هواخواهی

هدف از این پژوهش کاوش ادراکات کارکنان یک سازمان دولتی در زمینه پیروی هواخواهانه با استفاده از فن استخراج استعاره ای زالتمن برای نیل به شناختی عمیق تر از آن بود. مشارکت کنندگان پژوهش از میان کارکنان سازمان با استفاده از روش نمونه گیری مفهوم به تعداد هجده نفر انتخاب شدند. مأخذ داده ها تصاویری بود که مشارکت کنندگان پژوهش در ارتباط با پدیده مورد مطالعه یافته بودند. در جلسه مصاحبه، مطابق پروتکل، پرسش هایی مربوط به تصاویر مطرح و سپس پاسخ ها، به منظور کشف مفاهیم و ساختارها، تحلیل شد. در مجموع سی و پنج ساختار استخراج شد که به ترتیب ساختارهای پیروی کورکورانه پیرو هواخواه از رهبر، ماکیاولیسم پیرو هواخواه و تعصب کور او به رهبر، رفتارهای زهرآگین پیرو هواخواه و پیامدهای کژکارکردی برای سازمان، چاپلوسی پیرو هواخواه از رهبر، و نفاق و بی کفایتی رهبر واجد حد آستانه انتخاب برای نقشه اجماعی بودند. مطابق نقشه اجماعی، ماکیاولیسم و نفاق پیرو هواخواه و تعصب کور او در قبال رهبر ساختارهایی از نوع علت و دیگر ساختارها، به جز پیروی کورکورانه پیرو هواخواه از رهبر، که نقشی میانجی را در مدل ایفا می کرد ، از نوع معلول شناخته شدند.

با این فرض که الهیات عملی درباره کنش های فردی و جمعی انسان ها به روشی الهیاتی می اندیشد، می توان در بستر آن به یکی از صورت های مدرن و الهیاتی فرهنگ مدرن یعنی الهیات هواخواهی پرداخت. ریشه های تاریخی الهیات هواخواهی را باید به پیش از دوران مدرن بازگرداند. امروز در فرهنگ غرب ریشه های هواخواهی مدرن را به رفتار حواریون مسیح (ع) بازمی گردانند. همچنین می توان صورت های خاص تری از آن را در سده های نخستین تمدن اسلامی میان فرق عرفانی پیدا کرد. در این مقاله، با استفاده از رویکرد نظری پل تیلیش در خصوص الهیات فرهنگ، به تبیین رفتارهای مناسکی هواخواهان مدرن می پردازیم. یکی از تفاوت های مشهود هواخواهی مدرن و رسانه ای با هواخواهی در فرهنگ سنتی ارتباط هواخواه با سلبریتی به میانجی متن رسانه ای است. اما در الگوی سنتی، حضور فیزیکی اصل اساسی شکل گیری ارتباط میان هواخواه و مراد بود. به این منظور در این مقاله با استفاده از رفتارهای هواخواهانِ ایرانی یکی از گروه های موسیقی پاپ کره ای به تبیین برخی از ویژگی های الهیات هواخواهی در ساحت فرهنگ مدرن می پردازیم. همچنین اشاره می کنیم که تمایزات هواخواهی مدرن با هواخواهی سنتی چیست. به خصوص در فرهنگ ایرانی-اسلامی اساساً ما شاهد هواخواهی های مطلوبی هستیم که مبنای آن الهیات توحیدی است، اما اکنون شاهد هواخواهی با جنس الهیات سکولار هستیم. در این مقاله به این سؤال اصلی پاسخ خواهیم داد که کنش هواخواهی از چه جهت باید با رویکرد الهیات عملی و الهیات فرهنگ به عنوان یک رفتار قدسی در زندگی روزمره بررسی شود.

امروزه با فراگیری و نفوذ رسانه ها، سلبریتی ها به جایگاه و اهمیت بالایی در فرهنگ عامه دست یافته اند. آن ها مراجع نوظهور جامعه مدرن اند و این ظرفیت را دارند تا جماعت های شیفته و هواخواه خود را بسازند. مطالعه هواخواهی از آن روی حائز اهمیت است که در برساخت هویت فردی و اجتماعی هواخواهان نقشی اساسی ایفا می کند؛ بنابراین پژوهش حاضر با محوریت قراردادن مسئله نوجوانان و پدیده خرده فرهنگ هواخواهی، در پی مطالعه شیوه های هویت یابی نوجوانان ایرانی از رهگذر هواخواهی امیرتتلوست. بدین منظور با تعداد نمونه 16 نوجوان که در شبکه اجتماعی اینستاگرام صاحب صفحه هواخواهی تتلو هستند مصاحبه نیمه ساخت یافته صورت گرفت و سپس داده ها در نرم افزار MAXQDA به روش تحلیل مضمون تحلیل شد. بر اساس نتایج تحقیق، هواخواهان تتلو دارای هنجارهای گروهی نظیر حمایت از تتلو و عدم انکار هویت تتلیتی، فردگرایی، احترام به سلایق گوناگون، زندگی هدفمند و امید به آینده و درنهایت پیروی از سبک زندگی تتلو هستند. بدین ترتیب تتلیتی ها را می توان به عنوان یک خرده فرهنگ دیجیتالی برشمرد که از طریق برساخت مؤلفه های هویتی مذکور، خود را از سایرین متمایز می سازند. همچنین ناظر به پرسش دوم تحقیق، اَشکال درگیرشدن تتلیتی ها با تتلو بررسی شد تا به این جهت مشخص شود هواخواهان در چه سطحی از درگیری و رابطه با سلبریتی خود هستند.

رویکردهای مختلف به ماهیت جماعت های انسانی و نحوه تعامل آن ها با یکدیگر، در تطور مفهومیِ اصطلاح خرده فرهنگ نقش محوری داشته است. از دوره ای که برخی جماعت های خاصِ جوانان در آثار متفکران مکتب بیرمنگام با نام خرده فرهنگ معرفی شدند تا به امروز که برخی رویکردها اساساً از ناکارآمدی مفهوم خرده فرهنگ سخن می گویند، طیفی از دیدگاه ها ناظر به سیر تغییر و تحولات اجتماعی، فناورانه و رسانه ای درباره این مفهوم و ویژگی های آن عرضه شده است. مقاله حاضر با حساسیت نظری که مطالعات خرده فرهنگ در اختیار می گذارد به پدیده فرهنگی هواخواهی از امیرتتلو می پردازد. به این معنا، تطابق نظری و تجربی واژه خرده فرهنگ دیجیتال تتلیتی، با جماعت هواخواه امیرتتلو که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته اند، مسئله پژوهش است. در راستای اهداف تحقیق، مصاحبه نیم ساخت یافته با 16 نوجوان مدیر صفحات هواداری در شبکه اجتماعی اینستاگرام انجام شد و تحلیل تماتیک داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA صورت گرفت. نتایج نشان می دهد، نظریات خرده فرهنگ های متأخر برای توضیحِ نمونه تجربی پژوهش راهگشاست زیرا «جامعیت در موسیقی»، «برساخت شخصیت کاریزماتیک» و «تبدیل هواخواه به تتلیتی» سه اصل ارتباطی به شمار می آیند که به سبب نقش شان در جماعت هواخواهان، بر این امر دلالت دارند.