هیئات مذهبی

یکی از مباحث پرکاربرد در علوم ارتباطات بحث گروه و ارتباطات گروهی است. گروه به عنوان محملی برای ایجاد ارتباطات انسانی و همچنین ارتباطات گروهی به عنوان یکی از تقسیمات ارتباطات انسانی شناخته می شود که در میان اندیشمندان علم ارتباطات دارای اهمیت فراوانی است. ارتباط در قالب گروه می تواند یکی از فرصت های مناسب برای انتقال مفاهیم ارتباطات مذهبی باشد که نمونه هایی از آن را می توان در برخی از هیئات های و تشکل های فرهنگی، مذهبی، تکایا، حسینیه ها و مساجد مشاهده نمود. پژوهش پیش رو قصد دارد تا با بررسی مؤلفه های گروهی و ارتباطات درون گروهی، به تحلیل فرهنگی ارتباطی هیئات مذهبی پرداخته و به فرصت ها و تهدیدات موجود در ارتباطات درون گروهی ایشان، نگاهی علمی داشته باشد. در این پژوهش، نظریات گروهی و ارتباطات گروهی قرون 19 و 20 مانند نظریات امیل دورکیم در مورد رفتار گروهی، هورتون کلی پیرامون گروه های کوچک، نظریات حول موضوع پویایی گروه و... مورد استفاده قرار گرفتند. پس از تطبیق مؤلفه های گروهی با مباحث درونی عموم هیئات مذهبی از طریق روش کتابخانه ای و بعضا هم مشاهده سیستماتیک، می توان به برخی نتایج همچون اهداف مشترک هیئات ، مقررات و ضوابط درونی هیئات ها، اثرگذاری و کنش متقابل درونی و... دست یافت. همچنین مدیریت گروهی، همنوایی گروهی، نقش های گروهی و... هم ازجمله نکات تطبیقی مرتبط با حوزه ارتباطات گروهی در میان این هیئات ها می باشد.

این مقاله به دنبال بررسی و تبیین برخی از «انحرافات موجود در عزاداری های مذهبی شهرستان بیجار» می باشد. لذا محققین در این پژوهش با اتخاذ رویکردی کیفی و با بهره گیری از تکنیک های «مشاهده ساخت نایافته» و «مصاحبه نیمه سازمان یافته» و با رویکردی ترکیبی، به توصیف، تبیین و تا حدی هم تفسیر موضوع مورد بررسی پرداخته اند. جامعه آماری مورد نظر در تکنیک مشاهده میدانی، کلیه دسته های عزاداری و سینه زنی این شهرستان در شب هفتم محرم الحرام سال 1433ق (16آذر1390) بوده است که به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفته اند، در تکنیک مصاحبه نیز جامعه کلیه مسئولین، اساتید و فعالین علمی، فرهنگی و مذهبی مردِ شهرستان بیجار جزو جامعه آماری بوده اند که با استفاده از روش نمونه گیری تعمدی مورد مصاحبه قرار گرفته اند. با توجه به بررسی های انجام گرفته از طریق یک روش ترکیبی، یعنی؛ مشاهده مستقیم و مصاحبه کتبی، نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که تحریفاتی به مرور زمان در عزاداری های شهرستان بیجار وارد گردیده است.