آذرجشن

یلدا نام دیگری است که ایرانیان برای شب چله به کار می برند. معنای این واژه، یعنی میلاد، دو نظر متفاوت را درباره منشأ این مراسم پدید آورده است. گروهی آن را نامی به جامانده از رسم بزرگداشت میلاد مسیح توسط ایرانیان دانسته اند،و عده ای آن را یادمانی کهن از رسم بزرگداشت میلاد خورشید یا ایزد مهر در دینی به نام مهرپرستی که به زعم طرفدارانش در گذشته باستانی ایران رایج بوده است، تصور کرده اند. این مقاله با ملاحظه متون تاریخی و ادبی،اعتبار این دو نظر را بررسی می کند و نشان می دهد که بر خلاف تصور عمومی، معنای لغوی یلدا (میلاد) ارتباطی با منشأ این مراسم کهن ندارد و این نام از متون ادبی به زبان روزمره مردم عادی راه یافتهاست و در دوره اسلامی به مراسمی که از دوران کهن در موعد انقلاب زمستانی برگزار می شد و به نام هایی همچون آذرجشن و شب چله معروف بود، اطلاق شده است