دولت گورکانیان

ایرانیان مسلمان با پی ریزی تمدن ایرانی اسلامی و انتقال آن به سایر جوامع، از جمله شبه قاره هند، در پیشرفت های فرهنگی و تمدنی نقشی مؤثری ایفا کردند. نخبگان ایرانی که با توجه به وجود عوامل دافعه در ایران و عوامل جاذبه در هندوستان به دربار گورکانیان مهاجرت کردند به دلیل شایستگی های فراوان خود توانستند به عنوان منصب دار، در حوزه های گوناگون به ویژه نظام دیوانی و سیاسی دولت گورکانی، منشأ خدمات بسیاری شوند. از این رو هدف این نوشتار، آن است که با استفاده از روشی تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای معتبر، به این پرسش پاسخ دهد که آثار حضور منصب داران ایرانی مهاجر به هند در تحول نظام سیاسی و دیوانی دولت گورکانیان چه بود؟ فرضیه ی پرسش یادشده نیز آن است که تفکر ایرانی اسلامی در شکل گیری، شکوفایی و ثبات ساختار دیوانی و نظام سیاسی گورکانیان هند، نقشی بسزایی ایفا کرد. در نتیجه منصب داران ایرانی مهاجر به هند با تدوین قانون، عقد معاهدات سیاسی، مبارزه با مقطعان، تنظیم سیستم مالی و قضایی، مشاوره سیاسی و تثبیت نظام سیاسی دولت در جریان انتقال قدرت و رواج زبان فارسی در سیستم اداری در تحول نظام دیوانی و سیاسی گورکانیان مؤثر بودند.