اثربخشی فردی

چکیده: آگاهی از نگرش کارکنان در سازمان برای مدیران بسیار اهمیت دارد. در این پژوهش شش مدل تاثیر نگرش های شغلی بر عملکرد گرایشی و اجتنابی کارکنان در 13 شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران مقایسه شده است. بدین منظور تعداد 13 مطالعه که شامل 3523 نفر گروه نمونه بوده اند در این فراتحلیل مورداستفاده قرار گرفتند. ابزار به کار رفته در این فراتحلیل عبارتند از پرسشنامه تعهد سازمانی، مقیاس رفتارهای فرانقشی، مقیاس اثربخشی فردی، مقیاس رفتار اجتنابی، مقیاس تمایل به ترک خدمت، غیبت شغلی و تاخیر، و مقیاس عملکرد شغلی. پس از بررسی شش مدل، مدلی که با داده ها برازش بیشتری داشت دارای این ویژگی بود که خوداثربخشی فردی نقش واسطه ای بین خشنودی شغلی و رفتارهای فرانقشی (و عملکرد) داشت و از طریق تعهد سازمانی تمایل به ترک خدمت را پیش بینی می کرد.

مفهوم سرمایه اجتماعی یکی از مهم ترین مفاهیمی است که در حوزه های گوناگون، به ویژه در حوزه سازمانی مورد استفاده قرار گرفته است. برخی از اندیشمندان علوم اجتماعی و رفتاری بر این باورند که سرمایه اجتماعی به مثابه یکی از اشکال جدید سرمایه، نقش مؤثّری در اثربخشی افراد دارد. از این رو، هدف اصلی این مقاله، برّرسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر اثربخشی فردی کارمندان بانک است. جهت دست یابی به این هدف، چهارچوب نظری تحقیق براساس نظریه سرمایه اجتماعی جیمز کلمن، تنظیم و براساس آن فرضیه های تحقیق مطرح شد. جامعه آماری این تحقیق شامل کارمندان بانک شهر سنندج بود که با استفاده از روش نمونه گیری تلفیقی طبقه ای و تصادفی ساده ۲۲۰ نفر از آن ها انتخاب شد. جهت انجام تحقیق و گردآوری داده ها نیز از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان هم بستگی بین سرمایه اجتماعی و اثربخشی فردی برابر با ۴۵۸/۰ است و متغیّر مستقل «سرمایه اجتماعی» به تنهایی حدود ۲۱ درصد از تغییرات اثربخشی فردی کارمندان را تبیین می کند. در مورد ابعاد سرمایه اجتماعی نیز نتایج بیان گر آن است که «اعتماد اجتماعی» دارای بیش ترین ضریب هم بستگی (۴۱۶/۰) و ضریب تأثیر (۲۹۱/۰) بر اثربخشی فردی است و در اولویت های بعدی نیز به ترتیب، متغیّرهای تبادل نظر و هنجارهای هم یاری قرار دارند. بنابراین، نتایج تحقیق نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی و اثربخشی کارمندان رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد و سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مؤثّری است که در راستای اثربخشی فردی کارمندان بانک، نقش مهمّی را ایفا می کند.