوع داده، کمی و کیفی؛ و از لحاظ زمان، مقطعی است. در این تحقیق، با استفاده از تکنیک آیدا و برمبنای راهبردها و عرصه های سیاست گذاری و در راستای توانمندسازی محله فردوسی به ارایه پروژه راهبردی اقدام شده است.

بیان مسئله: کمیته های نما در سال 1393 با هدف هدایت فرایند طراحی معماری با تأکید بر نماهای باهویت به بدنه شهرداری تهران اضافه شد تا در جهت ایجاد هماهنگی و انسجام جداره های شهری گام بردارد. علی رغم برخی تلاش ها، این کمیته ها با چالش های پیچیده ای هم چون عدم هماهنگی میان کمیته های نما و نهادهای مدیریت شهری، عدم یکپارچگی صدور پروانه ساختمان و کنترل نما، برخورد سلیقه ای اعضای کمیته ها با طرح ها، فقدان ضوابط یکپارچه، عدم ارتباط میان کمیته ها، فقدان ضمانت اجرایی طرح های مصوب، تطویل زمان بررسی پرونده ها و فرسایشی شدن فرایند مواجه هستند به گونه ای که بحث هایی را مبنی بر تداوم یا عدم تداوم کمیته ها در بدنه شهرداری ایجاد کرده است. هدف پژوهش: این پژوهش بر آن است تا با شناسایی و دسته بندی چالش های موجود با مرور ادبیات جهانی و کاربست آن در آسیب شناسی اقدامات صورت گرفته به ارزیابی روندهای فعلی در حیطه سناریوی موجود پرداخته و در نهایت سناریوهای آینده پژوهی را تدوین کند. روش پژوهش: مطالعه حاضر به صورت انتقادی و به روش ترکیبی کیفی-کمّی صورت می گیرد. در فاز کیفی شاخص های مؤثر بر شفاف سازی فرایندها به واسطه مصاحبه و پرسش نامه های نیمه ساختاریافته و حضور در جلسات استخراج می شوند. در فاز کمّی نیز با بهره گیری از تحلیل های استنتاجی و موردپژوهی های صورت گرفته، ارزیابی و اعتبار شاخص ها سنجیده می شود. در نهایت با استفاده از تکنیک «تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط» راهبردها و پروژه های پیشنهادی جهت ارتقاء کیفی کمیته های نما ارائه می شود. نتیجه گیری: برای برطرف کردن نقاط ضعف و تبدیل تهدیدها به فرصت ها در ساختار کمیته های نمای شهر تهران در مراحل مختلف، شش عنصر سناریویی ممکن (نحوه ادامه کار کمیته ها، نحوه تصویب نمای بناهای شاخص، فرایند فرجام خواهی، نحوه ارتباطات برون سازمانی و میان سازمانی، تحقق پذیری، ساختار رویه ای و کیفی جلسات) شناسایی شده که در قالب گزینه های حداکثر، میانه و حداقل راهبردهایی را ارائه می دهند.