سواد ورزشی

رسانه ها ضمن ایفای نقش اساسی در اطلاع رسانی، یکی از منابع قابل دسترس و باصرفه برای ورزش هستند که تمام جزئیات را با کیفیتی مطلوب در اختیار مردم قرار می دهند، ازاین رو، دریافت متنوع و متعدد پیام های ورزشی، مستلزم برخورداری از سواد رسانه ای است. هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی کاربردی سواد رسانه ای در حوزه ورزش بوده که با رویکرد کیفی و با روش داده بنیاد انجام شده است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه عمیق با 26 نفر از استادان دانشگاهی در حوزه های رسانه و ورزش، مدیران رسانه های جمعی و مخاطبان فعال رسانه های ورزشی که با روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب شده اند، به دست آمده است. یافته ها، رژیم سواد رسانه ای ورزشی را در قالب الگویی ارائه می کنند که طبق آن، برجسته سازی مقوله ورزش، مدیریت محتوای پیام (شرایط علی) و گنجاندن آموزش سواد رسانه ای در محتوای رسانه های جمعی به ویژه رسانه ملی (شرایط زمینه ای)، منجر به توانمندسازی در مصرف رسانه ای، همچنین ارتقای مهارت های اجتماعی در مخاطبان ورزشی می شود. از طرف دیگر، بی توجهی سیاستگذاران و درک نشدن اهمیت سواد رسانه ای به عنوان موانع فراگیری سواد رسانه ای در ورزش مطرح می شوند.

مقدمه: تحقیق حاضر برازش مدل سواد رسانه ای در ورزش با رویکرد مدل یابی معادله ساختاری بود. روش پژوهش: ابتدا مدل اولیه با روش گراندد تئوری و رویکرد اشتراوس و کوربین شناسایی و در ادامه برازش آن با روش مدل یابی معادله ساختاری ارزیابی شد. برای تحلیل داده های کیفی از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی و برای تحلیل داده های کمی از روش مدل یابی معادله ساختاری استفاده شد. نمونه مورد بررسی در بخش کیفی شامل 26 نفر از صاحب نظران حوزه ورزش و رسانه بودند که به روش غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی 400 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم ورزشی به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب و با پرسشنامه پیمایش شدند. یافته ها: در بخش کیفی، الزامات تولید محتوا، گسترش اندیشه سواد، برجسته سازی مقوله ورزش و مدیریت محتوا به عنوان شرایط علی و شکل محتوا، به کارگیری صنایع رسانه ای، تولید محتوا بر مبنای شناخت مخاطب، گنجاندن سواد رسانه ای در محتوای آموزشی، پیش نیازهای آموزش سواد رسانه، تحت عنوان شرایط زمینه ای شناسایی شدند. در بخش کمی برازش مدل برآمده از یافته های کیفی تأیید شد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که آموزش سواد رسانه ای، مدیریت تولید محتوا، به کارگیری صنایع رسانه ای و برجسته سازی مقوله ورزش بر ایجاد و توسعه سواد رسانه ای در ورزش اثر دارد.