سودمحوری

یکی از واقعیت های قرن حاضر، وجود رژیم ها و سازمان های مختلف جهت همکاری کشورها در حوزه های موضوعی متفاوت است. این امر به ویژه بعد از جنگ سرد رشدی چشمگیر داشته است، به صورتی که تعداد رژیم های شکل گرفته بسیار متعدد و فراوان بوده و جهان را به صورت شبکه ای از تاروپودهای ارتباطی به هم متصل کرده است. چین از جمله کشورهای نوظهور است و به واسطه پتانسیل خود در طول دو تا سه دهه اخیر، جایگاه دوم اقتصادی جهان را از آن خود کرده است. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چرا چین دست به رژیم سازی در شرق آسیا زده است؟ مقاله حاضر با بهره گیری از روش تبیینی، سودمحوری و کسب منافع بیشتر را انگیزه اصلی چین در ایجاد رژیم های منطقه ای می داند و بر این استدلال استوار است که چین با قدرت یابی اقتصادی، در پی ایجاد رژیم هایی جهت تثبیت جایگاه خود است. در همین زمینه چین، آسه آن به علاوه سه، منطقه آزاد تجاری چین- آسه آن، بانک سرمایه گذاری زیرساختی آسیایی و ابتکار کمربند و راه را ایجاد کرده یا از تشکیل آنها حمایت می کند. رویکرد موردنظر در پژوهش حاضر رژیم های سودمحور بین المللی و روش گردآوری مطالب نیز کتابخانه ای و اسنادی است.

درآمد دهک های پایین عموماً به نیروی کار (و نه سرمایه) مربوط می شود و به همین دلیل همراه با هدف رشد اقتصادی بالا، می توان از سیاست های طرفدار کار نیز برای بهبود توزیع درآمد و کاهش فقر استفاده کرد. برای ارزیابی اثربخشی این سیاست ها، بایستی رژیم تقاضا (دستمزدمحور یا سودمحور) مشخص باشد. پژوهش حاضر این مسئله را با استفاده از داده های سری زمانی 1343-1396 و مدل SVARX بررسی می کند. یافته ها نشان داد که مخارج مصرفی در بلندمدت دستمزدمحور و تقاضای کل در کوتاه مدت سودمحور است. این یافته ها با درجه پایین آزادی تجاری و صادرات متکی به منابع طبیعی ایران مطابقت دارند. با ساختار کنونی اقتصاد، سیاست گذاری در کوتاه مدت با دوگانگی مواجه است. سیاست های طرفدار کار با رژیم تقاضای سودمحور ایران در تعارض هستند و موجب رکود اقتصادی می شوند. در مقابل، سیاست های طرفدار سرمایه احتمالاً موجب رشد بخش واقعی خواهند شد، اما نابرابری درآمدی را تشدید می کنند.