پایداری زندگی

چکیده: هدف از انجام این پژوهش مقایسه اثربخشی ایماگوتراپی و زوج درمانی ستیر بر پایداری زندگی زوجین متعارض بوده است. روش پژوهش حاضر از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با سه گروه (دو گروه آزمایش، یک گروه ایماگوتراپی، یک گروه زوج درمانی ستیر) و یک گروه کنترل(بدون مداخله) بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان متاهل مراجع کننده به مراکز مشاوره شهر شیراز بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند . بدین ترتیب که از میان افرادی که نمره بالاتر از خط برش پرسشنامه بی ثباتی ازدواج کسب و داوطلب شرکت در پژوهش بودند به تصادف ۴۵ نفر را انتخاب و مجدداً به تصادف در ۳ گروه ۱۵ نفره (۲گروه آزمایش و ۱ گروه کنترل) تقسیم گردید. گروههای آزمایش در ۱۲ جلسه ۹۰ دقیقه ای تحت درمان گروهی قرار گرفتند جهت گردآوری اطلاعات از شاخص بی ثباتی ازدواج ادواردز و همکاران استفاده گردید. نتایج نشان داد هر دو رویکرد درمانی بر پایداری زندگی زوجین متعارض اثر داشته است. اما تفاوت معناداری مشاهده نگردید کلیدواژه ها: ایماگوتراپی، زوج درمانی ستیر، پایداری زندگی، زوجین متعارض

پژوهش حاضر درصدد بررسی تطبیقی دلایل ادامه زندگی مشترک در زوجین دارای فرزند و بدون فرزند با ده سال زندگی مشترک است. حجم نمونه تحقیق شامل ۳۸ نفر (۱۵ نفرمرد و ۱۸ نفر زن) بوده که بر اساس روش نمونه گیری هدفمند از بین زوجین دارای فرزند و بدون فرزند که بالاتر از ده سال سابقه زندگی زناشویی در مناطقی از مشهد دارند و با وجود عدم رضایت از زندگی زناشویی همچنان در ازدواجشان پایدار بودند، انجام شده است . روش گردآوری اطلاعات مصاحبه است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده ها از روش تحلیل مضمون با کمک نرم افزار مکس کیودا استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که عوامل مدیریتی، اقتصادی، مسئولیت پذیری، فشارهای جمعی، مهارت های ارتباطی و کیفیت زناشوئی به عنوان دلایل پایداری زندگی در زوجین دارای فرزند و بدون فرزند می باشد و فرزندآوری منجر به ذکر دلایل متفاوتی در تدوام و پایداری زندگی مشترک شده است، بدین معنا که زوجین، مولفه های فرعی متفاوتی را در زیرمجموعه دلایل اصلی پایداری زندگی مشترکشان عنوان نموده اند.

 صاحب نظران ادامه ی زندگی مشترک و کیفیت زندگی را انعکاسی از خواسته ها، امیدها و انتظارات افراد در ارتباط با شرایط کنونی و آینده می دانند. پژوهش حاضر، با رویکرد علّی، درصدد واکاوی و دستیابی به مدل بومی پایداری زندگی مشترک در زوجین دارای فرزند و بدون فرزند با ده سال سابقه ی زندگی مشترک است. تحقیق حاضر به روش آمیخته و از نوع تطبیقی کمّی می باشد. حجم نمونه ی تحقیق در بخش کیفی شامل 38 نفر و در بخش کمی 150 نفر را شامل می شود که براساس روش نمونه گیری گلوله برفی و نمونه گیری هدفمند انجام شده است؛ افرادی از مناطق ۵، ۹ و ۱۱ مشهد که با وجود عدم رضایت از زندگی زناشویی همچنان در ازدواجشان پایدار هستند. داده ها با بهره گیری از مصاحبه و پرسش نامه گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل مضمون (تماتیک) با کمک نرم افزار مکس کیودا و در بخش کمّی از نرم افزار PLS استفاده شد. یافته های تحقیق نشان می دهد که متغیرهای مشترک به عنوان دلایل پایداری زندگی در هر دو مدل زوجین دارای فرزند و بدون فرزند عبارت اند از: بحران ارزشی، کنش متقابل، مشکلات اقتصادی، گذشت و بخشش، تعهد و تبادلات اجتماعی؛ و تفاوت هر دو مدل تحت تأثیر فرزند آوری یا ساخت اجتماعی ناشی از عدم حضور فرزند در خانواده است.

طبق گزارش مرکز ملی آمار ایران (1400)، نسبت آمار ازدواج به طلاق (3 به 1) و بیشترین تعداد طلاق مربوط به 1 الی 5 سال اول زندگی است. با توجه به پیامدهای اجتماعی و فرهنگی مرتبط با طلاق، واکاوی عمیق فرایند و عوامل مربوط به پایداری زندگی مشترک در راستای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، میان زوجین ایرانی اهمیت و ضرورت فراوانی پیدا می کند. در این راستا تحقیقی باهدف بازنمایی فرایند شکل گیری پایداری زندگی میان زوج های ایرانی انجام گرفت. بدین منظور 11 زوج با استفاده از روش نمونه گیری ملاکی و سپس گلوله برفی انتخاب شد. پژوهش با رویکرد تحقیق کیفی، روش نظریه برخاسته از داده ها و طرح سیستماتیک اشتراوس و کربین با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. مرور و مقایسه متوالی داده ها، به استخراج 350 کد اولیه، 25 زیر مقوله، 8 مقوله شد. از میان مقولات، "عاملیت بخشی به شایستگی های مرتبط بادوام ازدواج" به عنوان مقوله محوری (مرکزی) شناسایی شد. زندگی مشترک یک رویداد محسوب نمی شود بلکه یک روند و فرایند است که تحت تأثیر عوامل روان شناختی-شخصیتی، اخلاق و ارزش ها، زمینه های مشترک فردی و زوجی، اشتغال و درامد، شکل گرفته و باوجود زمینه های مساعد، چون سلامتی و توان ایفای نقش در زندگی، عوامل تعاملی-فرهنگی-اجتماعی و زمینه های خانوادگی بوده و با استفاده از راهبردهای مؤثر (مهارت های زندگی فردی و اجتماعی) در نهایت منجر به بالندگی فردی و اجتماعی می شود؛ ازاین رو اگر زوجین مسیر را طبق این فرایند با تعامل یکدیگر پیش برند، احتمالاً دوام ازدواج و پایداری زندگی را از لحاظ کمیّت و کیفیت تجربه خواهند نمود.