مطالب مرتبط با کلیدواژه

وجود برتر


۱.

تطابق عوالم(مقاله ترویجی حوزه)

کلیدواژه‌ها: تشکیک بسیط الحقیقه عوالم تطابق عوالم وجود جمعی وجود برتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴ تعداد دانلود : ۱۳۱۸
اعتقاد به عوالم متعدد و استدلال بر آن از دیر زمان در السنه عام و کتب خواص پیوسته نقش بسته است و دانشمندان استدلال های متعددی بر اثبات آن اقامه کرده اند. این عوالم بر هم متطابق اند؛ یعنی هر عالم مادون به منزله ظل عالم مافوق است، و عالم بالاتر همان عالم پایینی است منهای نواقصش. از جهت حضور نیز عوالم بالا در تمام مراتب پایین حضور دارند و لاعکس؛ به عبارت دیگر هر آنچه در عالم طبیعت با وجودی مادی و جسمانی یافت می شود، در عالم مثال و عقل و عالم اله نیز یافت می شود؛ اما با وجود مثالی و عقلی و الهی، نه با وجود مادی و طبیعی؛ همین طور هر آنچه در عالم مثال هست، سایه ای است از حقیقتی قوی تر که در عالم عقل و روح وجود دارد، و آنچه در عالم عقل یا عالم بالاتر از آن وجود دارد در واقع وجود برتر همان وجودی است که در عوالم پایین تر وجود دارد. از این نوع بالاتری و پایین تری به «حقیقة» و «رقیقه» تعبیر می کنند، به این نحو که هر پایینی رقیقة حقیقت بالاتر از خود است.
۲.

معمّای آزمون حضرت زهرا سلام الله علیها قبل از آفرینش ایشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حضرت زهرا÷ امتحان حضرت زهرا÷ خلقت نوری وجود برتر وحدت تشکیکی وجود امتحان تکوینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۰ تعداد دانلود : ۴۶۸
در زیارتنامه حضرت زهرا ÷ آمده است: «ای آزموده ای که آفریدگارت تو را قبل از آفریدنت آزمود و تو را شکیبا یافت!» عبارت مذکور در این مقاله با تحلیل عقلی و برهانی تبیین شده است. حضرت زهرا ÷ به استناد روایات، پیش از خلقت صُلبی (مادی و دنیوی) خلقتی نوری داشته است. ارتباط وجود نوری و وجود دنیوی حضرت و نیز متحد بودن و در عین حال مختلف بودن این دو وجود که مدلول عبارت مورد بحث است، با تمسک به اصول فلسفی تبیین می شود. همچنین با استناد به ادله ی عقلی و نقلی تبیین شده است که سنت الاهیِ «امتحان» با دو گونه ی تکوینی و تشریعی اختصاصی به حیات دنیوی ندارد و در عوالم پیش از عالم دنیا نیز جاری بوده است. روش کار در این مقاله توصیفی تحلیلی است.
۳.

علم تفصیلی پیشین و قاعده «بسیط الحقیقه»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: علم پیشین تفصیلی اجمال و تفصیل علم اجمال و تفصیل معلوم وجود برتر حدّ وجودی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۲۱۹
مهمترین ساحت علم الهی، علم پیشین (علم ذات به غیر در رتبه ذات) است. برخی معتقدند اگر این علم، تفصیلی و عین ذات باشد، بساطت ذات الهی مخدوش میشود. اما صدرالمتألهین بر اساس قاعده «بسیط الحقیقه» ایندو را جمعپذیر میداند، زیرا تفصیل و تمایز معلوم، غیر از تفصیل خود علم است. نظام وجود تشکیک طولی (علّی) دارد و معلول وجود ضعیف شده علت است. بنابرین، مرتبه بالا (علت) وجود مرتبه پایین (معلول) را بگونه یی برتر (بدون نواقص آن) در خود دارد. واجب الوجود، برترین و بسیطترین مرتبه نظام وجود است، پس وجود برتر همه اشیائست و علم حضوری او به خویش، علم تفصیلی به اشیاء، پیش از آفرینش آنهاست؛ بگونه یی که خود علم بسیط است اما کشفی تفصیلی از اشیاء دارد. از سوی دیگر، ذات واجب فاقد حدود و نواقص است. از اینرو برخی معتقدند تقریر ملاصدرا نیز مفید علم پیشین اجمالی است. بر اساس مبانی حکمت متعالیه میتوان چنین پاسخ داد: حقیقت وجود (وجود برتر اشیاء) مانند خطی است که اجزاء آن تحقق بالفعل ندارند. حدودِ حقیقت وجود، خارج را پر نکرده اند اما حقیقتاً بر آن صادقند، بنابرین فانی و مضمحل در متن وجودند. پس علم وجود برتر به خویش، کاشف از حدود فانی در اوست، بگونه یی که سبب بروز کثرت در ذات نمیگردد. معنای «علم اجمالی (بسیط) در عین کشف تفصیلی» همین است. بنابرین، تحقق حدود اشیاء در ساحت ربوبی مانند تحقق اضمحلالی اجزاء خط است، یعنی حدود و کثرت زاییده از آن، نفس الامر دارد اما وجود خارجی ندارد.