دادهبنیاد

برونگرایی، تاکید بر اقتصاد دانشبنیان و حضور در بازارهای بینالمللی جزء راهبردهای کلان اقتصادی مقاوتی برای برونرفت از معضلاتی همچون اشتغال، تورم و نرخ پایین رشد اقتصادی تعیین گردیده است. از سوی دیگر بررسی وضعیت صادرات شرکتهای دانشبنیان نشانگر نامطلوب بودن وضعیت آنها در عرصه کسبوکار بینالمللی است؛ در این پژوهش با مطالعه تجربه شرکتهای دانشبنیان موفق در این حوزه الگوی راهبردی برای کمک به بینالمللی شدن این شرکتها ارائه شده است. پژوهش حاضر کاربردی، کیفی و با استفاده از استراتژی دادهبنیاد نظاممند انجام پذیرفته است. بدین منظور 17 مصاحبه عمیق با مدیران و نخبگان شرکتهای دانشبنیان دارای تجربه کسبوکار بینالمللی موفق انجام و با تحلیل دادهها بر اساس روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی 96 مولفه احصاء گردیده است.تحلیل دادههای پژوهش نشان میدهد که ترکیب سه دسته مولفههای علی منبعمحور، شبکهمحور و کارآفرینمحور میتواند به پدیده محوری حضور بینالمللی پایدار شرکتهای دانشبنیان منجر شود. همچنین مولفههای بافت سازمانی، محیط ملی و فراملی بسترساز این حضورند و مولفههای انسانی و نهادی جزء عوامل مداخلهگر محسوب میشوند. در این میان شرکتها با اتخاذ راهبردهای رشد مشتریمدارو رقابت فناورانه میتوانند به پیامدهایی همچون شهرت، بقاء و رشد و ارتقاء تکنولوژیکی دست یابند. از اینرو میتوان نتیجه گرفت که کاربست یک رویکرد خاص موجود در ادبیات بینالمللیسازی شرکتها برای بینالمللیسازی شرکتهای دانشبنیان ایرانی کارساز نبوده و یک رویکرد تلفیقی از تئوریهای منبعمحور، کارآفرینانه و شبکهمحور منطبق با شرایط کسبوکار ایرانی لازم است. همچنین شرکتها به منظور دستیابی به حضور موفق و پایدار بینالمللی باید رویکردی کنشگرانه و رقابتیپذیر اتخاذ نمایند.

هدف اصلی این پژوهش مفهوم پردازی و طراحی مدل تراشکاری سازمانی در سازمان های وابسته به وزارت نفت با رویکرد داده بنیاد است. این پژوهش، در مرحله اول در زمره تحقیقات کیفی با رویکرد اکتشافی و در مرحله دوم، توصیفی کمّی پیمایشی است. در مرحله کیفی، روش نمونه گیری به صورت هدفمند و گلوله برفی بود که بر این اساس 15 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و خبرگان سازمان های وابسته به وزارت نفت انتخاب شدند. همچنین، در مرحله کمّی نیز، پرسشنامه بین 117 نفر از کارکنان وزارت نفت به صورت دردسترس توزیع شد. در مرحله کیفی، تعداد 115 کد باز شناسایی شد که در قالب 38 مفهوم اصلی طی فرایند کدگذاری باز، محوری و انتخابی طراحی شدند. در نهایت، در مرحله کمّی مدل به دست آمده از نرم افزار اسمارت پی ال اس، تفسیر شد. مدل ارائه شده تراشکاری سازمانی می تواند موجب قدرت دادن به سازمان و افراد آن برای به عهده گرفتن مسئولیت های جدید در جهت آینده بهتر خودشان شود.