هزاره

پیدایش مذهب تشیع در افغانستان به اوایل دوره اسلام و در واقع دوران امامت علی(ع) باز می گردد. برخی از محققین ظهور این مذهب را با نام قوم هزاره که شیعی مذهب اند، مرتبط می سازند. در واقع حضور قوم هزاره در افغانستان را می توان به عنوان شاخصی برای نشان دادن گستره مذهب تشیع در این منطقه بررسی کرد. از عوامل گرایش قوم افغانی هزاره به مذهب تشیع در افغانستان می توان از موقعیت جغرافیایی، دوری افغانستان از مرکز خلافت، علاقه و محبت شیعیان افغان به خاندان پیامبر(ص) و حضور امام هشتم شیعیان در منطقه خراسان نام برد. این گرایش به مذهب شیعه همواره در میان اقوام هزاره در افغانستان جاری بوده و به دوران حاضر نیز انتقال پیدا کرده است. از جمله اینکه در دوره صفویه، شیعیان افغانستان حضور فعالی در اوضاع سیاسی و اجتماعی داشته اند و حتی شاید بتوان دوره ایلخانیان را آغازگر فعالیتهای مذهب شیعه در افغانستان به شمار آورد. در این تحقیق سعی شده به وضعیت اجتماعی- سیاسی شیعیان افغانستان از آغاز دوره اسلام تا کنون پرداخته شود.

قبیله گرایی، برخوردهای تعصبی میان گروه های انسانی، بروز خشونت های وحشیانه و سرباز کردن نفرت های ریشه دار قومی مذهبی و مواردی هستند که رسانه ها صرفا به برجسته کردن آنها می پردازند، بی آنکه توضیح و توجیه عمیقی ارائه کنند. این رویدادها به شکل های مختلف تا به امروز ادامه یافته اند و که سبب می شود بر هر آنچه رنگ و بوی قومیت دارد، مهر بی اعتباری زده شود. برای دست یابی به تنوع زیستی در جهان لازم است رویکردی را برای بازشناختن، درک و به رسمیت شناختن کنشگران تاریخی در پیش گرفت که در هر مجموعه های اجتماعی مورد اشاره در اسناد و کتاب ها جایی ندارند و حتی در پژوهش های انسان شناختی نیز به زحمت اشاره ای به آنها را می توان یافت. ما در این مقاله به دو موضوع اساسی انسان شناختی در مورد مهاجرین هزاره ساکن در ایران می پردازیم: ریشه های قومی هزاره ها و زبان هزاره ها. مفاهیم قومیت و زبان به عنوان دو عنصر هویت بخش یک جماعت، همواره مورد توجه پژوهشگران علوم اجتماعی و سیاسی بوده اند و مطالعه این دو می تواند به درک بهتر از این جامعه مهاجر در ایران بیانجامد و در سیاست گذاری ها راهگشا باشد.

در روزهای آخر شهریور سال جاری سران کشورهای جهان در اجلاس ویژه سازمان ملل درنیویورک گرد هم آمدند تا آخرین وضعیت اجرای «اهداف توسعه ای هزاره» را که درسال 2000 در اجلاسی مشابه تصویب کرده بودند، مورد ارزیابی قرار دهند. اهداف یادشده اجرای کمّی یک سلسله اهداف توسعه را تا سال 2015 مورد تصویب قرار داده است. در مقاله حاضر تلاش می شود تا ضمن مروری بر تلاش های سازمان ملل در رابطه با توسعه از بدو تأسیس تاکنون، زمینه های تصویب «اهداف توسعه ای هزاره» مورد بررسی قرار گرفته و یک ارزیابی کلی از نحوه اجرای مفاد آن منطبق با هدف گذاری صورت گرفته به همراه سایر برنامه ها و هدف گذاری های توسعه ای سازمان ملل به دست داده شود. برای این کار ابتدا به نگرش و اقدام سازمان ملل متحد در رابطه با «توسعه» نگاهی خواهیم داشت. سپس، به ابتکارات این سازمان در ابداع مواردی چون دهه های توسعه، توسعه پایدار، شاخص های توسعه انسانی و تلاش های آن در زمینه تأمین منابع مالی موردنیاز برای توسعه پرداخته می شود. باتوجه به اهمیت مسائل مالی به اختصار به فعالیت نهادهای «برتون وودز» و اقداماتی که این نهادها در جهت توسعه انجام داده اند اشاره می گردد. ارزیابی این مقاله میزان موفقیت فعالیت های این سازمان در زمینه توسعه برای کشورهای در حال توسعه را نشان می دهد.